بررسی نقش گیاه دارویی Thymus serpyllum L. در ترسیب کربن مراتع کوهستانی هزار جریب بهشهر

محورهای موضوعی : اکولوژی محیطی

رضا تمرتاش ¹ , مرضیه حسن نژاد ² , محمدرضا طاطیان ^{3 *}

1 - استادیار، گروه مرتع داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری
2 - کارشناس ارشد، گروه مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری
3 - استادیار، گروه مرتع داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری

تاریخ پذیرش : 1393/06/19 تاریخ انتشار : 1393/06/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

امروزه گازهای گلخانه‌ای کربنه بیشترین اثر را بر تغییر اقلیم جهانی داشته است که یکی از راه‌های کاهش آن، ترسیب کربن توسط پوشش گیاهی و خاک مراتع می‌باشد. بنابراین تحقیق حاضر به بررسی میزان ذخیره کربن پوشش گیاهی مراتع قرق و تحت چرا در بخشی از مراتع ییلاقی استان مازندران با غالبیت گیاه دارویی آویشن واقعی (Thymus serpyllum L.) پرداخته است. پس از تعیین منطقه معرف در دو سایت قرق و مرتع تحت چرا، نمونه‌برداری از پوشش گیاهی و خاک به روش تصادفی- سیستماتیک صورت گرفت. با استقرار دو ترانسکت به‌طول 100 متر به‌صورت موازی با فاصله 500 متر و در امتداد هر ترانسکت، براساس الگوی پراکنش گیاهان، 20 پلات یک متر مربعی به‌طور تصادفی مستقر شد. در مجموع 20 پایه گیاهی و 40 نمونه خاک برداشت شد. میزان کربن گیاهی با روش احتراق و ترسیب کربن خاک پس از تعیین کربن آلی و وزن مخصوص ظاهری خاک در آزمایشگاه محاسبه گردید. نتایج آماری این بررسی نشان داد که بین اندام‌های گیاهی در هر دو منطقه تفاوت آماری معنی‌داری وجود داشت. به‌طوری ‌که میزان ترسیب کربن برگ، ساقه و ریشه در منطقه قرق به‌ترتیب با 70/3، 86/4 و 82/5 کیلوگرم در هکتار بیشتر از میزان آن‌ها در منطقه تحت چرا، به‌ترتیب با 62/1، 57/2 و 42/2 کیلوگرم در هکتار بوده است. همچنین ترسیب کربن خاک در عمق اول نمونه برداری (0-15 سانتی‌متر) در منطقه قرق 76/59 و در منطقه تحت چرا 53/36 تن در هکتار برآورد گردید که اختلاف معنی‌داری در سطح 5 درصد بین خاک این دو منطقه داشته است. در مجموع بین میزان ترسیب کربن کل (پوشش گیاهی و خاک) در دو منطقه قرق و تحت چرا اختلاف معنی‌داری مشاهده شده است. چنانچه از گونه‌های با بافت چوبی برای گسترش پوشش گیاهی در منطقه استفاده شود، می‌توان توان ترسیب کربن را در منطقه بهبود بخشید.