عوامل اقتصادی تاثیرگذار بر مناسبات صفویان با عثمانی در خلال سا ل های 1501 تا 1562م
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
1 - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد واحد نجف آباد
کلید واژه: عوامل اقتصادی, مناسبات, عثمانی, صفویان,
چکیده مقاله :
بی‌ثباتی در روابط سیاسی دوکشور ایران و عثمانی سابقه‌ای طولانی داشته است و عوامل متنوعی در تداوم این وضعیت نقش داشته‌اند. مقاله‌ی پیش رو ضمن بررسی نقش این عوامل نشان می‌دهد که اصطکاک در روابط سیاسی الزاماً به معنای گسست و تخاصم در سایرحوزه‌ها به ویژه درحوزه روابط اقتصادی نمی‌باشد و روابط اقتصادی و تجاری این دو کشور به‌رغم سابقه تنش میان آنها، به‌طور مستمر و نیرومند برقرار بوده است. بااین همه در در دوره‌ی آغازین حکومت صفویه یعنی از زمان جلوس شاه اسماعیل تا پایان دوره‌ی سلطنت شاه طهماسب و باتوجه به دشمنی های دولت های ایران و عثمانی،روابط اقتصادی و تجاری که تابع وضعیت سیاسی بود، با چالش جدی روبه رو شد. هر دو دولت تلاش کردند از امتیازات اقتصادی خود در حکم ابزار فشار استفاده کنند. ازسوی دیگر، کاهش اقتدار دو دولت و ورود غربیان در معادلات خلیج فارس و شرق مدیترانه، علاوه بر کاهش تعیین کنندگی سیاسی صفویان و عثمانی در منطقه، نقش و توان تجاری آنها را به طور جدی کاهش داد. در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی جنبه های مختلف روابط اقتصادی این دو دولت و تأثیر آن بر مناسبات سیاسی بررسی خواهد شد. هدف از انجام پژوهش حاضر واکاوی تأثیر اقتصاد بر مناسبات ایران و عثمانی در خلال سا ل های 1501 تا 1562م می باشد.
Instability in the political relations between Iran and the Ottoman Empire has a long history and various factors have contributed to the continuation of this situation. The present article examines the role of these factors and shows that friction in political relations does not necessarily mean rupture and conflict in other areas, especially in the field of economic relations, and economic and trade relations between the two countries, despite the history of tension between them, are established continuously and strongly. have been. However, in the early period of Safavid rule, from the time of the reign of Shah Ismail to the end of the reign of Shah Tahmasb, and due to the hostility of the Iranian and Ottoman governments, economic and trade relations that were subject to the political situation, faced serious challenges. شد. Both governments tried to use their economic advantages as a tool of pressure. On the other hand, the decline of the two governments and the entry of Westerners in the equations of the Persian Gulf and the Eastern Mediterranean, in addition to reducing the political determinants of the Safavids and Ottomans in the region, seriously reduced their role and commercial power. In this research, the descriptive-analytical method of different aspects of economic relations between the two governments and its impact on political relations will be examined. The purpose of this study is to investigate the impact of economics on Iran-Ottoman relations during the years 1501 to 1562 AD.