تحلیل چالشها، راهکارها و ارائه مدل مطلوب جذب گردشگران خارجی(مورد مطالعه: شهر تبریز)
محورهای موضوعی : گردشگریصیاد ایرانی هریس 1 , مجید ولی شریعت پناهی 2 , بیژن رحمانی 3
1 - گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
2 - گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
کلید واژه: SWOT, گردشگری شهری, شهر تبریز, گردشگران خارجی, مدل توسعه گردشگری,
چکیده مقاله :
گردشگری شهری یکی از ابزارها و راهبردهای توسعه پایدار شهرها به شمار می‌رود و در این میان گردشگران خارجی و بازار و نقاضای گردشگری در توسعه گردشگری شهرها اهمیت بسیاری دارد. بر همین اساس است که برنامه ریزان شهری همواره به دنبال برنامه ریزی و اولویت بندی سرمایه‌های شهری، شناخت تقاضای گردشگری و مدل‌های توسعه گردشگری خارجی در شهرها بودند. ضرورت توسعه مطلوب گردشگری خارجی تبریز، شناخت عوامل موثر، تقاضای گردشگری خارجی شهر و ارائه مدل مطلوب توسعه گردشگری شهری است. بنابراین هدف اصلی پژوهش، ارائه مدل پیشنهادی مطلوب برای توسعه گردشگری خارجی در شهر تبریز می‌باشد. برای این منظور ابتدا از طریق روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی و با داده‌های حاصل از مردم، گردشگران داخلی و خارجی، کارشناسان و مشاهدات میدانی، مقوله‌ها و عوامل اصلی موثر بر گردشگری خارجی شهر تبریز شناسایی شد و سپس با تکمیل پرسشنامه از 221 گردشگر خارجی، تقاضای گردشگری بررسی شد. نتایج نشان می‌دهد که تقاضای گردشگری در شهر تبریز دارای کشش پذیری بالایی است و توان‌های گردشگری و امنیت بالا و برنامه‌های تازه در کنار رقبای گردشگری، چالشهای شهری و ضعف حفاظت و مسائل قومی و نژادی در شکل گیری سیستم گردشگری خارجی تبریز، نقش آفرین هستند. در نهایت مدل مطلوب توسعه گردشگری در این شهر بر پایه گردشگران چند کارکردی، آژانس‌های چند منظوره، فرهنگ سازی گردشگری، تجربه‌های گردشگری، رقبای گردشگری، مدیریت یکپارچه گردشگری، تطبیق محصول – بازار گردشگری، نوآوری و کارآفرینی و پیوندهای قومی و فرهنگی طرح ریزی و ارائه شده است
Urban tourism is one of the tools and strategies for sustainable development of cities.In this context, foreign tourists and markets and tourist attractions are important in developing city tourism. Accordingly, urban planners have always sought to plan and to prioritize urban capital, to identify tourism demand and to recognize models for developing foreign tourism in cities.The necessity of favorable development of foreign tourism in Tabriz,recognizing effective factors, demand for foreign tourism of the city,providing strategies for foreign tourism development and finally providing an optimal model for urban tourism development. Therefore, the main purpose of the proposed model is to present a favorable model for development of foreign tourism in Tabriz. For this purpose, firstly,through the method of analyzing the content of quality inductive and with data from people, domestic and foreign tourists, experts and field observations, the categories and main factors affecting foreign tourism in Tabriz were identified and then,by completing a questionnaire of221Foreign visitors tourists’ demand has examined. The results show that tourism demand in Tabriz has high elasticity and the tourism potential and high security and new plans along with its competitors, urban challenges and weakness of protection and ethnic and racial issues play a role in formation of Tabriz foreign tourism system. Finally, the desirable model of tourism development in the city is designed and presented based on multifunctional tourists, multi-purpose agencies, development of tourism, tourism experiences, tourism competitors, integrated tourism management, product- tourism market alignment, innovation and entrepreneurship, and ethnic and cultural links of the project
1. ایرانی هریس، صیاد؛ شریفی، علی؛ جوهری، زهرا (۱۳۹۷) شهرهایی برای همه، نشر انتخاب، تهران
2. آذردوست بقال، نیر،)1389(، ارزیابی عوامل موثر در تقاضا برای گردشگری شهری (مطالعه موردی: شهر تبریز)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان تهران
3. تقوایی مسعود و امید مبارکی (13۸۹)؛ بررسی و تحلیل فضاهای توریستی شهر تبریز به منظور برنامهریزی توریسم، جغرافیا و برنامه ریزی، پاییز, دوره ۱۵ , شماره ۳۳، صفحه ۵۹ تا صفحه ۸۲
4. تیموری، راضیه؛ کرمی، فریبا؛ تیموری زینب؛ صفدر امین (1393)؛ عوامل موثر بر گردشگری مکانهای تاریخی شهری، نمونه موردی: بازار تاریخی کلانشهر تبریز؛ محله گردشگری شهری، دوره 1، شماره 1 صص 63-78
5. حاتمی نژاد، حسین؛ اروجی، حسن؛ شکروی، نگین؛ مولائی قلیچی، محمد (1393)؛ بررسی و ارزیابی سایتهای گردشگری شهری (مطالعه ی موردی: شهر ارومیه)؛ نشریه برنامه ریزی و توسعه گردشگری ، شماره 9، تابستان 1393 صص 152-169
6. حیدری چیانه، رحیم؛ سعدلونیا، حسین(۱۳۹۵) تحلیلی بر فرایند مدیریت تصویر مقصد گردشگری شهری مورد مطالعه: کلانشهر تبریز، مجله برنامهریزی و توسعه گردشگری سال پنجم، شماره19، ص. 94-109.
7. خسروآبادی، محمد، (1385)، تخمین تابع تقاضای گردشگری خارجی ایران طی دوره1383-1344 و ارائه استراتژیهای گسترش صنعت گردشگری ایران (با استفاده از استراتژیهای توسعه گردشگری در مالزی، سنگاپور و مصر)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده مهندسی صنایع و سیستمها، اصفهان
8. زنگی آبادی، علی؛ عبدالله‌زاده مهدی، مبارکی امید، پورعیدی وند لاله؛ (1390)؛ بررسی و تحلیل فضاهای گردشگری شهر ارومیه؛ فصلنامه علمی – پژوهشی فضای جغرافیایی، سال دوازدهم، شماره 39، صص 77-93
9. سلیمانی صدیق, پیمان (۱۳۹۳)، بررسی نقش دیپلماسی شهری برای ایجاد تعامل درصنعت توریسم و جذب گردشگر با مدل swot و تأکید بر توان های فضایی تاریخی- فرهنگی گردشگری مطالعه موردی: شهر تبریز، نخستین سمینار علمی تخصصی جاذبهها و دافعه‌های گردشگری آذربایجان شرقی، تبریز
10. شاهیوندی، احمد؛ رئیسی وانایی، رضا؛ سلطانی، مرضیه (1389)؛ تأثیر امنیت روانی و اجتماعی بر جذب گردشگران خارجی (نمونه موردی گردشگران خارجی وارد شده به شهر اصفهان در سال 1389)؛ پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی، دورم چهارم، شماره 12
11. لومسدن، لس؛ (1380)؛ بازاریابی گردشگری؛ ترجمه محمدابراهیم گوهریان؛ دفتر پژوهشهای فرهنگی، تهران
12. منفردی، مهدی. (1394). سنجش تقاضای گردشگری در شهر مشهد. پایاننامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی توریسم دانشگاه تهران
13. متقی سمیرا، صادقی محمد، دلالت مراد (1395) نقش امنیت در توسعه گردشگری بین المللی (نمونه موردی: گردشگران خارجی شهر یزد)؛ گردشگری شهری، دوره 3، شماره 1 صص 77-91
14. ولی زاده، حمید (1385) چالشهای فراروی توسعه صنعت توریسم در ایران با تاکید بر کلانشهر تبریز پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی گروه جغرافیا، دانشگاه تبریز
15. هاشمی، المیرا؛ (۱۳۹۶) بررسی وضعیت زیرساختهای خدمات الکترونیک گردشگری شهر تبریز در افق تبریز ۲۰۱۸، پایاننامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی گردشگری، دانشکده علوم انسانی گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان
16. Bramwell, B. (1998). User satisfaction and product development in urban tourism, Tourism Management, 19 (1): 35-47.
17. Chang Tung – zing and Su- Jan Chen., 1998, Market Orientation, service Quality and Business Profitability: and conceptual Model and Empirical Evidence, The Journal of service marketing, 12, 45- 46
18. Lohmann, G. and Pearce, D.G. 2012. Tourism and Transport relationships, the suppliers perspective in gateway destinations in new Zealand Asia pacific journal of tourism research 17(1):14-29
19. Morley clive; (1992); a microeconomic theory of international tourism demand; annul of tourism research, vol. 19. Pp. 250-267, 1992
20. Chang Tung – zing and Su- Jan Chen., 1998, Market Orientation, service Quality and Business Profitability: and conceptual Model and Empirical Evidence, The Journal of service marketing, 12, 45- 46
21. Jefferson. A & l. Lickorish; (1988) , Marketing Tourism-A practical Guaide, Longman Essex