کارکرد پل به عنوان فضای شهری

محورهای موضوعی : برنامه ریزی شهری

الهام ناظمی ¹ , فرح حبیب ² , حمید ماجدی ³

1 - دانشجوی دکتری شهرسازی/ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
2 - دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه شهرسازی، تهران، ایران.
3 - دانشیار/ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه شهرسازی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1393/08/24 تاریخ پذیرش : 1394/10/07 تاریخ انتشار : 1394/11/15

کلید واژه: فضا, فضای شهری, پل, پل- فضا,

چکیده مقاله :

با توجه به گسترش ابعاد گوناگون ارتباطات انسانی و تاثیرات آن بر اهداف توسعه شهری نقش پل‌ها به عنوان بخشی از کالبد شهر امروزی شکلی فراتر از ارتباط کالبدی صرف به خود گرفته و با توجه به نیاز پیوندهای اجتماعی، خلق خاطره ذهنی، هویت معنوی و کارکرد پویا برای پایداری شهرها، لزوم تعریف مفهوم و چارچوبی مناسب جهت دست‌یابی به اهداف ونیازهای ذکر شده اهمیت یافته است. بنابراین مفهوم پل- فضا که در گذشته جایگاه واجد ارزشی داشته می‌تواند در این رابطه مورد باز تعریف و تدقیق بیشتر قرار گیرد. لذا در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و مقایسه‌ای، و با بهره‌مندی از مطالعات اسنادی و متون موجود، به بررسی سیر شکل‌گیری و تغییرات مفهومی و کالبدی پل از زمان آغازین ایجاد آن تا تکامل امروزی آن پرداخته شده، و به روش تفسیری تاریخی اقدام به بازیابی ویژگی‌های برجسته و قابل سرمایه-گذاری پل نظیر ویژگی‌های با ارزش کالبدی، اجتماعی، نمادی، کارکردی و هویتی نموده است. هم‌چنین در راستای دست‌یابی به ارتباطات مطلوب انسانی با توجه به مفاهیم مشترک پل با فضای شهری پویا؛ ‌ مفهوم پل- فضا معرفی گردیده است.

چکیده انگلیسی:

According to expansion of human communication and impacts on urban development. The bridge will be role as part of a modern urban form beyond only physical contact and according to need for social connections, creating memories, mental, spiritual identity‌‌ and dynamic function of the sustainability urban, need to define the concept and framework for achieving the goals and needs noted is important. The concept of bridge space that previously had the value status can be redefined and be more clarification in the relationship. Therefore with analytical method and the benefit of documentary data and existing literature, study of the formation and changes to its conceptual and physical bridge to today's evolution of this ‌and with interpretation- historical techniques to recover important features, such as bridges physical, social, symbolic, functional and identity value attribute. In order to achieve humanities optimal communication, according to the common notions of bridge _space with dynamic urban, concept of bridge _space have been introduced. In more exact definition “bridge-space” as an urban stable space is a concept having the properties of making mental memory and spiritual identity and can meet personal needs of audience and provides functional dynamic ground in city bed by functional variety and representation of collective life.

منابع و مأخذ:

منابع

1. احتشامی، منوچهر (1386): پل­های ایران، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ اول، تهران.


2. احتشامی، منوچهر (1379): در بارگاه فردوسی، انتشارات پیکان، چاپ اول، تهران.


3. بلادزی، احمدبن یحیی (1346): فتوح البلدان، ترجمه آذرتاش آذرنوش، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، چاپ اول، تهران.


4. تیبالدز، فرانسیس (1382): شهرسازی شهروندگرا، ترجمه محمد احمدی نژاد، انتشارات نشر خاک، چاپ اول، اصفهان.


5. طهوری، نیر (1381): «پل، راهی به سوی بهشت»، فصلنامه خیال، شماره 2، تهران، فرهنگستان هنر.


6. فرشیدنیک، فرزانه و رضا افهمی و محمود طاووسی(پاییز و زمستان 1390): «بررسی تجلی حکمت صدرایی در معماری اصفهان عصر صفوی (پل خواجو، ترجمان اسفار اربعه ملاصدرا)» دوفصلنامه علمی- پژوهشی نامه معماری و شهرسازی، دوره 4، شماره 7، تهران، صص 66-49.


7. کریر، راب (1383): فضای شهری، ترجمه­ی خسرو هاشمی­نژاد، انتشارات نشر خاک، چاپ اول، اصفهان.


8. گلابچی، محمود (1389): پل­های ایران و جهان؛ انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، تهران.


9. مختاریان، ساسان (1380): رازهندسه پنهان در نما و معماری پل خواجو، انتشارات یکتا، چاپ اول، اصفهان.


10. مخلصی، محمد علی (1379): پل­های قدیمی ایران، انتشارات سازمان میراث فرهنگی، چاپ اول، تهران.


11. مدنی‌پور، علی (1384): طراحی فضای شهری نگرشی بر فرآیندی اجتماعی و مکانی، ترجمه فرهاد مرتضایی، انتشارات شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، چاپ دوم، تهران.


12. نواری، نیلوفر و ساینا خلیل­زاده و فرهاد فخاری تهرانی (بهار و تابستان 1387): «پل بازارهای تبریز»، دو فصلنامه علمی-پژوهشی (هنر و معماری) صفه، دوره 17, شماره 46، تهران، صص 108-101.


13. هرودت (1365): تواریخ، انتشارات فرهنگستان ادب و هنر ایران، چاپ اول، تهران.


14. Canter. D., (1977): The Psychology of Place, London: Architectural Press, 1977.


15. Chadirji, R (1986): Concepts and Influences: Towards a Regionalized International Architecture, KPI, London.


16. Christ, W. (2000): Public versus Private Space, paper presented at the international symposium ‘Die europäische Stadt – ein auslaufendes Modell?’ IRS, Erkner bei Berlin, March.


17. Lefebvre, H. (1992): The Production of Space, trans. Donald Nicholson-Smith, Oxford, Blackwell.


18. Lynch. K. (1960): The image of the city, MIT Press, Cambridge, Mass.


19. Montgomery, J. (1998): Making a city: Urbanity, Vitality and urban design, Urban Design, No. 1, 93-115.


20. Norberg-Schulz, c. (1981): Genios losi, Rizzoli, New York.


21. 21. Punter, J. (1991): Participation in the design of urban space, landscape Design, No. 200, 24-27.


22. Relph, E. (1976): Place and Placelessness, Pion Limited, London.


23. Rogers, W. (2003): The Excellent city park system, in what makes it great & how to get there, P. Harnik (Ed), Washington DC, International City Managers Association, USA.


24. Stedman, R. (2002): Toward a social psychology of place: Predictive behavior from place-based cognitions, attitudes, and identity, Environ mental Behavior, No. 34, 561-581.

25. Willis, A. (2000): The Limits of ‘Sustainable Architecture’, paper delivered at shaping the Sustainable Millennium, Queensland University of Technology, July 2000, Australia.