نقش مغیره بن شعبه درحملات اعراب مسلمان به ایران

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

غلامعلی سلیم گندمی ¹ , غفار پور بختیار ² , عبدالعزیز موحد ³

1 - دانشجوی دکتری گروه تاریخ اسلام، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران. [e-mail]
2 - استادیار گروه تاریخ، واحد شوشتر،دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران. (نویسنده مسئول) [e-mail]
3 - استادیار گروه تاریخ، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران. [e-mail]

تاریخ دریافت : 1401/10/28 تاریخ پذیرش : 1402/02/25 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: همدان, نهاوند, فتوحات, مغیره بن شعبه, قادسیه,

چکیده مقاله :

مغیره بن شعبه یکی از نخبگان عرب از قبیله ثقیف میباشد، که در بسیاری از جریانات مهم صدر اسلام، خالق نقش های موثری بوده است. از آنجایی که منابع مختلف بیشتر از مغیره بعنوان یک سیاست مدار کهنه کار نام برده اند، تاکنون هیچ پژوهش مستقلی درزمینه عملکرد نظامی اوصورت نگرفته است. در حالی که برای شناخت دقیق افکارو اندیشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مغیره، باید به فعالیت های نظامی او نیز توجه کرد. زیرا بنا برپاره‌ای مستندات، مغیره علاوه برحضور در عرصه های سیاسی و اجتماعی، در بسیاری از غزوات صدر اسلام پیامبر(ص) را همراهی نموده، ودر جنگ های برون مرزی نیز برای مقابله با دو امپراطوری ایران و روم نیز در فتوحات بزرگی چون قادسیه، نهاوند و همدان که منجر به تصرف کامل ایران شد، حاضر بوده است.که این حضور تاثیرات محسوسی بر عملکرد او در دوران صدارتش در بصره و کوفه بر جا گذاشته‌ است. عده ای پیشرفت او را در عرصه مدیریت، مدیون حضوراو درجبهه‌های خارج از شبه جزیره وآشنایی او با فرهنگ ایرانی ورومی می‌دانند. اکنون در این پژوهش در پی پاسخ به این سوال هستیم که مغیره بن شعبه چه نقشی در فتوحاتی که منجر به فتح ایران شده را برعهده داشته است؟ بر اساس این فرضیه به نظر میرسد مغیره مسولیت هیات مذاکره کننده قبل از جنگ قادسیه را بر عهده داشته و در فتح نهاوند و همدان در کسوت فرمانده ای عالی رتبه حاضر بوده است.

چکیده انگلیسی:

Mughira bin Shuba is one of the elite Arabs from the Thaqif tribe, who has played an important role in many important accidents of the early days of Islam. Since various sources mostly mention Mughira as a veteran politician, no independent research has been done on his military performance. Meanwhile, to know exactly the thoughts and ideas of Maghira, we should also pay attention to his military activities.Because according to fragments of documents, in addition to being present in the political and social arenas, Mughira accompanied the Prophet in many of the Islamic conquests, and in overseas wars to confront the two empires of Iran and Rome in great conquests such as Qadisiyah , Nahavand and Hamedan, which led to the complete occupation of Iran, were present and this presence has left a noticeable impact on his performance during his chancellorship in Basra and Kufa. Some consider his progress in the field of management , due to his presence in fronts outside the peninsula and his familiarity with Iranian and Roman culture.Now, in this research, we are looking for an answer to the question, what role did Mughirah bin Shuba play in the conquests that led to the conquest of Iran? Based on this hypothesis, it seems that Mughira was in charge of the negotiating team before the Qadisiyah war and was present in the conquest of Nahavand and Hamadan as a high-ranking commander