توسعه‌ی گردشگری اسپا (SPA) با تاکید بر قابلیت‌های هیدروتراپیکال (مطالعه موردی: شهرستان سرعین)

محورهای موضوعی : گردشگری

ارسطو یاری حصار ¹ (عضو هیئت علمی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی)
کلثوم یارمحمدی ² (دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی)
صغری پورنصرت ³ (دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی)

تاریخ دریافت : 1395/08/05 تاریخ پذیرش : 1396/07/08 تاریخ انتشار : 1396/08/01

کلید واژه: گردشگری, آب درمانی, اسپا, شهر سرعین,

چکیده مقاله :

یکی از قدیمی ترین اشکال گردشگری سلامت، گردشگری اسپا (SPA) است که به معنی "سلامتی از طریق آب" است و ارائه دهنده خدمات و ارزش هایی هم چون بهبود سلامتی، حفاظت و بهبود در برابر بیماری ها می باشد. این نوع گردشگری در دهه‌های اخیر به دلیل در برگرفتن مؤلفه‌های سلامت و رفاه افراد و نیز مزایای اقتصادی و اشتغال‌زایی، موردتوجه و استقبال بسیاری از کشورها قرارگرفته است. شهرستان سرعین در 25 کیلومتری شهر اردبیل به لحاظ دارا بودن آبهای گرم و معدنی شرایط مساعدی را برای توسعه فعالیت های گردشگری اسپا دارد. هدف این پژوهش بررسی ظرفیت های توسعه این شاخه از گردشگری با تاکید بر مزیت های نسبی در زمینه آب درمانی در منطقه سرعین است. نوع تحقیق به لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از مدل برنامه‌ریزی استراتژیک و تکنیک QSPM به شناسایی و اولویت‌بندی راهبردهای مؤثر در توسعه قابلیت های گردشگری سلامت پرداخته‌شده است. به منظور تعیین حجم نمونه از روش جدول مورگان استفاده شده است. حجم جامعه نمونه در این پژوهش مشتمل بر 300 نفر است که دو گروه گردشگران (150 نفر) و جامعه محلی (150 نفر) را در بر می گیرد. جامعه گردشگران نمونه به شکل تصادفی ساده و جامعه نمونه محلی نیز به دو شیوه انتخابی (صاحبان مشاغل گردشگری اسپا) و تصادفی ساده (ساکنین) گزینش شده اند.

چکیده انگلیسی:

One of the oldest forms of health tourism is spa tourism (the branch of health tourism) which means health by water. in ancient time people used to travel to hot or cold springs in hope of effecting cure for some illness. Even in modern times the therapeutic property of water is being used to treat various health disorders. This type of tourism activity due to such factors include the health and welfare and especially the economic benefits and job creation has been noticed by countries. Sarein in northwest of Iran also is such area having lots of potentials (especially in context of hydrothermal water) to developing Spa tourism. The aim of this study is to evaluate the capacity of Spa tourism and the developing strategies for this branch of tourism in Sarein. This city due to different climate and lots of mineral water and springs having favorable conditions to develop of health tourism.The data and information has in this article gathered by documentary and equationary methods. In this research analytical models and QSPM strategic planning techniques have been used to answer the questions and prioritize strategies. Samples determined by using Morgan table. The volume of samples is 80 including 40 tourists and arrivals and easer 40 person in local communities.The results of this research shows that advertising, developing of residential and accommodation infrastructures and services especially by corporate of private sectors, improving communication and transportation system and attracting foreign investment are such emergency strategies to developing health tourism in sarein.

منابع و مأخذ:

1. ابراهیم زاده، عیسی، 1386، آبهای معدنی و گستره فضایی آن در یاران، تحقیقات منابع آب، سال سوم، شماره2.صص 71-66.


2. ابراهیمی، نسرین، راهنما علی‌نوری کرمانی، مشاور حسین اصغری، 1389، چشمه‌های آب اسک در توسعه توریسم سلامت، جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا.


3. ایزدی، مرتضی؛ ایوبیان، علی؛ نصیری، طاها؛ جنیدی، نعمت ا...؛ فاضل، مژگان؛ حسینپور فرد، محمد جواد، 1391، وضعیت گردشگری سلامت در ایران فرصت یا تهدید، مجله طب نظامی، دوره 14، شماره 2، صص 57-49.


4. رشیدی، معصومه، رامشت، محمدحسین، سیف، عبدالله، دستجردی خوشحال، جواد، 1391، گردشگری سلامت در ایران (با تأکید بر رتبه‌بندی خواص درمانی چشمه‌های منتخب استان اردبیل)، مجله سلامت و بهداشت اردبیل، دوره سوم، شماره اول: صص 49 تا 57.


5. زند مقدم، محمدرضا، پور نقی، لیلی، 1390، بررسی و مطالعه توان‌های محیطی منطقه لاریجان با تأکید بر توانمندی‌های آب‌های معدنی در جذب گردشگری، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، سال سوم، شماره دوم.


6. سبحانی، بهروز، شناخت پتانسیل‌های گردشگری منطقه آبگرم سردابه در استان اردبیل با روش SOWT، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، بهار 1389، صص 128-113.


7. طالبی زاده، سارا، 1386، دیدنی‌ترین میراث در عصر فناوری: توریسم روستایی و عشایری» در ایران.


8. منظم،کامبیز،1388، گزارش‌های بررسی ادبیات موجود و تجربیات سایر کشورها درباره گردشگری درمانی و ارائه راهکار برای کشور، مرکز پژوهش‌های مجلس، دفتر مطالعات اجتماعی.


9. نگاهی به وضعیت گردشگری سلامت در ایران و جهان، 1389، دفتر مطالعات اجتماعی، شماره مسلسل 10640.


10. Chung ping ,A .L. (2015). trend and structural shifts in health torism evidence from seasonal time series data on health related travel spnding by Canada during 1970-2010. social science & medicine, vol 132, 173-180.


11. Jabbari, A.(2013). The Marketing Mix and Development of Medical Tourism in Shiraz. Materia socio-medica, Materia socio-medica, 25(1):32.


12. Izadi, M., Saadat, H., Ayoubian,A., Hashemi, Z., Mohammad, D., Karbasi, R., Jallali, A. R.( 2013). Health Tourism In Iran؛Identifying Obstacles For Development Of This Industry.International Journal Of Travel Medicine & Global Health.


13. Imani, R., Dirin, Y.( 2013). Effect Of Hot Mineral Waters on The Health Tourism Development In Meshkinshahrcity.Acadamic Journal of Research In Economics & Management, Vol.1, No.1.


14. Iran Trade Promotion Organization. Iran and the world health tourism. Tehran: Office Market of Goods and Services; 2008.


15. George, E., Irina, D., Aurel ,G., Camelia ,S. (2011). Romanian Spa Tourism: A Communist Paradigm In A Post Communist Era. Human Geographies 5.2,41‐56.


16. Kenneth, D, B.( 2005). A Feasibility Study For A Yukon Health And Wellness Tourism Industry.


17. Katsoni, V., Ioannis, S., Geitona ,Mary. (2014). A Supply Side Investigation of Medical tourism and ICT Use in Greece. Procedia - Social and Behavioral Sciences, Volume 148, Pages 370-377.


18. Langiniene, N.(2014).Changing patterns in the health tourism services sector in Lithuania. Social and Behavioral Sciences 156 , 310 – 316.


19. Langviniene,N , Sekliuckiene, J. (2012). how offening innovations could improve the health and wellness services in Lithuania? In Services and economic development: local and global challenges: the 22nd edition of RESER international conference, 20-22 September, Bucharest, Romania, 1–19.


20. Lawoffice.mohme.gov.ir.


21.  Monazzam, K.( 1388). reports The available literature and experiences of other countries about medical tourism and provide solutions for the country, Majlis Research Center, Office of Social Studies.


22. Rahmani asat, M., Pourahmad, A., Karimiyan, T., Hajilo, M., Samadi Khadem, S. (2014). Ealth Tourism Advantages In Tourism Attraction Case Study (Sarein,Ardebil City). Newyork Science Journal.


23. Sarwar, Abdullah .(2013). Medical Tourism in Malaysia: Prospect and Challenges. Iranian J Publ Health, Vol. 42, No. 8, pp.795-805.


24. Sharma, A., Srinivas Rao, Pathi, S.N. (2015). Health Tourism and Its Impact on Economy. IOSR Journal Of Humanities And Social Science (IOSR-JHSS), Vol 20, PP 89-92.


25. Rami, F. T.( 2011).  Classifying the Hotel Spa Tourist: A Multidimensional Qualitative Approach. International Journal of Humanities and Social Science Vol. 1 No. 20.


26. Shalbafian, A. A.( 2006). Effective factors for developing health tourism [dissertation]. Tehran, Allame Tabatabaei University.

Tooman, H.(2013). A Framework for Health Tourism The Future of Health Tourism. Creativity, Innovation and Sustainability. International Conference.