تاثیر متغیرهای بازار مالی و متغیرهای کلان اقتصادی بر بازده نرخ ارز ایران و شرکای عمده تجاری (2015-1990)

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

رضا نجارزاده ¹ (گروه علوم اقتصادی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
لطفعلی عاقلی ² (عضو هیات علمی پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس)
الهام خراسانی ³ (کارشناس ارشد اقتصاد/ دانشکده مدیریت و اقتصاد/ دانشگاه تربیت مدرس)

تاریخ دریافت : 1398/10/10 تاریخ پذیرش : 1398/10/10 تاریخ انتشار : 1398/09/01

کلید واژه: تورم, کسری بودجه, G15, طبقه‌بندی JEL: .E31, قیمت دارایی‌, گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM), F31 واژگان کلیدی: بازده نرخ ‌ارز,

چکیده مقاله :

هدف اصلی این مقاله بررسی تاثیر متغیرهای بازار مالی و متغیرهای کلان اقتصادی بر نوسانات نرخ ارز برای ایران و 11 کشور از شرکای عمده تجاری آن طی سال‌های 2015-1990 با روش گشتاورهای تعمیم‌یافته است. نتایج نشان داد متغیرهای تفاوت شاخص سهام، تفاوت نرخ بهره، جریان ورودی سرمایه، اوراق قرضه، کسری بودجه دولت و بهره‌وری نسبی بخش غیرقابل‌تجارت تاثیر منفی و معنادار بر نرخ ارز دارند؛ اما متغیرهای تفاوت نرخ تورم و بهره‌وری نسبی بخش قابل‌تجارت تاثیر مثبت بر این متغیر دارند. در بین آنها، متغیرهای نرخ تورم، کسری بودجه و بهره‌وری بیش‌ترین تاثیر را بر بازده نرخ ارز داشتند. براساس نتایج، پیشنهاد می‌شود نقش دولت در اقتصاد از طریق واگذاری فعالیت‌ها به بخش غیردولتی برای کاهش اثرات نامساعد کسری بودجه بر عملکرد اقتصاد کلان و نیز جلوگیری از افزایش شدید نقدینگی در جامعه و کاهش تبدیل درآمدهای نفتی به ریال، نسبت به کاهش نرخ تورم کاهش یابد و همچنین، با ارتقای بهره‌وری (به ویژه بهره‌وری بخش قابل تجارت) در حفظ ارزش پول ملی تلاش شود.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study is to evaluate the impact of financial and fundamental variables on exchange rate fluctuations for Iran and 11 countries of her major trading partners during 1990-2015 with General Method of Moments (GMM) approaach. The overall results suggest that stock index differentials, the interest rates differentials, net capital inflows, net bond inflows, budget deficit and the relative efficiency of non-tradable sector have a negative and significant impact on the exchange rate. However, the inflation rate differentials and the relative efficiency of tradable sector have a positive effect. Inflation, deficit and the relative efficiency of tradable sector showed to have the greatest impact on the exchange rate returns. Therefore, it is recommended to reduce the role of the government through the transfer of activities to the nongovernmental sector and less government intervention in the economy to reduce the adverse effects of the budget deficit on macroeconomic performance, to prevent a sharp increase in liquidity in the community, and to reduce the conversion of oil revenues to rials relative to Reducing inflation, and improving efficiency index, especially that of tradable sector to preserve the value of the national currency is helpful.

منابع و مأخذ:

-   ابونوری، اسمعیل، طهرانچیان، امیرمنصور، حمزه، مصطفی (1391). رابطه بلندمدت بین بی‌ثباتی نرخ‌ موثر‌‌ واقعی ‌ارز و شاخص بازدهی صنعت در بازار سهام تهران (رهیافت گارچ چند متغیره)، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 6 (18): 1-19.

-   ترکی، لیلا، نوشادی، احسان (1395). بررسی تاثیر شاخص قیمت سهام بر نرخ ارز در بازارهای کشورهای منتخب گروه دی-8: رهیافت رگرسیون کوانتیل، فصلنامه اقتصاد مقداری، 13 (2): 1-19.

-   تقوی، مهدی، غروی نخجوانی، سید احمد (1376). بیرون راندن بخش خصوصی، مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شمارگان (115 و 116): 193-184.

-   رحیمی بروجردی، علیرضا (1379). نظام ارزی مطلوب و رفتار نرخ واقعی ارز در مدل‌های مالیه بین‌الملل،  مؤسسه تحقیقات پولی و بانکی، تهران.

-   شیرین‌بخش، شمس‌الله، رجبی، مصطفی، امیری ماهانی، نازنین (1388). بررسی رابطه هم‌گرایی نامتقارن نرخ واقعی ارز و تراز تجاری در ایران، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 3 (8): 79-94.

-   طیبی، کمیل، اسماعیلی رزی، حسین (1391). تاثیر بهره‌وری بخشی بر نرخ واقعی موثر ارز در اقتصاد ایران (آزمون اثر بالاسا- ساموئلسون)، مجله تحقیقات اقتصادی، 47 (2): 60-41.

-   نجارزاده، رضا، آقایی خوندابی، مجید، رضایی‌پور، محمد (1388). بررسی تأثیر نوسانات شوک‌های ارزی و قیمتی بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهاردار تهران با استفاده از رهیافت خودرگرسیونی- برداری،  فصلنامهپژوهش‌هایاقتصادی، 9 (1): 175-148.

-      Arrelano, M., & Bond, S. (1991). Some tests of specification in panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations. Review of Economics and Statistics, 58: 277-297.

-      Baltagi, B. H. (2008). Econometric Analysis of panel data, Chichester: John Wiely& Sons Ltd.

-      Branson, W. H, Halttunen, H., Masson, P. (1977). Exchange rate in the short run: the dollar Deutsche mark rate, European Economic Review, 10: 303–324.

-      Brooks, R., H. Edison, M. Kumar, and T. Slok (2001). Exchange rates and capital flows. IMF Working Paper. International Monetary Fund, Washington, D.C.

-      Camarero, M. & Tamarit, C. (2002). A panel cointegration approach to the estimation of the peseta real exchange rate. Macroeconomics, 24: 371–393.

-      Castren, olli (2009). Do financial variables show indicator properties relative to exchange rate returns? European Central Bank, Frankfurt.

-      Edwards, Sebastian (1988). Exchange rate misalignment in developing countries, Baltimore: Johns Hopkins University. Press.

-      Endres, W. & Siklos, P.L. (2001).Co-integration andthresholdadjustment. Journal of business and Economic Statistics, 19:166-176.

-      Evans, M., & R. Lyons (2002). Order flow and exchange rate dynamics. Journal of Political Economy, 110(1): 170–180.

-      Feldstein, Martin (1974). Perceived wealth in bonds and security: A comment. Journal of Political Economy, 84: 331-36.

-      Frankel, J. A. (1976). Monetary approach to the exchange rate: Doctrine aspects and empirical evidence, Scandinavian Journal of Economics, 78: 200-224.

-      Greene, W. H. (2012). Econometric analysis–7th edition. New Jersey, Upper Saddle River: Pearson International.

-      Guérin, J.-L. &Lahrèche-Révil, A. (2002) Exchange Rate Volatility and Growth, mimeo, Economie Internationale 88: 5-22.

-      International Monetary Fund (2015). International Financial Statistics, IMF, Washington: http://data.imf.org/

-      Lyons, R. (2001). The microstructure approach to exchange rates. Cambridge: MIT Press.

-      Ozmen, M. Utku, Erdal, Y. (2017). Co-movement of exchange rates with interest rate differential, risk premium and FED policy in fragile economies, Emerging Markets Review, Elsevier, 33: 173-188.

-      Worldbank, DataBank: https://data.worldbank.org/

-      Xiuying, M., Zhihua, Y. (2018). The impact of Chinese financial markets on commodity currency exchange rates, Global Finance Journal, 38: 186-198. 

-      Zhang, Z. (2001). Real exchange rate misalignment in China: an empirical investigation. Journal of Comparative Economics, 29: 80-94.