ارزیابی توان تعمیق سرمایه و اثر کشش جانشینی عوامل تولید بر ظرفیت اشتغالزایی صنایع کارخانه‌ای ایران
محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیتحمید شیرازی 1 , محمد شریف کریمی 2 , علی فلاحتی 3
1 - دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، گروه اقتصاد، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
2 - دانشیار، گروه اقتصاد، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
3 - دانشیار، گروه اقتصاد، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
کلید واژه: E22, D22, طبقه‌بندی JEL: .C22, کشش جانشینی عوامل, صنایع کارخانه‌ای, الگوی خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی, E24 واژگان کلیدی: تعمیق سرمایه,
چکیده مقاله :
هدف مقاله، بررسی تأثیر تعمیق سرمایه و کشش جانشینی عوامل تولید بر ظرفیت اشتغالزایی بخش صنایع کارخانه‌ای ایران طی دوره سالیانه 1368-1398 با استفاده از تکنیک خودرگرسیونی با وقفه‌های گسترده (ARDL) بود. نتایج حاکی از تأثیر معنادار معکوس آنی و مستقیم تأخیری عامل تعمیق سرمایه در هر‌دو دوره و نیز تأثیر معنادار مستقیم تأخیری عامل کشش جانشینی عوامل تولید در دوره کوتاه‌مدت و تأثیر معنادار معکوس تأخیری تغییرات کشش جانشینی عوامل در بلندمدت بر ظرفیت اشتغالزایی بخش یادشده طی دوره یادشده است. همچنین، طبق مدل تصحیح خطا (ECM)، الگوی پویای کوتاه‌مدت ظرفیت اشتغالزایی بخش صنایع کارخانه‌ای به‌سمت الگوی تعادل بلندمدت، هم‌گرایی و گرایش دارد. براساس نتایج، انتخاب تکنولوژی سازگار در بخش صنایع کارخانه‌ای (صنعت ساخت) ایران در راستای امکان جانشینی آسان عوامل و تعمیق سرمایه، بهره‌گیری بیشتر از تجارب بین‌المللی، بومی‌سازی دانش فنی و انتقال فن‌آوری‌های نوین از طریق راهبرد تعمیق سرمایه درجهت افزایش سطح رقابت‌پذیری محصولات بخش صنعت ساخت و ارتقای توان استفاده از دانش فنی در تولید محصولات صنعتی و انتخاب مدبرانه راهبرد تعمیق سرمایه درجهت افزایش و یا حداقل، حفظ وضع موجود اشتغال بخش صنایع کارخانه‌ای پیشنهاد می‌گردد.
The purpose of this article is to investigate the effect of capital deepening and elasticity of substitution of production factors on the employment capacity of Iran's factories during the annual period of 1989 - 2019 .In this regard, by using the autoregressive distributed lag (ARDL) method and time series data, the relationship and convergence between the macro-micro variables considered in this research and the employment capacity of Iran's manufacturing sector are investigated.The results indicate a significant immediate inverse (negative) and direct (positive) delayed effect of the capital deepening factor in both periods, as well as a significant direct delayed effect of the substitution elasticity of production factors in the short-term period and a significant inverse effect of delaying changes in the substitution elasticity of production factors in the long-term period on the employment capacity of the manufacturing industry sector of Iran's economy during the mentioned years. Also, according to the error correction model (ECM), the short-term dynamic model of the employment capacity of the said sector has convergence and tendency towards the long-term equilibrium model.Keywords: capital deepening; elasticity of substitution of factors; manufacturing industry; capacity of creating employment; ARDL ;Iran.JEL Classification: C22 ، D22، E22، J23، L60
نوفرستی، محمد، (۱۳78)، ریشه واحد و هم‌جمعی در اقتصاد سنجی، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
- بازدار اردبیلی، پریسا و رضایی ارجرودی، عبدالرضا (1387) ، «تعیین رابطه سرمایهگذاری با ایجاد اشتغال در بخش حمل و نقل» ، پژوهشنامه حمل و نقل، سال پنجم، شماره چهارم.
- رضایی، مهدی، حیدری، خلیل و یعقوبی‌منظری پریسا، (۱۳۹۶)، «شناسایی اولویت‌های سرمایهگذاری صنعتی در ایران با تأکید بر رشد ارزش‌افزوده»، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال‌یازدهم، شماره 2.
- رابرت پیندیک، دانیل رابینفیلد، «الگوهای اقتصادسنجی و پیش‌بینی‌های اقتصادی»، ترجمه و تألیف محمدامین کیانیان،(۱۳۷۰) ،چاپ‌اول، تهران، انتشارات سمت.
- کنت.اف. والیس، «اقتصادسنجی کاربردی (موضوعات انتخابی)» ،ترجمه دکتر حمید ابریشمی، (۱۳۷۳) ، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.
- کریمی‌راهجردی، اباذر و نوفرستی، محمد، (1395)، «برآورد کشش‌های جانشینی نهاده انرژی در تابع تولید کلان اقتصاد ایران به روش CES دو مرحله‌ای» ، فصلنامه اقتصاد و الگوسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تابستان 1395.
- فرجی دیزجی، سجاد، (1397) ، «تئوری اقتصاد‌خرد»، چاپ پنجم، تهران، نشر فوژان.
- شیرین‌بخش ماسوله، شمس‌اله و صلوی‌تبار، شیرین، (۱۳۹۵)، «اقتصادسنجی‌با ایویوز 8 و 9»، تهران، انتشارات نورعلم.
- منجذب، محمدرضا، (۱۳۹7)، «مدل‌های‌اقتصادپیشرفته همراه با ایویوز و استاتا»، چاپ اول، تهران، نشر کتاب مهربان.
- حقیقت، جعفر و اکبر موسوی، سید‌صالح، (۱۳۹۵)، «اقتصادسنجی‌کاربردی»، جلد اول، چاپ‌اول، تهران، انتشارات نورعلم.
- سلطانی، غلامرضا، ( ۱۳۸۳)، «تعیین نرخ بازدهی سرمایهگذاری در بخش کشاورزی»، مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال دوازدهم، شماره ۴۵ .
- مولایی، محمد و آشتیانی، مدیحه (1391)، «تخمین تابع تقاضای نیروی‌کار در بخش‌صنعت طی سالهای 1358 ـ 1387»، فصلنامه پژوهشهای‌اقتصادی(رویکرد اسلامی ـ ایرانی)، سال دوازدهم، شماره 25 .
- فرجادی، غلامعلی و همکاران (1378)، «مطالعات آماده‌سازی تدوین برنامه سوم توسعه‌اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری‌اسلامی‌ایران»، سازمان برنامه و بودجهکشور، مرکز مدارک‌اقتصادی ـ اجتماعی، تهران.
- سبحانی، حسن و عزیز محمدلو، حمید (1384)، «تحلیلی بر نقش مخارج سرمایهگذاری در ایجاد اشتغال در زیر بخش‌های صنعت ایران (با تأکید بر صنایع بزرگ)»، پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال هفتم، شماره24 .
- بلالی، حمید و خلیلیان، صادق (1382)، تأثیر سرمایهگذاری بر اشتغالزایی و تقاضای نیروی‌کار در بخش کشاورزی‌ایران، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال یازدهم، شماره‌های 41 و 42 .
- مرکز آمار ایران،«نتایج طرح آمارگیری از کارگاه‌های صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر»، طی سالهای مختلف.
- سازمان برنامه و بودجهکشور، امور اقتصادکلان، «آمارهای سری‌زمانی شاخص‌های منتخب بازار کار در دوره 1365 ـ 1399»، آذر 1400.
- سازمان برنامه و بودجه کشور، امور اقتصادکلان، «آمارهای جمعیت‌شاغل سالهای مختلف، به تفکیک بخش‌های اقتصادی»، مرداد 1394.
- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، «بانک‌اطلاعات سری‌های‌زمانی اقتصادی» سالهای مختلف.
- Acemoglu, Daron, and Veronica Guerrieri. 2008. “Capital Deepening and Nonbalanced Economic Growth.” Journal of Political Economy, vol. 116, no. 3
- Acemoglu, Daron. 2002. “Directed Technical Change.” Rev. Econ. Studies 69 (October):781–810.———. 2008. Introduction to Modern Economic Growth. Princeton, NJ: Princeton Univ. Press, forthcoming.
- Acemoglu, Daron, and Veronica Guerrieri. 2006. “Capital Deepening and Nonbalanced Economic Growth.” Working Paper no. 12475, NBER, Cambridge,MA.
- Antras, Pol. 2001. “Is the U.S. Aggregate Production Function Cobb-Douglas? New Estimates of the Elasticity of Substitution.” Manuscript, Massachusetts Inst. Tech.
- Barro, Robert, and Xavier Sala-i-Martin. 2004. Economic Growth. Cambridge, MA : MIT Press.
- Baumol, William J. 1967. “Macroeconomics of Unbalanced Growth: The Anatomy of Urban Crisis.” A.E.R. 57 (June): 415–26.
- Buera, Francisco, and Joseph Kaboski. 2006. “The Rise of the Service Economy.” Manuscript, Northwestern Univ.
- Caselli, Francesco, and John Coleman. 2001. “The U.S. Structural Transformation and Regional Convergence: A Reinterpretation.” J.P.E. 109 (June): 584–617.
- Chenery, Hollis. 1960. “Patterns of Industrial Growth.” A.E.R. 50 (September): 624–54.
- Chirinko, Robert S. 1993. “Business Fixed Investment: A Critical Survey of Modeling Strategies, Empirical Results and Policy Implications.” J. Econ. Literature 31 (December): 1875–1911.
- Chirinko, Robert S., Steven M. Fazzari, and Andrew P. Mayer. 1999. “How Responsive Is Business Capital Formation to Its User Cost?” J. Public Econ. 74 (October): 53–80.
- Foellmi, Reto, and Josef Zweimuller. 2002. “Structural Change and the Kaldor Facts of Economic Growth.” Discussion Paper no. 3300, Centre Econ. Policy Res., Paris.
- Hamermesh, Daniel S. 1993. Labor Demand. Princeton, NJ: Princeton Univ. Press. The Historical Statistics of the United States. 2006. Edited by Susan B. Carter, Scott
- Judd, Kenneth. 1998. Numerical Methods in Economics. Cambridge, MA: MIT Press.
- Kaldor, Nicholas. 1961. “Capital Accumulation and Economic Growth.” In The Theory of Capital: Proceedings of a Conference of the International Economic Association, edited by Friedrich A. Lutz and Douglas C. Hague. London: Macmillan.
- Kuznets, Simon. 1957. “Quantitative Aspects of the Economic Growth of Nations : II. Industrial Distribution of National Product and Labor Force.” Econ. Development and Cultural Change 5, no. 4 (July; suppl.): 1–112.———. 1973. “Modern Economic Growth: Findings and Reflections.” A.E.R. 63(June): 247–58.
- Laitner, John. 2000. “Structural Change and Economic Growth.” Rev. Econ. Studies 67 (July): 545–61.
- Matsuyama, Kiminori. 1992. “Agricultural Productivity, Comparative Advantage and Economic Growth.” J. Econ. Theory 58 (December): 317–34.———. 2002. “The Rise of Mass Consumption Societies.” J.P.E. 110 (October):
1093–1120. ———. 2008. “Structural Change.” In The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd ed., edited by Steven N. Durlauf and Lawrence Blume. New York : Macmillan.
- Nadiri, M. I. 1970. “Some Approaches to Theory and Measurement of Total Factor Productivity: A Survey.” J. Econ. Literature 8 (December): 1117–77.
- Ngai, Rachel, and Christopher Pissarides. 2006. “Structural Change in a Multisector Model of Growth.” Manuscript, London School Econ.
- Sobek, Matthew. 2001. “New Statistics on the U.S. Labor Force, 1850–1990.” Historical Methods 34 (Spring): 71–87.
- Weiss, Thomas. 1992. “U.S. Labor Force Estimates and Economic Growth.” In American Economic Growth and Standards of Living before the Civil War, edited by Robert E. Gallman and John Joseph Wallis. Chicago: Univ. Chicago Press.
- Zuleta, Hernando, and Andrew Young. 2006. “Labor’s Shares—Aggregate and Industry: Accounting for Both in a Model with Induced Innovation.” Manuscript, Univ. Mississippi.
- Francisco Alvarez-Cuadrado and Ngo Van Long . 2011 .“ Capital–labor substitution, structural change, and growth.” Scientific Series CIRANO.
- Rainer Klump, Peter McAdam and Alpo Willman. 2011. “The Normalized CES Production Function, Theoty and Emprics.” Working Paper Series, European Central Bank.
- Francisco Alvarez-Cuadrado , Ngo Van Long and Markus Poschke. 2017 .“ Capital–labor substitution, structural change, and growth.” Theoretical Economics, 1229–1266
_||_