اثربخشی نوروفیدبک بر کاهش مشکلات توجه و تمرکز در حوزه ی دیداری کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/بیش فعالی
محورهای موضوعی : سلامت نوجوانانبهناز گودرزی 1 , صفیه بهزادی 2
1 - (نویسنده مسئول) دانش آموخته گروه روانشناسی بالینی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران beh.good38@gmail.com tell: 09370725990
2 - استادیار گروه روانشناسی، واحد رودهن،دانشگاه آزاد اسلامی،رودهن،ایران. رودهن
کلید واژه: بیش فعالی, تکنولوژی, توجه و تمرکز دیداری, نوروفیدبک,
چکیده مقاله :
مقدمه: اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی جزئی از اختلالات عصبی- رشدی است که با سطوح مختل کننده ی بی توجهی، بی نظمی، و یا بیش فعالی- تکانشگری توصیف می شود. هدف پژوهش حاضر شناسایی اثرات نوروفیدبک بر کاهش مشکلات توجه و تمرکز در حوزه ی دیداری کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی بوده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و در طبقه ی پژوهش های کاربردی قرار گرفت. جامعه ی آماری شامل کودکان 6 تا11 سال مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی با مشکلات در حوزه ی دیداری مراجعه کننده به مرکز روان درمانی اکسیر منطقه ی2شهر تهران در سال1395بودند. حجم نمونه ی این پژوهش30نفر بودند که افراد پس از تشخیص روان شناس بالینی، با آزمون دقت و تمرکز(IVA) مورد آزمون قرار گرفتند و به صورت غیر تصادفی(هدفمند) انتخاب و به صورت تصادفی در2گروه 15نفری کنترل و آزمایش جایگزین شدند. آزمودنی ها برای30جلسه ی50 دقیقه ای، 3 مرتبه در هفته نوروفیدبک دریافت کردند. فرضیه های پژوهش با استفاده از روشهای آمارتوصیفی(شاخص های میانگین و انحراف استاندارد) و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس یک متغیره و چند متغیره) مورد آزمون قرار گرفتند. پردازش های آماری لازم روی نمره ها با استفاده از برنامه نرم افزارSPSS 21 انجام شده است. یافته ها: نتایج با در نظر گرفتن خرده مقیاس های مربوط به حوزه دیداری دو گروه آزمایش و کنترل در خرده مقیاس های ثبات،مراقبت و تمرکز با یکدیگر اختلاف معنی دار داشتند. نتیجه گیری: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که فرضیه ی پژوهش مبنی بر اثربخشی نوروفیدبک بر کاهش مشکلات توجه و تمرکز در حوزه ی دیداری کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان داد که این مداخله درمانی در خرده مقیاس های ثبات، مراقبت و تمرکز تاثیر گذار است.
Abstract Introduction: Attention-deficit/hyperactivity disorder is a part of neurodevelopmental disorders characterized by disruptive levels of inattention, disorganization, or hyperactivity-impulsivity. The aim of the present study was to identify the effects of neurofeedback on reducing attention and concentration problems in the visual field of children with ADHD. Research method: The method of the present research was quasi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group and was placed in the category of applied research. The statistical population included children 6-11 years old with ADHD and visual problems who referred to the Elixir Psychotherapy Center in the 2nd district of Tehran in 2015. The sample size of this research was 30 people, after the clinical psychologist's diagnosis, the people were tested with accuracy and concentration test (IVA) and were selected non-randomly (purposefully) and randomly replaced in 2 groups of 15 people, control and experimental. Subjects received neurofeedback for 30 sessions of 50 minutes, 3 times a week. The research hypotheses were tested using descriptive statistics methods (mean indices and standard deviation) and for data analysis using inferential statistics methods (univariate and multivariate covariance analysis) SPSS 21 software program has been used. Findings: The results, considering the subscales related to the visual field, the two experimental and control groups had significant differences in the subscales of stability, care and concentration. Conclusion: The results of the analysis of covariance showed that the research hypothesis based on the effectiveness of neurofeedback on reducing attention and concentration problems in the visual field of children with attention deficit/hyperactivity disorder was investigated, and the results showed that this therapeutic intervention in The scales of stability, care and concentration are effective.
American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders DSM-5. (Translator Y. Seyed Mohammadi). Tehran: Ravan (Year of Publication by Original Language); 2013.
Mash E.J., Wolfe D. A. Abnormal child psychology. ( Latimeria M. Mozafaari Maaki abaadi, & A. Fourooeadein ad-l). Tehran: Roshd(Year of Publication By Original Language). Effect; 2008
Atkinson R.L., Smeite E.E, Bem D.J, Hooksemaa S.N. Hilgard, s introduction to psychology. (Latimeria M.N. Baraaheni, [& others]).Tehran: Roshd, Main Effect; 2000.
Rostaami R., Heshmaate R. Assessment, Diagnostic & remission attention- deficit/hyperactivity disorder. Tehran: Tabalvor; 2000.
Rajabi S. Eeeicay of neurofeedback in the correct brain´s waves amplitude and the visual-motor continuous performance with ADHD. J psychology. 2015; 19(73): 53-70.
Cortese S, Ferrin M, Brandeis D, et al. Neurofeedback for Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: Meta-Analysis of Clinical and Neuropsychological Outcomes from Randomized Controlled Trials. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2016.03.007
Kaplan H.I, Sadock V.A. Kaplan Sadock. Synopsis of psychiatry behavioral sciences. (Translator F. Rezaaei). 3 copy, Tehran: Arjmand; 2007.
Vender P. H.attention- deficit/hyperactivity disorder at babies - Striplings & adults. (Translator E. Atesaami Saadri). Tehran: Abdolrahmaan Saadri; 2007.
Demos J.M. Getting started with neurofeedback. (Latimeria D. Azarangi, & M. Rahmanian). Tehran: Danjeh; 2005.
Sand ford J., Turner A. IVA+Pluse TM: Integrated visual and auditory continuous person 11n ce test administration manual. Richmond, VA: Brain train. Inc; 2004.
Seilsepour M., Hamounpeyma E., Pirkhaefi A. The effect of Neurofeedback therapy sessions on female elementary students with attention deficit and Hyperactivity in Varamin city, in 2013. Navid No, 2015; 18(60): 24-33. https://doi.org/10.22038/nnj.2015.6448
12. Lévesque J, Beauregard M, Mensour B. Effect of neurofeedback training on the neural substrates of selective attention in children with attention-deficit/hyperactivity disorder: a functional magnetic resonance imaging study. Neurosci Lett. 2006; 394(3): 216-221. https://doi.org/10.1016/j.neulet.2005.10.100
Narimani M, Rajabi S, Delavar S. Effects of Neurofeedback Training on Female Students with Attention Deficit and Hyperactivity Disorder. J Arak Uni Med Sci 2013; 16(2): 91-103. http://jams.arakmu.ac.ir/article-1-1872-fa.html
Grissom Robert Kim John. Effect Sizes for Research: A Broad Practical Approach, 2005. http://dx.doi.org/10.4324/9781410612915
Fuchs T, Birbaumer N, Lutzenberger W, Gruzelier JH, Kaiser J. Neurofeedback treatment for attention-deficit/hyperactivity disorder in children: a comparison with methylphenidate. Appl Psychophysiology Biofeedback. 2003; 28(1): 1-12. https://doi.org/10.1023/a:1022353731579