تأثیر مؤسسات مالی بانکی و غیربانکی اسلامی بر رشد اقتصادی ایران (رهیافت گشتاور تعمیم یافته GMM)

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

سعید فراهانی فرد ¹ , مجید فشاری ² , یاور خانزاده ³

1 - دانشیار اقتصاد دانشگاه قم
2 - استادیار اقتصاد دانشگاه خوارزمی
3 - کارشناس ارشد اقتصاد اسلامی، دانشگاه علوم اقتصادی

تاریخ دریافت : 1394/11/05 تاریخ پذیرش : 1394/11/05 تاریخ انتشار : 1394/10/11

کلید واژه: C22, طبقه‌بندی JEL : O01, O43, مؤسسات مالی بانکی, مؤسسات مالی غیربانکی, روش گشتاور تعمیم یافته (GMM), N25 واژگان کلیدی: رشد اقتصادی,

چکیده مقاله :

چکیده بانک‌ها و مؤسسه‌های مالی و اعتباری غیربانکی با سازماندهی و هدایت دریافت‌ها و پرداخت‌ها، امر مبادلات تجاری و بازرگانی را تسهیل کرده و موجب گسترش بازارها و رشد و شکوفایی اقتصادی می‌شوند. در این مطالعه ابتدا به بیان کانال‌های اثرگذاری مؤسسات مالی بانکی و غیربانکی بر رشد اقتصادی و در ادامه چگونگی اثرگذاری متغیرهای توضیحی بر رشد اقتصادی ایران پرداخته شده است.در خاتمه با استفاده از مدل سنتی کینگ ـ لوین و روش گشتاور تعمیم یافته (GMM) اثرگذاری مؤسسات مالی غیربانکی تحت نظارت بانک مرکزی و بانک‌های تجاری و تخصصی طی دوره‌ی زمانی 1378 تا 1392 به صورت سری زمانی فصلی بررسی شده است. یافته‌های تجربی نشان می‌دهد تمامی متغیرهای توضیحی مورد استفاده در مدل اثر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی دارند. هم‌چنین مؤسسات مالی بانکی در مقایسه با مؤسسات مالی غیربانکی اثر بیشتری بر رشد اقتصادی دارند.

چکیده انگلیسی:

Abstract The banks and non-banking financial institutions have facilitated trading and commercial activities and increased the markets, and economic growth and prosperity by organizing and directing the payments. In this study, firstly, the researchers have explained the channels by which banking and non-banking financial institutions affect economic growth, and secondly, paid attention to the ways of affecting the explanatory variables on economic growth in Iran. At the end, by using the traditional model of King and Levine Generalized Method of Moments (GMM), the effects of non-banking financial institutions supervised by Central Bank of IRI and Commercial and specialized banks are studied during 1999:Q1 - 2013:Q4. The empirical results of this study have indicated that all explanatory variables used have significantly positive effect on economic growth. Also, the experimental results have shown that banking financial institutions have a greater and significant effect on economic growth compared to non-banking financial institutions.

منابع و مأخذ:

منابع

-   ابونوری، عباسعلی، تیموری، منیژه (1392). بررسی اثر توسعه مالی بر رشد اقتصادی: مقایسه‌ای بین کشورها OECD و UMI.  فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 3 (11): 29-40.

-   ابونوری، عباسعلی، هژبرکیانی، کامبیز، صابری،  فاطمه (1392). نیروهای محرک رشد اقتصادی در ایران و کشورهای منتخب عضو اوپک. اولین همایش الکترونیکی ملی چشم انداز اقتصاد ایران با رویکرد حمایت از تولید ملی، 28 آذر، 1392.

-      خارقانی، ندا (1383). نقش مؤسسات مالی و اعتباری در رشد اقتصادی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، 1383.

-   روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 144214، زمستان 1391.نگاهی به مؤسسات مالی و اعتباری غیربانکی در بازار پول. سخنرانی آقای ولی اله سیف، http://fararu.com ، 23 اسفند 1391.

-   عناصری، کامران (1389). مطالعه تطبیقی ساختار مقررات تأسیس، نظارت، حدود فعالیت و آثار اقتصادی مؤسسات مالی و اعتباری غیربانکی در ایران و مالزی.پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مؤسسه عالی بانکداری.

-      فرزین‌وش، اسدالله، عزیر محمدلو، حمید (1391). ارتباط بین توسعه‌ی مالی و سرمایه‌گذاری خصوصی در ایران. دوفصلنامه اقتصاد پولی و مالی، 19 (4): 59-23.

-   فطرس، محمدحسن، بهمن یار، ساناز (1391). اثر تکانه‌های قیمتی نفت بر رشد اقتصادی در ایران و ژاپن با استفاده از مدل ARDL . دوفصلنامه اقتصاد توسعه و برنامه ریزی،1 (2):85-65.

-      محقق‌نیا، محمد جواد.  الگوهای بانکداری اسلامی. (جزوه‌های منتشر نشده).

-   محمدی، مقداد، احمدی، علی محمد، غفاری، حسن (1389). ارزیابی اثر اعتبارات بانکی و نرخ حقیقی ارز بر رشد صادرات محصولات کشاورزی( 1363تا1385). اقتصاد کشاورزی و توسعه، 19 (73):76-47.

-      مجتهد، احمد، حسن زاده، علی (1391). پول، بانکداری و نهادهای مالی. پژوهشکده پولی و بانکی- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.

-   مهرآرا، محسن، طلا کش نایینی، حسین (1388). بررسی رابطه توسعه‌ی مالی و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب با روش داده‌های تلفیقی پویا(1979-2003). مجله‌ی دانش و توسعه، 16 (26).169 -143.

-      همتی، عبدالناصر (1387). نقش مؤسسات مالی و اعتباری در اقتصاد»، انتشارات بانک و بیمه.

-      همتی، عبدالناصر (1391). « نقش مؤسسات مالی و اعتباری در اقتصاد»، روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 1486، تاریخ 14/01/1387، ص12.

-      Abduh. M., & Omar. Mohd Azmi. (2012). Islamic Banking and Economic Growth: The Indonesian experience. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 5 (1): 35 – 47.

-      Arellano, M., & Bover, O. (1995) Another Look at the Instrumental-Variable Estimation of Error-Components Models. Journal of Econometrics, 68:29–52.

-      Cheng,X., & Degryse, H. The Impact of Bank and Non-Bank Financial Institutions on Local Economic Growth in China, springerlink, 11 November 2009.

-      Jedidia Khoutem D. B.  (2014). Islamic Banks-Sukuk Markets Relationships and Economic Development: The case of the Tunisian post-revolution economy. Journal of Islamic Accounting and Business Research, 5 (1): 47 – 60.

-      Diamond,  D.  W.  (1984).  Financial  Intermediation  and  Delegated Monitoring. Review of Economic Studies, 51: 393–414.

-      Gudarzi Farahani,Y.,& Dastan,M. (2013). Analysis of Islamic Banks' Financing and Economic Growth: A panel cointegration approach. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 6 (2):156 – 172.

-      Islam, Mohd Aminul. Osman,Jamil bin. (2004). Development Impact of Non-Bank Financial Intermediaries on Economic Growth in Malaysia: An Empirical Investigation. International Journal of Business and Social Science, 2 (14). www.ijbssnet.com.

-      King, R. G. & Levine, R. (1993). Finance and growth: Schumpeter might be right. Quarterly Journal of Economics, 108: 717-737.

-      Levine, R.  (1997).   Financial Development and Economic Growth: Views and Agenda.  Journal of Economic Literature, 35: 688-726.

-      Önder , Zeyneb. Özyıldırım, Süheyla.(2013). Role  of  Bank  Credit  on  Local  Growth:  Do  politics  and  crisis  matter?. Journal of Financial Stability, No 9: 13-25.

-      Naceur, S. B., & Ghazouani, S. (2007). Stock Markets, Banks, and Economic Growth: Empirical evidence from the MENA region, Research in International Business and Finance, 21 (2): 297-315.

-      Vittas. D. (1998). The Role of Non-Bank Financial Intermediaries (with Particular Reference to Egypt). The World Bank Development Research Group, POLICY RESEARCH WORKING PAPER.

-      Liu, Wan- Ch., & Hsu, Chen-M. (2006). The Role of Financial Development in Economic Growth: The experiences of Taiwan, Korea and Japan, Journal of Asian Economics, 17 (4): 667-690.