فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - تأثیر تجارت بر«اقتصاد شهری» اصفهان درعصر شاه عباس اول(1038-996هـ .ق)
  داراب ظفریان ناصر جدیدی سهیلا ترابی فارسانی
  اقدامات و اصلاحات شاه عباس اول آغازگر یک دورة تحول وتوسعه در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی تاریخ ایران است و مرکز این تحول شهر اصفهان می باشد. براساس اندیشه ها و سیاست های شاه عباس ومشاوران وی ساختار اقتصادی ایران دستخوش تحول قرار گرفت. یکی از جنبه های تحول چکیده کامل

  اقدامات و اصلاحات شاه عباس اول آغازگر یک دورة تحول وتوسعه در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی تاریخ ایران است و مرکز این تحول شهر اصفهان می باشد. براساس اندیشه ها و سیاست های شاه عباس ومشاوران وی ساختار اقتصادی ایران دستخوش تحول قرار گرفت. یکی از جنبه های تحول اقتصادی این دوره که اثری ماندگار بدنبال داشت، شکوفایی نظام اقتصاد شهری اصفهان، پایتخت صفویه بوده است. شکل گیری و توسعه اقتصاد شهری اصفهان در این مقطع تاریخی تحت تأثیرعواملی چند از جمله توسعه تجارت، توسط شاه عباس رقم خورد. این پژوهش بدنبال پاسخ به این سوال است که اقدامات و اصلاحات شاه عباس در زمینه تجارت کدامند؟ و چه تأثیری در شکل گیری و توسعه نظام اقتصاد شهری اصفهان داشته اند؟ پژوهش حاضر تحقیقی تاریخی است که به روش توصیفی- تحلیلی بر اساس مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است. یافته‌های این پژوهش را می‌توان درسیاست های مؤثر شاه عباس به مرکزیت شهر اصفهان در تأمین امنیت، حمایت از تجّار ارامنی، تقویت وگسترش عناصرشهری و تسهیلات شهری دانست که زمینه رونق تجارت و در نتیجه توسعه اقتصاد شهری اصفهان شدند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - نگرشی بر تحول لباس رسمی کارکنان دولت در دوره ناصرالدین شاه قاجار و رضاشاه پهلوی
  فریبا مهرمند علی اکبر خدری زاده
  گسترش روابط ایران و غرب یکی از ویژگی‌های بارز عصر قاجار و پهلوی به شمار می‌آید. آشنایی ایرانیان بافرهنگ و تمدن غرب موجب تغییرات اجتماعی نسبتاً وسیع، ازجمله تغییر پوشاک برخی از اقشار جامعه و به‌خصوص لباس رسمی کارکنان دولت شد. بر این مبنا هدف اصلی مقاله، بررسی تحولات انجا چکیده کامل

  گسترش روابط ایران و غرب یکی از ویژگی‌های بارز عصر قاجار و پهلوی به شمار می‌آید. آشنایی ایرانیان بافرهنگ و تمدن غرب موجب تغییرات اجتماعی نسبتاً وسیع، ازجمله تغییر پوشاک برخی از اقشار جامعه و به‌خصوص لباس رسمی کارکنان دولت شد. بر این مبنا هدف اصلی مقاله، بررسی تحولات انجام‌شده بر لباس رسمی کارکنان دولت دوره ناصرالدین‌شاه و دوره رضاشاه است. حال این سؤال پیش می‌آید، که چه تفاوتی میان طرح و نحوه‌ی اجرای لباس کارکنان دولت در دوره ناصرالدین‌شاه با دوره رضاشاه بوده است؟ فرضیه مقاله بر آن است با تلاش‌هایی که از سوی ‌شاه قاجار و پهلوی اول در جهت تغییر پوشش انجام دادند لباس رسمی کارکنان دولت هم ازنظر رتبه، جایگاه، ارتباطات اجتماعی و هم ازنظر طرح و نحوه‌ی اجرای آن متحول شد. روش تحقیق در این مقاله مبتنی بر توصیف و تطبیق داده‌های تاریخی است و نتایج حاصل از این پژوهش دلالت بر فرآیند تأثیر غرب‌گرایی بر لباس کارکنان اداری دوره ناصرالدین‌شاه و تشدید نوگرایی بر تحول لباس پرسنل دولتی با روش اقتدارگرایانه رضاشاه دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - نقش نهاد مدنی اصناف پایتخت درانقلاب مشروطیت ایران
  علی مستجاب الدعوه طاهره عظیم زاده طهرانی هادی خانیکی
  اصناف در مبارزات انقلاب مشروطیت در کنار دیگر کنشگران اجتماعی و سیاسی مشارکت داشتند. تحقیقاتی که در مورد عاملین انقلاب مشروطیت انجام گرفته بیشتر به نقش و جایگاه روحانیان، روشنفکران و بازرگانان پرداخته است و نقش عاملیت نهاد اصناف چندان مورد توجه قرار نگرفته است شناخت این چکیده کامل

  اصناف در مبارزات انقلاب مشروطیت در کنار دیگر کنشگران اجتماعی و سیاسی مشارکت داشتند. تحقیقاتی که در مورد عاملین انقلاب مشروطیت انجام گرفته بیشتر به نقش و جایگاه روحانیان، روشنفکران و بازرگانان پرداخته است و نقش عاملیت نهاد اصناف چندان مورد توجه قرار نگرفته است شناخت این نقش برای تجزیه و تحلیل علل پیدایش و پیروزی مشروطیت ایران ضروری به نظر می رسد. در نظامنامه نخستین انتخابات مجلس شورای ملی شش قشر اجتماعی از جمله اصناف حق انتخاب شدن داشتند و 53 درصد ازکرسی های نمایندگی پایتخت به اصناف اختصاص یافته بود، با توجه به این گزاره سؤال اصلی پزوهش این گونه مطرح می شود که چرا و چگونه اصناف به چنین جایگاهی رسیدند که به تنهایی بیشتر از مجموع پنج طبقه اجتماعی مهم دیگر در مجلس دارای کرسی نمایندگی بودند؟ این فرضیه مفروض است که اصناف در دوران مبارزات انقلاب مشروطیت حضوری گسترده وتأثیرگزار داشته اند و به دلیل برخورداری از سازمان، دارای انسجامی نهادی بوده و به صورت سازماندهی شده و هماهنگ عمل کرده بنابراین نقشی اصلی در پیروزی مشروطیت داشته اند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - دانش ژنتیک و نسب‌شناسی در تمدن اسلامی ؛ فرصت‌ها و چالش‌ها
  مهدی بیگدلی سید ابوالفضل رضوی رضا شعبانی صمغ آبادی
  یکی از علومی که تأثیر عمیقی بر باستان‌شناسی، تاریخ، انسان‌شناسی و مردم‌شناسی، دارد و نسب‌شناسی را با فرصت‌ها، زمینه‌ها یا چالش‌های جدی مواجه می‌سازد، ژنتیک است. دانش ژنتیک و کشف DNA آغاز تحولی بزرگ در زمینه‌های علوم زیستی و علوم مرتبط است.مقاله رویکردها و فرصت‌های پیش‌ر چکیده کامل

  یکی از علومی که تأثیر عمیقی بر باستان‌شناسی، تاریخ، انسان‌شناسی و مردم‌شناسی، دارد و نسب‌شناسی را با فرصت‌ها، زمینه‌ها یا چالش‌های جدی مواجه می‌سازد، ژنتیک است. دانش ژنتیک و کشف DNA آغاز تحولی بزرگ در زمینه‌های علوم زیستی و علوم مرتبط است.مقاله رویکردها و فرصت‌های پیش‌روی نسب‌شناسی در مواجهه با ژنتیک را مورد ارزیابی قرار می‌دهد، با طرح این مسأله که ژنتیک چه میزان می‌تواند در تحقیقات نسب‌شناسی راهگشا و سودمند باشد. استفاده از روش‌های تجربی آزمایشگاهی تعیین هویت مانند DNA کروموزوم y و میتوکندری در تعیین اصل و نسب با شیوه‌های نوین در شناخت هویت‌های مبتنی بر نیاشناسی با تکمیل و تصحیح داده‌ها برای فهم بهتر تاریخ ما را یاری رساند و یا جابجایی‌های جوامع را دقیق‌تر نشان دهد. دستاورد تحقیق حاکی از آن است در آینده ژنتیک می‌تواند در این زمینه بکار آید و مناسبات نوینی در فهم دقیق تاریخ با اتکا به دانش نسب‌شناسایی درتمدن اسلامی شکل می‌گیرد. کلید واژه‌ها: ژنتیک، نسب‌شناسی، کروموزومY، دی. ان. ای(DNA)، باستان‌شناسی پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - تحلیل گفتمان انقلاب اسلامی ایران از منظرهویت
  حامد نظری سیدجواد امام جمعه زاده علی علی حسینی
  هدف اصلی این مقاله حرکت بر ریل تحولات جامعه شناسی سیاسی جدید ، چرخش پسامدرن وسپس استفاده از مقولات هویت و نظریه گفتمان لاکلائو و موفه، جهت تحلیل انقلاب اسلامی ایران می باشد.در این راستا ابتدابه نقصان نظریه های انقلاب درتببین دلایل پیروزی انقلاب های گوناگون و دلیل نقص آن چکیده کامل

  هدف اصلی این مقاله حرکت بر ریل تحولات جامعه شناسی سیاسی جدید ، چرخش پسامدرن وسپس استفاده از مقولات هویت و نظریه گفتمان لاکلائو و موفه، جهت تحلیل انقلاب اسلامی ایران می باشد.در این راستا ابتدابه نقصان نظریه های انقلاب درتببین دلایل پیروزی انقلاب های گوناگون و دلیل نقص آنها اشاره ای شده و سپس سعی گردیده است ، الگویی در زمینه نظریه های انقلاب ارائه گردد که دارای قابلیت توضیحی بالاتری برای پاسخگویی به سوالات و ابهامات مطرح در انقلاب باشد.در پژوهش حاضرجهت رسیدن به این الگو ، به ترکیب مباحث مربوط به هویت و گفتمان پرداخته شده و از این منظردلایل پیروزی انقلاب اسلامی ایران تحلیل گردیده است.ازآن جایی که درجامعه شناسی سیاسی جدید،گفتمانها آیینه ی تمام نمایی برای بازنمایی ستیزودگرگونی هویت ها می باشنددرآستانه سال 1357 گفتمان انقلاب اسلامی ایران توانست با برجسته سازی هویت اسلامی وافزودن دالهای انقلابی به آن ، موجبات به حاشیه رفتن گفتمان های رقیب و هویت های ناشی از آنها را پدیدآورد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - گونه شناسی سریه های دوره پیامبر (ص) تا سال پنجم هجری
  مینا رضائی فریناز هوشیار علیرضا ابطحی فروشانی
  سریه به نبردهایی در تاریخ صدر اسلام اطلاق می‌شود که در آن‌ها پیامبر (ص) به عنوان فرمانده حضور نداشته است و از سوی ایشان صحابه برجسته فرماندهی نبردها را برعهده داشتند. با حضور پیامبر (ص) در مدینه، مخالفان و دشمنان ایشان به جنگ‌های مستقیم رو آوردند. از این جهت پنج سال ابت چکیده کامل

  سریه به نبردهایی در تاریخ صدر اسلام اطلاق می‌شود که در آن‌ها پیامبر (ص) به عنوان فرمانده حضور نداشته است و از سوی ایشان صحابه برجسته فرماندهی نبردها را برعهده داشتند. با حضور پیامبر (ص) در مدینه، مخالفان و دشمنان ایشان به جنگ‌های مستقیم رو آوردند. از این جهت پنج سال ابتدایی حضور پیامبر (ص) در مدینه شاهد سریه‌های متعدد هستیم که این سریه‌ها با اهداف و رویکردهای مختلفی به وقوع پیوستند. در این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سؤال هستیم که سریه‌های سال‌های اول تا پنجم هجری عصر نبوی دارای چه ماهیتی بوده‌اند؟ تأمل در منابع این دوره نشان می‌دهد که سریه‌های عصر پیامبر (ص) در مقطع مورد نظر با رویکردهای مختلفی انجام گرفته است. برخی از این نبردها با رویکرد دفاعی یا تهاجمی و برخی ماهیت تبلیغاتی و اطلاعاتی داشته است. این سرایا بیشتر با اهداف شناخت بیشتر محیط جغرافیایی و راه‌های ارتباطی اطراف مدینه، آشنایی با قبایل اطراف آن شهر و انعقاد پیمان دفاعی با برخی از آن‌ها جهت حفظ امنیت مدینه، زیر نظر گرفتن تحرکات دشمنان و گزارش به موقع آن‌ها به پیامبر (ص) جهت مقابله با آنان، ناامن ساختن راه‌های تجاری قریش و وارد کردن خسارات به اقتصاد قریش، انجام مانورهای نظامی و رزمی به انگیزه هشدار به قریش و اعلام حضور نظامی قدرتمندانه و از میان برداشتن مخالفان و پاکسازی قلمرو حجاز از بت‌پرستان بود. دسته بندی و گونه شناسی سریه‌ها با توجه به ویژگی و ماهیت آن‌ها موضوع پژوهش حاضر است . واژه‌های کلیدی: اسلام، پیامبر (ص)، سریه، دوره هجرت، مدینه. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - بست‌نشینی در دوره صفویه
  جهانبخش ثواقب
  بست نشینی در برخی مکان های مذهبی و دارای قداست از نظر مردم، یکی از راه های حفظ امنیت فردی بوده که کسانی به آن متوسل می شده اند. منابع دوره صفویه به روشنی اطلاعات بایسته ای از مرسوم بودن بست نشینی و چگونگی آن یا اماکن بست به دست نمی دهند، اما براساس همان اخبار ان چکیده کامل

  بست نشینی در برخی مکان های مذهبی و دارای قداست از نظر مردم، یکی از راه های حفظ امنیت فردی بوده که کسانی به آن متوسل می شده اند. منابع دوره صفویه به روشنی اطلاعات بایسته ای از مرسوم بودن بست نشینی و چگونگی آن یا اماکن بست به دست نمی دهند، اما براساس همان اخبار اندک و گزارش هایی که سفرنامه نویسان اروپایی ارائه کرده اند دریافت می شود که در این دوره اگرچه نه به گستردگی دوره قاجاریه، مکان هایی به عنوان بست معروف بوده و کسانی در آنها بست نشسته اند. در این مقاله، به روش توصیفی- تحلیلی، پدیده بست نشینی در دوره صفویه بررسی شده و مکان ها و تأسیساتی که بست بوده و نمونه هایی از بست نشینی در آنها تشریح شده است. یافته پژوهش بیان گر این نکته است که برخی بناها و نهادهای مذهبی و برخی تأسیسات سیاسی و اداری در این دوره جایگاه بست بوده که نقش امنیتی حفظ جان ستم دیدگان را در برابر مظالم دستگاه حکومتی ایفا می کردند؛ اما این پدیده گسترش چندانی همانند دوره قاجاریه نداشته است. پرونده مقاله