تاثیراقدامات و سیاست‌های سلاطین صفویه در مهاجرت دانشمندان ایرانی به هند
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
1 - عضو هیات علمی دانشگاه ازاد دامغان
کلید واژه: عوامل جاذبه و دافعه, سیاست های سلاطین صفوی, سرزمین هند, دانشمندان ایرانی, تمدن ایرانی– اسلامی,
چکیده مقاله :
مهاجرت به عنوان یک پدیده اجتماعی تاثیرگذار در جوامع مبدا و مقصد، زمینه‌ها و عوامل متعددی دارد. این پدیده که در ایران قبل و بعد از اسلام سابقه داشته، در عهد صفویه به دلیل اعمال سیاست‌های نادرستِ برخی از پادشاهان، در ابعاد مختلف سیاسی، مذهبی، فرهنگی و اجتماعی تشدید گردید و همراه با جاذبه های موجود در هند منجر به مهاجرت بسیاری از دانشمندان ایرانی به این سرزمین شد. هدف از این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع متقدم و تحقیقات جدید انجام شده، پاسخ به این سوال است که اقدامات و سیاست های اعمال شده توسط سلاطین صفویه چه تاثیری در مهاجرت دانشمندان ایرانی به هندوستان داشت؟ یافته های اصلی مقاله مبیّن آن است که عوامل دافعه موجود که نتیجه سیاست ها و اقدامات برخی از سلاطین صفویه بود، منجربه مهاجرت بزرگان علمی کشور به هند گردید و رشد و توسعه مظاهر فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی در آن سرزمین را به همراه داشت. منشا اصلی بسیاری از نارضایتی ها سیاست مذهبی پادشاهان صفوی بود که در سایر حوزه ها تاثیر داشت و منجر به مهاجرت تعدادی از عالمان و اندیشمندان ایرانی به هند گردید. عوامل جاذبه بخش موجود در هند نیز در جهت دهی مهاجرت بزرگان علمی، ادبی و سیاسی ایران به این سرزمین نقش بسیار مهمی داشت.
Migration, as an influential social phenomenon in the communities of origin and destination, has several contexts and factors. This phenomenon, which existed in pre- and post-Islamic Iran, intensified during the Safavid period due to the wrong policies of some kings in various political, religious, cultural and social dimensions, and along with the attractions in India, led to migration. Many Iranian scientists came to this land. The purpose of this research, which was done by descriptive-analytical method and using new resources and new research, is to answer the question of what effect the actions and policies applied by Safavid sultans had on the migration of Iranian scientists to India? The main findings of the article show that the repulsive factors that resulted from the policies and actions of some Safavid sultans led to the migration of the country's great scholars to India, and the growth and development of Iranian-Islamic culture and civilization in that land. The main source of many dissatisfactions was the religious policy of the Safavid kings, which had an impact on other areas and led to the emigration of a number of Iranian scholars and thinkers to India. Attractive factors in India also played an important role in guiding the migration of Iranian scientific, literary and political greats to this land.