اثر الگوی تخصص تجاری بر رشد اقتصادی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

همایون رنجبر ¹ , مهدیه ایرانمنش ² , مرتضی محمدی ³

1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان
2 - کارشناس ارشد اقتصاد
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد

تاریخ دریافت : 1394/02/01 تاریخ پذیرش : 1394/02/01 تاریخ انتشار : 1390/01/12

کلید واژه: رشد اقتصادی, تخصص تجاری, کشورهای منا, گشتاورهای تعمیم یافته(GMM),

چکیده مقاله :

روند همگرایی الگوی تجاری کشورها به الگوی تجارت جهانی با استفاده از شاخص‌های مختلفی مانند تخصص گرایی در تجارت ارزیابی می‌شود و تخصص تجاری خود توسط شاخص‌های مختلفی همچون عدم تجانس تجاری، تمرکز صادرات و تخصص درون صنعتی اندازه‌گیری می‌شود، در برگیرنده دلالت‌های ضمنی بهره‌وری صادرات می‌باشد. الگوهای تخصص و افزایش بیشتر ارزش افزوده صادرات در کشورهای درحال توسعه پیامدهای مهمی بر بهره‌وری و رشد اقتصادی دارد.بر این اساس مقالة حاضر به بررسی اثر الگوی تخصص تجاری بر رشد اقتصادی کشورهای حوزه منا برای سال‌های 2009-2001 با استفادهاز روش گشتاورهای تعمیم یافته پرداخته است. نتایج حاکی از اثر مثبت شاخص‌های تمرکز صادرات بر رشد اقتصادی و اثر منفی شاخص‌های عدم تجانس تجاری و تجارت بین صنعتی بر رشد اقتصادی است.

چکیده انگلیسی:

This article investigates the pattern of trade specialization and productivity of exports on economic growth in MENA countries during 2009-2001 using generalized method of moments discussed. The results showed that there is a positive effect on exports and productivity indicators and the negative effect of exports on economic growth indicators heterogeneity between industrial, commercial and trade on economic growth. Among the indicators, only the effect of concentration of exports on economic growth is consistent with the theory that the cause of its extreme dependence on oil economies is of MENA region.

منابع و مأخذ:

منابع:

- ابریشمی، حمید، (1387). مبانی اقتصاد سنجی. جلد دوم، انتشارات دانشگاه تهران. تهران.

- ابریشمی، حمید، مهرآرا، محسن و تمدن نژاد، علیرضا (1388). بررسی رابطه­ی تجارت خارجی و رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه: روش گشتاورهای تعمیم یافته. مجله دانش و توسعه، سال شانزدهم،(26 ): 62-44.

- ربیعی، مهناز (1388). اثر نوآوری و سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در ایران، مجله دانش و توسعه، سال شانزدهم، (26): 142-122.

- شاه آبادی، ابوالفضل (1386). اثر سرمایه­گذاری مستقیم خارجی و سرمایه انسانی بر بهره­وری کل عوامل اقتصاد ایران، فصلنامه جستارهای اقتصادی، سال چهارم، (7 ): 134-99.

- طیبی، سید کمیل، عمادزاده، مصطفی و شیخ بهایی، آزیتا (1387). تأثیر تجارت خارجی و سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی، مجله تحقیقات اقتصادی، سال چهل وسوم،(85): 256-237.

- کمیجانی، اکبر و معمارنژاد، عباس (1383). اهمیت کیفیت نیروی انسانی و R&D در رشد اقتصادی ایرن، پژوهشنامه بازرگانی، سال 8(31):31-1.

- مهرگان، نادر و اشرف زاده، سید حمید رضا (1387)، اقتصادسنجی پانل دیتا، دانشگاه تهران: موسسه تحقیقات تعاون. تهران.

- کازرونی، سید علیرضا، حریقی، محمد فردین (1384). متنوع سازی مبادلات تجاری و تأثیر آن بر رشد اقتصادی در ایران، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره( 36): 52-29.

- پورعبادالهان کویچ، محسن، مهین اصلانی نیا، نسیم، محسنی زنوزی، فخری سادات (1389)، بررسی الگوهای تخصص گرایی در تجارت و بهره­وری صادرات در کشورهای عضو اوپک با تاکید بر جایگاه ایران، مجله فراسوی مدیریت، سال چهارم، (14): 182-157.

 

 

 

-    Amable, B. (2000). International specialization and growth, Structural Change and Economic Dynamics, 11 (4):413-431.

-    Chami Batista J. (2004). Latin American export specialization in resource- based products: implications for growth, 42(3):337–370.

-    Edwards, s. (1998). Openness, productivity and growth: What do we really know? The Economic Journal, 108(447):383-398.

-    Greenaway, D. & Kneller R. A. (2004). Exporting and productivity in the united kingdom, OxfordReview ofEconomic Policy, 20: 358-371.

-    Soderbom.M &Teal.F (2003). Trade and human capital as determinant of growth, department of economics, University of Oxford.

-    James R&Tybout& M.Daniel W. (1995). Trade liberalization and the dimensions of efficiency change in Mexican manufacturing industries, Journal of International Economics,  39(1-2): 53-78.

-    Cole,M.A.& Neumayer,E.,(2005). The impact of poor health on total factor productivity. Working Papers: 1-43.

-    Austria,m.s., (1998). Productivity growth in the philippines after the industrial reforms. philippine institute for development studies, ( 98-26): 1-26.

-    Enders W.2003. Applied econometric time series. John Wiley & Sons, In USA.