تحلیل سبک شناسی ترکیب‌بند «با کاروان نیزه» سرودۀ علیرضا قزوه
محورهای موضوعی : سبک شناسی
عزیز زیلابی
1
(
دبیر
)
مسعود پاکدل
2
(
استادیار زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز. رامهرمز.ایران
)
سیما منصوری
3
(
استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز، رامهرمز، ایران
)
منصوره تدینی
4
(
استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز، رامهرمز، ایران
)
کلید واژه: ادبیات آیینی, ادبیات معاصر, سبکشناسی لایه‌ای, علیرضا قزوه, شعر عاشورایی,
چکیده مقاله :
ترکیب‌بند با کاروان نیزه از علیرضا قزوه یکی از معروف‌ترین منظومه‌های ادبیات دینی معاصر به‌شمارمی‌رود. شاعر ضمن خلق شعری حماسی و پرشور، بیشتر اهداف و نتایج آن واقعه را بیان‌کرده و در بارۀ عوامل ایجاد آن صحبت‌می‌کند و آن را بستری برای بیان مفاهیم آزادی، دفاع از حق و مقاومت در برابر ظلم قرارمی‌دهد. در سطح ساختار، قوافی، ردیف‌ها و واژگزینی‌هایش همه در راستای همین هدف انتخاب‌شده‌است. مضامین شعر او نیز از این واقعه به‌عنوان یک انقلاب عظیم خبرمی‌دهد. توجه به موسیقی درونی، برجسته‌سازی مفاهیم و مضامین، استفاده از واژگان نشان‌دار، روانی و سادگی هوشمندانه، استفادۀ هنرمندانه از عناصر بلاغی، تصویرسازی مخیّل و عاطفی، مخاطب‌محوری، مفهوم‌گرایی، تأکید بر نهادینه‌ساختن مضامین دینی، انقلابی، انسانی و آرمانی از جمله ویژگیهای سبکی شعر اوست. از آنجا که سبکشناسی ابزاری برای شناسایی هویت انسانی، علمی، ادبی و ایدئولوژیک شاعر است، از این رو این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس سبکشناسی لایه‌ای (مدرن) به بررسی ویژگیهای بارز سبکی ترکیب‌بند عاشورایی این شاعر پرداخته‌است. نتایج پژوهش نشان‌می‌دهد شاعر از تمام امکانات و عناصر شعر در جهت تبیین اندیشه‌های دین‌باورانه‌اش بهره‌برده‌است و بر اساس همین اندیشه‌ها و مضامین علوی، حسینی و عاشورایی، او را می‌توان شاعری مفهوم‌گرا نامید. نگاهی به جنبه‌های ادبی و زبانی شعر قزوه نشان‌می‌دهد که شاعر با موازین ادبی و زبانی گذشته و حال آشنایی دارد و برای افزودن بر تأثیر کلام خود هر کجا که مناسب دانسته از آنها بهره‌برده‌است.
The composite poem "With Neizeh Caravan" by AlirezaGhazveh is one of the most famous poems in contemporary religious literature. While creating an epic poem, the poet describes mostly the goals and consequences of the event and talks about the factors leading to its occurrence, making it a platform for expressing the concepts of freedom, defending rights, and resisting tyranny. At the structurelevel, its rhymes, rows, and word choice are all chosen for that purpose. The themes of his poetry also refer to this event as a great revolution.Paying attention to internal music, giving prominence to ideas and concepts, using the marked vocabularies, fluency and simplicity, eloquent elements artistically, making pictures of imagination and emotion, paying attention to addressee -centered and meanings, emphasizing on religious, revolutionary , humane and ideal concepts are among the features of his poetry style.Since stylistics is a tool for recognizing the poet's human, scientific, literary and ideological identity, this paper uses a descriptive-analytical procedure to investigate obvious stylistic features of the poet's Ashoraee composite based on layering stylistics. The results show the poet uses all the possibilities of poetry to explain his religious ideas and based on these ideas and Alavi, Hosseini and Ashurathemes, he can be called a conceptualist poet. A look at the literary and linguistic aspects of Ghazveh's poetry shows the poet knows the literary and linguistic standards of the past and present and wherever he deems appropriate, heuses them to add to his wordinfluence.
منابع:
قرآن کریم.
بهار، محمدتقی(2536). سبکشناسی، چ4،ج1، تهران: پرستو-امیرکبیر.
تقوی، سید نصرالله(1363). هنجار گفتار، چ2، اصفهان: فرهنگسرای اصفهان.
داد، سیما(1371). فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید.
سنگری، محمدرضا(1380). نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس، تهران: پالیزیان.
شفیعی کدکنی، محمد رضا (1350) ). صور خیال در شعر پارسی. تهران: نیل.
-----------، --------(1370). موسیقی شعر، چ3، تهران: آگاه.
شمیسا، سیروس(1383). معانی و بیان، چ 8.، تهران: انتشارات فردوس.
------، ------ (1382). سبکشناسی شعر فارسی،چ 8.، تهران: فردوس.
غلامرضایی، محمد(1377). سبکشناسی شعر پارسی از رودکی تا شاملو، تهران: جامی.
فتوحی، محمود(1391). سبکشناسی،نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، تهران: سخن.
قزوه، علیرضا(1386). باکاروان نیزه،چ 5، تهران: انتشارات سوره ی مهر.
----، -----1389). سورۀ انگور، تهران: نشر اتکا.
----، -----(1390). عشق علیه السلام، چ 3، تهران: انتشارات سوره ی مهر.
لنگرودی، شمس( 1379). تاریخ تحلیلی شعر نو، ج ۴، تهران: فردوس.
محدثی، جواد(1391). فرهنگ عاشورا، چ1 ، قم : نشر معروف.
محدثی خراسانی، زهرا(1388). شعرآیینی و تأثیر انقلاب اسلامی بر آن، چ1 ،تهران: مجتمع فرهنگی عاشورا.
مظفری، علیرضا(1381). خیل خیال، ارومیه: دانشگاه ارومیه.
وحیدیان کامیار، تقی(1375). فرهنگ نام آوایی فارسی، مشهد: دانشگاه فردوسی.
------------، --- (1372). وزن و قافیۀ شعر فارسی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
وصال شیرازی، میرزاشفیع(1382). دیوان اشعار، به کوشش داریوش کاظمی، کرمان: انتشارات دانشگاه آزاد.
ورنداک، پیتر(1393). مبانی سبکشناسی، ترجمۀ محمد غفاری، چ2، تهران: نی.
همایی، جلاالدین، (1373). معانی و بیان، به کوشش ماهدخت بانو همایی، تهران: هما.
-----،-------، (1377). فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران: هما.
_||_
The Holy Quran.
Bahar, Mohammad Taghi (2536). Stylistics, Ch. 4, Vol. 1, Tehran: Prasto-Amirkabir.
Taqvi, Seyyed Nasrallah (1363). Norm of Speech, Vol. 2, Isfahan: Farhangsarai Isfahan.
Dad, Sima (1371). Dictionary of Literary Terms, Tehran: Marvarid.
Sangri, Mohammad Reza (2010). Literary review of holy defense poems, Tehran: Palizian.
Shafi'i Kodkani, Mohammad Reza (1350). Imagination in Persian poetry. Tehran: Nile.
-----------, --------(1370). Poetry Music, Ch3, Tehran: Aghaz.
Shamisa, Siros (2013). Ma'ani and Bayan, Ch. 8., Tehran: Ferdous Publications.
------, ------ (1382). Stylistics of Persian poetry, Ch. 8, Tehran: Ferdous.
Gholamrezaei, Mohammad (1377). Stylistics of Persian poetry from Rudaki to Shamlu, Tehran: Jami.
Fatuhi, Mahmoud (2012). Stylology, theories, approaches and methods, Tehran: Sokhn.
Qazouh, Alireza (2006). Bakarvan Nizeh, Ch 5, Tehran: Surah Ya Mehr Publications.
----, -----1389). Surah Angoor, Tehran: Etka Publishing House.
----, -----(1390). Eshgh, peace be upon him, Ch 3, Tehran: Surah Ya Mehr Publications.
Langroudi, Shams (1379). Analytical History of New Poetry, Volume 4, Tehran: Ferdous.
Muhaddi, Javad (1391). Farhang Ashura, Ch 1, Qom: Marouf Publishing.
Mohaddasi Khorasani, Zahra (1388). Ritual poetry and the influence of the Islamic Revolution on it, Ch. 1, Tehran: Ashura Cultural Complex.
Mozafari, Alireza (1381). Khel Khayal, Urmia: Urmia University.
Vahidian Kamiyar, Taghi (1375). Dictionary of Persian Phonetic Names, Mashhad: Ferdowsi University.
------------, --- (1372). Weight and Rhyme of Persian Poetry, Tehran: Academic Publishing Center.
Wasal Shirazi, Mirza Shafi (1382). Divan of Poems, by Dariush Kazemi, Kerman: Azad University Press.
Verndak, Peter (2013). Basics of stylistics, translated by Mohammad Ghafari, Ch2, Tehran: Ni.
Homai, Jalaluddin, (1373). Meanings and expressions, by the effort of Mahdekht Bano Homaei, Tehran: Homa.
-----,-------, (1377). Rhetoric techniques and literary industries, Tehran: Hom