نقش دیاپیریسم بر تکامل چینه‌ای حوضه رسوبی گنبد نمکی منگرک (جنوب غرب فیروزآباد)
محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیستآناهیتا کی نژاد 1 , قیس بدخشان ممتاز 2 , مسلم قوام آبادی 3 , زهرا رضایی شاهزاده علی اکبری 4
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس
2 - کارشناس ارشد زمین شناسی - تکتونیک، تهران
3 - کارشناس ارشد زمین شناسی، تهران
4 - دانشجوی دکتری زمین شناسی ساختمانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
کلید واژه: زاگرس, دیاپیریسم, گنبد نمکی منگرک, تغییرشکل چینه ای,
چکیده مقاله :
منطقه مورد مطالعه در جنوب غرب شهر فیروز آباد استان فارس واقع در جنوب غرب ایران جای دارد و از نظر تقسیمات زمین شناسی در زون زاگرس قرار گرفته است. این ناحیه از نظر تکتونیکی فعال بوده و گنبد های نمکی متعددی در آن قرار دارد. وجود لایه های ضخیم نمک دار در سازند هرمز و به تبع آن ظهور گنبد نمک در ناحیه تاثیر زیادی در پارینه رسوب گذاری و شکل محیط رسوبی منطقه داشته است.بالا آمدن نمک از یک سو و فرونشست حوضه رسوبی از سوی دیگر، سبب تعادل در محیط رسوب و در نتیجه تغییر شدید در محیط رسوبی در نزدیکی گنبد نمکی می گردد.دامنه تغییرات تابع عمق محیط رسوب گذاری و حرکات تکتونیکی منطقه می باشد که طی زمان های پرمین تا عهد حاضر در منطقه وجود داشته است. طی دوره های پیشروی و پسروی هایی که در حوضه وسیع زاگرس صورت پذیرفته است. در محل بالا آمدن گنبد نمکی، این تغییرات به شکل بارزتری اثر کرده است.برای نیل به مقصود، گنبد نمگی منگرک را که در جنوب غرب شهرستان فیروزآباد واقع شده، مورد بررسی و پژوهش قرار گرفت. روش کار بر پایه بررسی های زمین شناسی و ساختاری صحرایی و اندازه گیری مقاطع واحدهای سنگ چینه ای منطقه مورد مطالعه در در فواصل مختلفی از گنبد نمکی منگرک استوار بود. نتایج این بررسی ها نشان می دهد که گنبد نمکی یاد شده در زمان کرتاسه پسین - پالئوسن در حال بالا آمدن بوده و تغییرات شدیدی به ویژه در ضخامت رسوبات نهشته شده در اطراف خود داشته است. نرخ بالا آمدن گنبد در زمان های مختلف یکسان نبوده و بالطبع به صورت مستقیم بر نهشتگی رسوبات پیرامون تاثیر گذار بوده است.به طور مسلم، گنبد پیش از دگرشکلی حوضه زاگرس وجود داشته و احتمالا حداقل در دریای پالئوژن پسین و نئوژن به صورت جزیره رخنمون داشته است (مانند جزایر گنبد نمکی امروزی خلیج فارس).
The studied area is located in South West of Firozabad city in Fars province, south west of Iran, and structurally situated in Zagros zone. Tectonically, the area is active and has numerous salt domes. Existence of thick layers of salt in Hormuz complex and consequently appearance of salt domes in this area, effected on the ancient deposition and sedimentary basin. Salt rising on one side and subsidence of sedimentary basin on another side, caused of drastic changes in sedimentary basin near the salt dome. Range of changes is related to the depth of sedimentary basin and tectonic movements, during Permian period to present. During of sea regression and transgression periods in the wide Zagros basin, these changes effected significantly in salt dome rising areas. To achieve this goal, Mangarak salt dome in the southwest of Firozabad was chosen and researched data. The result of these studies indicate that salt dome has been rising at late Cretaceous - Paleocene and found great changes in thickness of sediments which around it.Absolutely, this salt dome existed before deformation of Zagros basin and probably it has been exposed such as island in late paleogene and Neogene (such as the Persian Gulf Island’s salt domes).
_||_