ارزیابی ریسک سوانح منجر به آلودگی سدها با استفاده از مدل WRASTIC(مطالعه موردی سد شفا رود گیلان،ایران)
محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیستحامد حسین پور کورنده 1 , ابراهیم فتائی 2
1 - کارشناس ارشد زمین شناسی زیست محیطی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن
2 - استادیار گروه محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل
کلید واژه: سیستم اطلاعات جغرافیایی, مدیریت ریسک, منابع آب سطحی, تافیق وزنی, طبقه بندی ریسک,
چکیده مقاله :
امروزه بخش مهمی از آبهای مورد نیاز بخش های مختلف کشاورزی،شرب و صنعت از منابع آب سطحی تامین می شود.افزایش جمعیت و توسعه شهر نشینی و همچنین توسعه در بخش های صنعت و کشاورزی باعث افزایش ریسک آلایندگی منابع آبی شده است.لذا استفاده از ابزارهای مناسب جهت مدیریت کیفیت آبهای سطحی لازم و ضروری به نظر می رسد.در این پژوهش پتانسیل های آلایندگی منجر به ریسک سد شفارود استان گیلان که در شمال ایران واقع شده است،در مرحله بره برداری مورد مطالعه قرار گرفت.در این پژوهش با توجه به ویژگیهای هیدرولوژیک حوضه آبخیز پتانسیل پذیرش آلودگی آن در برابر آلاینده ها پهنه بندی شدند.برای انجام این پژوهش از مدلWRASTIC و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد . داده های مورد نیاز این الگو به سه شیوه تحقیق پیمایشی،مطالعات و گزارشات اسنادی و استفاده از نظر کارشناسان و خبرنگاران جمع آوری شد.بدین منظور ابتدا با مطالعات میدانی نسبت به شناسایی منطقه مورد مطالعه اقدام گردید.در گام بعدی اقدام به شناسایی منابع آلاینده تاثیر گذار در حوضه آبخیز سد شفارود گردید.محل استقرار منابع آلاینده شناسایی شده از طریق GPSثبت گردید سپس نقشه منابع آلاینده از طریق نرم افزار GIS تهیه گردید.در نهایت میزان ریسک منابع آلاینده از طریق مدلWRASTIC بر اساس شاخص های اصلی،وسعت منطقه و کاربری اراضی محاسبه گردید.میزان ریسک به دست آمده از محاسبه مدل نشان دهنده ریسک متوسط تا زیاد ناشی از فعالیتهای انشانی و طبیعی بر ای این محیط هیدرولوژیکی است.
Nowadays, important parts of water requirements for various sectors of agricultural, potable and industrial aresupplied from surface water resources. Population growth and civilization and also, industrial and agriculturaldevelopments increased the risk of water resources pollution. So, application of appropriate methods for themanagement of surface water quality seems necessary to consider. In this research, the risk of Shafarood damwhich is located in Guilan(northern Iranian province) was examined in the phase. In this study according to thehydrologic characteristics of the basin, potential of its pollution acceptance against contaminants were zoning.For this purpose, WRASTIC model and GIS were used. Required data for this model were collected by threeresearch methods of surveys, studies, and documents and use of experts opinions. So at the beginning, the fieldstudies were performed for identification of the study area. The next step was identification of pollutionresources influencing on Shafarood dam basin. The identified pollution resources were recorded by GPS, then,the pollution resources map was prepared by GIS software. Finally, the risk value of pollution resources wascalculated by WRASTIC model and according to major indicators, extent of the area and land usage. The riskvalue obtained from model calculations showed the moderate to high risk level caused by human and naturalactivities at this hydrological environment.