تاثیر شوک مخارج دولتی بر رشد تولید ناخالص داخلی در ایران: رهیافت ARDL

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

جعفر حقیقت ¹ (استاد اقتصاد دانشگاه تبریز)
نازیلا محرم جودی ² (دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه تبریز)

تاریخ دریافت : 1395/12/23 تاریخ پذیرش : 1395/12/23 تاریخ انتشار : 1395/12/01

کلید واژه: طبقه‌بندی JEL: E62, E23, H50 واژگان کلیدی: سیاست مالی, شوک‌ مخارج دولتی, رشد تولید ناخالص داخلی, خود توضیح با وقفه‌های گسترده (ARDL),

چکیده مقاله :

هدف این مقاله بررسی تاثیرات شوک مخارج دولتی بر تولید ناخالص داخلی در اقتصاد ایران است. بدین منظور، نخست الگوی عوامل موثر بر مخارج دولتی بیان شده و شوک‌ مخارج دولتی از طریق پسماندهای الگو استخراج می‌شود؛ سپس الگوی عوامل موثر بر تولید ناخالص داخلی برای دوره زمانی 1350- 1393 برآورد می‌شود. در تخمین مدل‌ها روش خود توضیح با وقفه‌های گسترده (ARDL) بکار رفته است. براساس نتایج تاثیر شوک مخارج دولتی جاری بر تولید ناخالص داخلی معنادار نیست؛ در حالی که شوک مخارج دولتی با یک وقفه، دارای تاثیر مثبت و معنا‌دار بر GDP است. جمله تصحیح خطا منفی و معنا‌دار بوده و نشان می‌دهد در صورت وارد شدن شوک و انحراف از تعادل، در هر دوره 12 درصد از عدم تعادل کوتاه‌مدت برای رسیدن به تعادل بلندمدت تعدیل می‌شود. پیشنهاد می‌شود دولت مخارج خود را بیش از حد بالا نبرد؛ زیرا این امر باعث ایجاد رابطه معکوس بین اندازه مخارج دولت و تولید ناخالص داخلی شده و رشد اقتصادی را کاهش دهد.

چکیده انگلیسی:

The aim of this paper is investigating the effects of governmental expenditure shock on GDP in Iran’s economy.  In order to achieve this aim, at first, the model of effective factors on governmental expenditure has been explained, and governmental expenditure shock is captured by the model residuals. Then the model of effective factors on GDP is estimated from 1971 to 2014. In estimating the models, autoregressive distributed Lag (ARDL) approach has been used. According to the results, the effect of governmental current expenditure on GDP is not significant. But lagged government expenditure shock has a positive and significant impact on GDP.  Error correction term is negative and significant, and indicates that when a shock occurs, 12 percent of short term imbalance is adjusted each period, to reach the long term equilibrium. It is purposed to government not to increase own expenditure, since this can cause an inverse relationship between government expenditure and GDP and it reduces economic growth.

منابع و مأخذ:

منابع

-      ابونوری، اسمعیل، کریمی پتانلار، سعید، مردانی، محمدرضا (1389). اثر سیاست مالی بر متغیرهای کلان اقتصاد ایران: رهیافتی از روش خودرگرسیون برداری، پژوهشنامه اقتصادی. 10(3): 143-117.

-      اخباری، محمد، زیدی‌زاده، سمیرا (1390). برآورد اندازه بهینه دولت در اقتصاد ایران با استفاده از تخمین منحنی آرمی. ‎فصلنامه روند پژوهش­های اقتصادی. 19(60): 81-112.

-      اقبالی، علیرضا، گسکری، ریحانه، حلافی حمیدرضا (1384). بی ثباتی صادرات نفت و رشد اقتصادی در ایران. فصلنامهپژوهش‌هایاقتصادیایران. 7(24): 94-77.

-      تاری، فتح­اله، ستاری، رسول (1384). بررسی تاثیر مخارج دولت و مالیات­ها بر رشد اقتصادی کشورهای عضو اوپک. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، 5(16): 181-153.

-      تشکینی، احمد (1384). اقتصادسنجی کاربردی به کمکMicrofit. موسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران: تهران.

-      رضایی، حسین، مولایی، محمدعلی (1384). ارزیابی نوسانات قیمت نفت بر نرخ ارز. فصلنامهپژوهش‌هاو سیاست‌هایاقتصادی. 13(33): 72-59.

-      زیبایی، منصور، مظاهری، زهرا (1388). اندازه دولت و رشد اقتصادی در ایران با تاکید بر رشد بخش کشاورزی: رهیافت رگرسیون آستانه‌ای، اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی). 23(1): 20-11.

-      سامتی، مرتضی (1382). اندازه­گیری مقادیر بهینه فعالیت­های اقتصادی دولت جمهوری اسلامی ایران طی سال­های 1358-1377. مجله تحقیقات اقتصادی. (62).

-      سامتی، مرتضی و سامتی، مجید و شاهچرا، مهشید (1382)، جهت­گیری مناسب هزینه­های جاری و عمرانی دولت به منظور دست­یابی به رشد بهینه اقتصادی. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی. (15): 81-112.

-      سعدی، محمدرضا، عریانی، بهاره، موسوی، میرحسین، نعمت پور، معصومه  (1388). تحلیل ارتباط مخارج دولت و رشد اقتصادی در چهارچوب مدل رشد بارو. فصلنامهپژوهش‌نامهاقتصادی: 145-173.

-      سوری، على، رضا، کیهانی، حکمت (1382). متغیرهای جمعیتی، اندازه دولت و رشد اقتصادی در ایران. فصلنامه پژوهش‌هاى اقتصادى، 3(10): 75-53.

-      صادقی، سید کمال، منتظری شورکچالی، جلال، دهقانی، علی (1390). ﺗﺎﺛﯿﺮ اﻧﺪازه دوﻟﺖ ﺑﺮرﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی درﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺑﺎ درآﻣﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ، فصلنامه مدلسازی اقتصادی. 5(1): 91-107.

-      صیادزاده، علی، جعفری صمیمی، احمد، کریمی پتانلار، سعید (1386). بررسی رابطه بین اندازه دولت و رشد اقتصادی در ایران: برآورد منحنی آرمی. پیک نور. 5(4): 112-95.

-      طبیبیان، محمد، سوری، داوود (1374). بررسی تاثیر تکانه‌های درآمد نفت، حجم پول و مخارج دولت بر متغیرهای اقتصادی. گزارش تحقیقی، موسسه عالی پژوهش در توسعه و برنامه‌ریزی.

-      عسلی، مهدی (1383). تاثیر افزایش مخارج جاری دولت بر رشد اقتصادی کشور در یک مدل اقتصاد ساده. مجله برنامه و بودجه. 9(85): 19-3.

-      غلامی، الهام (1392). بررسی کارآیی برنامه‌های محرک مالی در ایران با استفاده از مدل‌های TVAR و DSGE. رساله دکتری. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران. دانشکده مدیریت و اقتصاد.

-      قلی­زاده، علی اکبر (1383). رویکردی برای تعیین اندازه بهینه دولت. مجله برنامه و بودجه. 9(2): 57-19.

-      کسگری، ریحانه، اقبالی، علیرضا (1386). مخارج دولت و رشد اقتصادی در ایران. مجله تحقیقات اقتصادی. 42(4).

-      مجدزاده طباطبایی، شراره، نعمت‌اللهی، فاطمه (1389). تاثیر رشد مخارج دولتی بر رشد اقتصادی مطالعه موردی اقتصاد ایران. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 17(53): ١١- 2.

-       محمدزاده، رویا، زیبایی، منصور، بخشوده، محمد (1386). بررسی اندازه بهینه دولت در کشورهای منتخب با تاکید بر بخش کشاورزی. اقتصاد کشاورزی و توسعه. (60): 124-103.

-      نیلی، مسعود، مصلحی، سیده سلماز (1385). تاثیر فعالیت­های دولت بر رشد اقتصادی: بررسی موردی ایران. مجموعه مقالات شانزدهمین کنفرانس سالانه سیاست­های پولی و ارزی. پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.

-        Albatel, A. H. (2000).The Relationship between government expenditure and economic growth in saudi arabia. J,King Saud Univ. 12(12) : 173-191.

-        Arrow, K. (1970). The organization of economic activity: issues pertinent to the choice of market versus non-market allocation, in haverma, r.H. and Margolis, J., ed. Public Expenditure and Policy Analysis, Markham. Chicago.

-        Barro, R. J. (1990). Government Spending in a Simple Model of Endogenous Growth"., Journal of Political Economy, 98: 103-124

-        Boettke, P.J., Coyne, C.J. and Leeson, P.T. (2007). Saving Government Failure Theory from Itself: Recasting Political Economy from an Austrian Perspective. Constitutional Political Economy. 18.

-        Brady, G.L., Clark, J.R. and Davis, W.L. (1995). The Political Economy of Dissonance. Public Choice. 82.

-        Caballero, R. J., & Pindyck, R. S. (1996). Uncertainty, investment, and industry evolution (No. w4160). National Bureau of Economic Research.

-        Cashin, P. (1995). Government spending, taxes, and economic growth. Staff Papers, 42(2): 237-269.

-        Chen, S. and Lee, C. (2005). Government Size and Economic Growth in Taiwan: A Threshold Regression Approach, Jornal of Policy Modeling. 27.

-        Coase, R. (1960). The Problem of Social Cost. Journal of Law and Economics. 1.

-        Corsetti, G., Meier, A., & Müller, G. J. (2012). What determines government spending multipliers?. Economic Policy, 27(72): 521-565.

-        Cover, J. P. (1992). Asymmetric effects of positive and negative money-supply shocks. The Quarterly Journal of Economics, 107(4), 1261-1282.

-        Cullis, J. and Jones, P. (1987). Microeconomics and the Public Economy, in Defense of Leviathan, Oxford: Basil Blackwell.

-        Dar, A. A., & AmirKhalkhali, S. (2002). Government size, factor accumulation, and economic growth: evidence from OECD countries. Journal of policy modeling, 24(7), 679-692.

-        Davis, A. (2009). Human Development and the Optimal Size of Government. The Journal of Socio-Economic.38.

-        Devarajan, S., & Swaroop, V., & Zou, H. (1996). The Composition of Public Expenditure and Economic Growth. Journal of Monetary Economics, 37: 313–44.

-        Edelberg, W., Eichenbaum, M., & Fisher, J. D. (1999). Understanding the effects of a shock to government purchases. Review of Economic Dynamics, 2(1): 166-206.‏

-        Egbetunde, T., & Fasanya, I.O. (2013). Public Expenditure and Economic Growth in Nigeria: Evidence From Auto-Regressive Distributed Lag Specification. Zagreb International Review of  economics & Business, 16(1):   79-92.

-        Engen, Eric, M.; Skinner, Jonathan. (1992). Fiscal Policy and Economic Growth. NBER Working Paper. No. 4223.

-        Francesco,F and Cosimo,M. (2010). Optimal Size of Government and Economic Growth in Eu-27. Working Papers.

-        Fosu, O. A. E., & Magnus, F. J. (2006). Bounds Testing Approach to Cointegration: An Examination of Foreign Direct Investment Trade and Growth Relationships. American Journal of Applied Sciences, 3(11).‏

-        Ghali, K. H. (1997). Government Spending and Economic Growth in Saudi Arabia, Journal of Economic Development. 22(2): 165-172.

-        Ghali, K. H. (1998).Government Size and Economic Growth: Evidence from a Multivariate Cointegration Analysis, Applied Economics, 31: 975-987.

-        Ghosh, S.,& Gregoriou, A. (2008).The Composition of Government Spending and Growth: is Current or Capital Spending Better? Oxford Economic Papers, 60:484-516.

-        Grossman, P. (1988). Growth in Government and Economic Growth: The Australian Experience. Australian Economics Papers. 27: 33-45.

-        Gupta, S., Clements, B., Baldacci, E., & Mulas-Granados, C. (2005).Fiscal Policy. Expenditure Composition, and Growth in Low-Income Countries. Journal of International Money and Finance, 24: 441–63.

-        Guseh, J. S. (1997). Government size and economic growth in developing countries: a political-economy framework. Journal of macroeconomics, 19(1):175-192.

-        Hamilton, J. D. (2003). What is an Oil Shock? Journal of Econometrics, 133: 363-398.

-        Hillman, A. (2009). Public Finance and Public Policy. Second edition, Cambridge University Press.

-        Kormendi, R.C. and Meguire, P.G. (1985). Macroeconomic Determinants of Growth: Cross-Country Evidence. Journal of Monetary Economics. 16: 14163.

-        Landau, Daniel. (1986). Government and Economic Growth in the LDC’s: An Empirical Study for 1960-1980. 35(1): 35-76.

-        Le Grand, J. (1991). The Theory of Government Failure. British Journal of Political Science, 21: 423 – 442.

-        Lizardo, R. & Mollick, A. V. (2009).can latin america prosper by reducing the size of government?, Cato Journal, 29( 2): 247-266

-        Lippman, S., Davis, A. and Aldrich, H.E. (2005). Entrepreneurship and inequality, Research in the Sociology of Work, 15: 3 – 31.

-        Munger, M.C. (2008). Economic Choice, Political Decision and the Problem of Limits", Public Choice, 137: 507-522.

-        North, D.C. and Thomas, R.P. (1973). The Rise of the Western World. Cambridge, Cambridge University Press. Traduction Française, 1980. L’Essor Du Monde Occidental : Une Nouvelle Histoire Economique, Flammarion. Paris.

-        North, D.C., Wallis, J.J. and Weingast, B.R. (2005). The Natural State: The Political-Economy of Non-Development, Electronic Version.

-        Nourzad F. (2000). The productivity effect of government capital in developing and industrialized countries, Applied economic, 32(5):1181-1187.

-        Ram, Rati. (1986). Government Size and Economic Growth: A New Framework and Some Evidence From Cross-Section and Time Series Data. American Economic Review. 76: 191-203.

-        Roy, A. G. (2009). Evidence on Economic Growth and Government Size. Applied Economics, 41:607–614.

-        Safdari. Mahdi., Abouie Mehrizi, Masoud and Elahi, Marzie. (2011). Government Size and Economic Growth in Iran. International Research Journal of Finance and Economics. 71.

-        Vedder, R. K. and Gallaway, L. E. (1998). Government Size and Economic Growth, Paper  Prepared for the Joint Economic Committee. http://www.house.gov/jop.

-        Williamson, O. E. (1989). Transaction cost economics. Handbook of industrial organization, 1: 135-182.

-        Witte,M. and Moesen,K. (2010). Sizing the Government, Public Choice.145.

-        Wolf, C. (1988). Markets or Governments: Choosing Between Imperfect Alternatives. Cambridge. Mass. MIT Press.