تعیین مکان مناسب برای تغذیه مصنوعی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش تحلیل سلسله مراتبی (مطالعة موردی: دشت اشترینان)

محورهای موضوعی : توسعه سیستم های مکانی

لیلا گودرزی ¹ , علی محمد آخوندعلی ² , حیدر زارعی ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
2 - استاد دانشکده علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
3 - استادیار دانشکده علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

تاریخ دریافت : 1392/09/03 تاریخ پذیرش : 1393/02/18 تاریخ انتشار : 1393/10/01

کلید واژه: تحلیل سلسله مراتبی, Groundwater, artificial recharge, Analytic Hierarchy Process (AHP), آب های زیرزمینی, تغذیه مصنوعی, همپوشانی وزنی, منطق بولین, دشت اشترینان, Weighted overlay analysis, Boolean logic, Oshtorinan Plain,

چکیده مقاله :

یکی از روش‌های مدیریت منابع آب که در سال‌های اخیر کاربرد وسیعی یافته است، استفاده از روش تغذیه مصنوعی می‌باشد. این مطالعه با هدف تعیین مکان مناسب برای تغذیه مصنوعی آبخوان دشت اشترینان واقع در شهرستان بروجرد صورت گرفته است. معیارهای لازم و تأثیرگذار در انتخاب مکان مناسب تغذیه مصنوعی عبارتند از؛ زمین شناسی، شیب، ضخامت بخش غیراشباع، کیفیت آب زیرزمینی، گرادیان هیدرولیکی، قابلیت انتقال، ضریب ذخیره، فاصله از منابع آب سطحی و کاربری اراضی. در ابتدا اقدام به تهیه لایه رستری هر یک از این معیارها و تعیین وزن معیارها بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش مقایسه‌های زوجی گردید. نقشه‌های تهیه شده با استفاده از روش هم‌پوشانی تلفیق گردید. سپس مناطق نامناسب از نظر نزدیکی به چاه‌ها، چشمه‌ها و قنات‌ها، با استفاده از مدل منطق بولین حذف و نقشه پتانسیل تغذیه مصنوعی برای منطقه مورد مطالعه تهیه گردید. نقشه پتانسیل تغذیه مصنوعی نشان داد که 17 درصد از مساحت منطقه دارای شرایط کاملاً مناسب، 21 درصد دارای شرایط مناسب، 31 درصد دارای شرایط متوسط، 18 درصد دارای شرایط نامناسب و 13 درصد دارای شرایط کاملاً نامناسب برای تغذیه مصنوعی می‌باشد که با بازدید میدانی چهار مکان برای تغذیه مصنوعی دشت اشترینان مشخص گردید.

چکیده انگلیسی:

One of the water management methods that had wide application in recent years is the artificial recharge. The aim of this study is to determine the suitable sites for artificial recharge in Oshtorinan plain located in Boroujerd City. The effective factors of artificial recharge were identified includes: geology, slope, the thickness of the unsaturated zones, groundwater quality, aquifer transmissivity, hydraulic gradient, storage coefficient, distance from surface water sources, and land use. In first, raster maps for different layers were prepared and arranged using the paired comparison method and Analytic Hierarchy Process (AHP). Raster layers were integrated using the Weighted Index Overlay Method. Unsuitable areas according to the proximity to wells, springs and Qantas were eliminated by using the Boolean model, and the artificial recharge map was prepared. Three sites were determined for artificial recharge in Oshtorinan Plain. The potential artificial recharge map shown, 17% of the region area had quite suitable, 21% was suitable, 31% was moderately suitable, 18% was unsuitable and 13% was prefect unsuitable for artificial recharge. Finally, through field visiting four sites were determined for artificial recharge in Oshtorinan Plain.