بررسی شاخص‌های کیفیت منابع آب زیرزمینی در اقلیم سرد و خشک
محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست
یحیی چوپان چوپان
1
(دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)
سمیه امامی
2
(دانشجوی دکتری سازه های آبی، گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز)
کلید واژه: آنالیز شیمیایی, قنات, کیفیت آب, پساب, مصارف کشاورزی,
چکیده مقاله :
استفاده بی رویه از منابع آبی موجود و خشکسالی های پی در پی در سالیان اخیر موجب شده است تا منابع آب آبیاری نه تنها از نظر کمی، بلکه از نظر کیفی نیز به شدت دچار تغییرات نامطلوب گردند. کیفیت آب از مهم ترین عوامل تعیین کننده به منظور کاربرد آن در مصارف مختلف آب به شمار می رود. لذا مدیریت و پایش کیفیت منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق به بررسی کیفیت منابع آب موجود در منطقه سیوکی شهرستان تربت حیدریه با توجه به آنالیز شیمیایی منابع آبی مورد استفاده در بخش کشاورزی شامل پساب کارخانه قند، پساب تصفیه شده فاضلاب شهری، قنات و چاه (تعداد 10 حلقه چاه با کاربری کشاورزی) طی دوره آماری 92-1388 و دیاگرام ویلکاکس، شاخص نفوذپذیری (I)، نسبت جذبی سدیم (SAR)، درصد سدیم و کلر و دیگر آنیون ها و کاتیون ها پرداخته شد.نتایج حاصل نشان داد که مقدار شوری پساب در حدود 20000 میلی موس بر سانتی متر می باشد که در کلاس شوری زیاد (C4) قرار گرفت. بر طبق نمودار ویلکاکس و SAR، اکثر نمونه ها در کلاس C4S1 و در رده آب های متوسط قرار گرفتند. براساس نتایج، تمامی منابع آبی منطقه مورد مطالعه، اعم از متعارف و نامتعارف برای کشاورزی مناسب میباشند، ولی برای پساب تصفیه خانه می بایست تدابیر بیش تری در خصوص کشاورزی و کشت محصولات انجام شود.
In recent years, the excessive use of existing water resources and subsequent droughts, have led irrigation water resources quantitatively and qualitatively changes. Water quality is one of the most important determinants for its use in various water uses. Therefore water quality management and monitor are important. In this study, the water resources quality of Siuki area of Torbat-Heydarieh city was investigated according to the water resources chemical analysis used in agricultural sector consist of sugar factory wastewater, refined urban wastewater, Qanat and well (a total of 10 wells with crop use) during 2009-2013 years and Wilcox diagram, permeability index (I), SAR, chorine and sodium percentage and other cations and anions were studied. The results showed that the salinity of the wastewater was equal to 20000 mmhos/cm and in the (C4) class. According to the Wilcox and SAR, most of the samples were in C4S1 and in the middleclass. Based on the results, all of the water resources, both conventional and unconventional of the studied area are suitable for agricultural uses, but for the plant wastewater, more should be taken for agricultural and crop production.
_||_