فناوری اطلاعات و ارتباطات و رشد بهره وری در بلندمدت: شواهدی از صنایع تولیدی ایران

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

محمود رضائی سراجی ¹ (دانشجوی دکتری اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، ایران)
محمود محمودزاده ² (دانشیار گروه اقتصاد ، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، ایران)
پروانه سلاطین ³ (استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، ایران)
مهدی فتح آبادی ⁴ (استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/12/07 تاریخ پذیرش : 1400/12/15 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: O47, بهره‌وری, حسابداری رشد, صنایع تولیدی ایران, طبقه‌بندی JEL: O33, I60. واژگان کلیدی: فناوری اطلاعات و ارتباطات/فاوا (ICT),

چکیده مقاله :

هدف این مقاله اندازه گیری میانگین سهم فناوری اطلاعات و ارتباطات از رشد بهره وری در بلند مدت و شاخص فاوابری در صنایع تولیدی ایران در سطح کدهای دو رقمی (ISIC) است. بدین منظور از الگوی حسابداری رشد گسترش‌یافته در دوره زمانی 1397-1384 بهره‌برداری شد. یافته ها نشان داد اثرات فاوا بر میانگین رشد بهره‌وری در بلندمدت در صنایع تولیدی ایران مثبت است. سهم فاوا از رشد بهره‌وری در بلندمدت در صنایع تولیدی کک و فراورده های وابسته، تجهیزات برقی و مواد شیمیایی و فراورده های وابسته بیش از سایر صنایع تولیدی ایران است و با گذشت زمان، این مقدار بهبود یافته است. کم‌ترین سهم فاوا از رشد بهره‌وری در بلندمدت نیز مربوط به مبلمان، پوشاک و ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر است. هم‌چنین، شواهد نشان داد که مقدار میانگین شاخص فاوابری ناچیز و با افزایش شدت کاربری فاوا (فاوابری) آثار آن بر رشدهای بهره‌وری افزایش می یابد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this paper is to measure the average share of information and communication technology in long-term productivity growth and as well as the increasing intensity of ICT index in Iran's manufacturing industries at the level of double-digit codes (ISIC). For this purpose, the expanded growth accounting model in the period2005-2018was exploited. The research findings revealed that : The effects of ICT has a significant positive effect on the average long-term productivity growth in Iran's manufacturing industries. ICT's share of long-term productivity growth in The most intensive contribution of ICT has been recognized for coke and related products, electrical equipment and chemicals and related products. This effect has shown more than any other manufacturing industries in Iran and this amount has also improved over time. The lowest share of ICT in productivity growth in the long run is related to furniture, clothing and machinery and not classified equipments. The results  also showed that the average value of increasing ICT intensity index is insignificant meaning the more  and with increasing intensity of ICT use, the more intense effect on productivity growth increases.

منابع و مأخذ:

• آسایش، فاطمه، شکیبایی، علیرضا (1393). تاثیر فاوا بر بهره­وری نیروی کار در صنایع ایران با استفاده از کدهایISIC چهاررقمی. فصلنامه سیاست­های مالی و اقتصادی، ۳(۹): ۴۹-۹۶.


• جعفری صمیمی، احمد، دقیقی اصلی، علیرضا، مه­شاد، عرب (1388). بررسی تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر بهره­وری کل عوامل تولید در کشورهای منتخب جهان. فصلنامه علوم اقتصادی، ۳(۹): ۱-۲۷.


• جلالی و همکاران (۱۳۸۸). مبانی نظری رشد اقتصادی، مدل­سازی و ارائه مدل، بخش مطالعات تجربی تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد اقتصادی. پژوهشکده مطالعات راهبردی و اقتصادی - پژوهشگاه ارتباطات و فناوری (مرکز تحقیقات مخابرات): ۱-۴۴.


• حسین‌زاده، محمد، فراهانی‌فرد، سعید (1395). بررسی تاثیر فاوا بر بهره­وری کل عوامل تولید اقتصادی. دومین کنفرانس بین­المللی انسانی با رویکرد بومی – اسلامی.


• خوش کلام خسروشاهی، موسی، صیادی، محمد (1397). تاثیر مصرف انرژی، فناوری اطلاعات و ارتباطات و هزینه­های تحقیق و توسعه در تولید صنایع کارخانه­ای در ایران. فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، ۱۳(۴): ۸۵ – ۱۰۸.


• عیسی‌زاده، سعید، صوفی مجیدپور، مسعود (۱۳۹۶). رشد بهره­وری کل عوامل تولید، پیشرفت تکنولوژی، تغییرات کارایی: شواهد تجربی از صنایع تولیدی ایران. فصلنامه مدل‌سازی اقتصادی، ۱۱(۴۰): ۲۹-۴۸.


• محمودزاده، محمود (۱۳۸۸). اثر فناوری اطلاعات بر بهره­وری نیروی کار در صنایع کارخانه­ای ایران (1386-1381). فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، 5(17و 18): 22-1.


• محمودزاده، محمود، موسوی، میرحسین، پاک نهاد، فرزاد (۱۳۹۴). حسابداری رشد ارزش افزوده در صنایع تولیدی ایران با تاکید بر فناوری اطلاعات، فصلنامه مدل‌سازی اقتصادی،۹ (۴): ۴۱-۶۴.


• مشیری، سعید (۱۳۹۶). برآورد آثار مستقیم و سرریز سرمایه­گذاری در فاوا بر تولید صنایع ایران با تاکید بر نقش سرمایه انسانی و ظرفیت جذب. مجله تحقیقات اقتصادی، 52(2): ۳۹۵- ۴۲۶


• مشیری، سعید، مستقل پارسا، مریم، داروگر، لیلا (1397). بررسی آثار فاوا بر زنجیره تولید کالاها و خدمات ایران با استفاده از جدول داده – ستانده. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، ۱۸(۶۸): 1-44.


• مزینی، امیرحسین، مرادحاصل نیلوفر (1399). ارزیابی اثر بهره­گیری از فضای مجازی بر بهره­وری و کارایی تولید ملی در ایران، مجله توسعه و سرمایه، 5(1)24-49.


• منتظر، غلامعلی، بیات، ابوالقاسم (1395). تخمین سهم فاوا از GDP در ایران با روش‌های برازش منحنی، آریما و شبکه عصبی مصنوعی، فصلنامه سیاست علم و فناوری، 9(1): 1-13.


• امامی، کریم (1397). آیا افزایش سهم فاوا از GDP در کشور ایران ضروری است؟ پژوهشنامه اقتصادی، (68): 45-74.

-   هژیر کیانی، کامبیز، سرلک، احمد (۱۳۹۶). بررسی تاثیر فاوا بر بهره­وری سرمایه و کل عوامل تولید در ایران (مطالعه موردی: کارگاه‌های بزرگ صنعتی استان یزد). فصلنامه اقتصاد مالی، ۱۱(۳۹): ۸۳-100.

• Camilla, M., & Angelo, Z. (2012). On modelling the determinants of TFP growth, Structural Change and Economic Dynamics: 373-382.


• , Chi- Yuan, Hejheng, R. (2020). An international comparison on TFP changes in ICT industry among Japan, Korea, Taiwan, China and the United States, measuring economic growth and productivity, Foundations, KLEMS production Models, and Extensions: 117-136.


• Pieri, F., Vechi M., & Venturini, F. (2018). Modelling the joint impact of R&D and ICT on productivity: A frontier analysis approach. Research Policy, 47(9): 1842-1852.

   -Venturini, F. (2015). The modern drivers of productivity. Research Policy, 44(2): 357-369.

   - Edquist H., & Henrekson, M. (2017). Do R&D and ICT affect total factor productivity growth differently. Telecommunications Policy, 41(2): 106-119.

-‌   Chung, H. (2018). ICT investment-specific technological change and productivity growth in Korea: Comparison of 1996-2005 and 2006-2015, Telecommunications policy: 78-90,.

  - Huang, J., Xiaochen, c., Huang, sh., Tian, S. Hongyan l. (2019).  Technological factors and total factor productivity in china: Evidence based an a panel threshold model, China Economic Review: 271-285.

    -Hyun-Joon, J. & Kyoung-Youn, N.,  & Yoon, Chang-Ho (2013). The role of ICT in Korea’s economic growth: Productivity changes across industries since the 1990s, Telecommunications Policy, 37(4): 292-310.

    -M.Cardona, T. Kretschmer, T. Strobel (2013), ICT and productivity: conclusions from the empiri calliterature, information Economics and policy, 25(3), 109-125.

  - Piatkowski, Marcin (2004). The impact of ICT on growth in transition economies, TIGER Working Paper Series, No. 59 Transformation, Integration and Globalization Economic Research (TIGER), Warsaw.

    -Rincon A.Vecchi & Venturini, M. (2015). ICT as a General purpose technology: Spillovers, absorptive capacity and productivity performance (Discussion paper No 416) London: National Institute of Economic and Social Research.

    -Sichel, D. E & Oliner, S. D. (2002). Information technology and productivity: Where are we now and where are we going.

-  Shahnazi, R. (2021). Do information and communications technology spilovers affect labor productivity? Structural change and economic dynamic: 342-359.

  - Yen-Chun Chou, Benjamin B.M. Shao (2014). Total factor productivity growth in information technology services industries: A multi-theoretical perspective, Decision Support Systems: 106-118,.

-  Wengrong, p., tao xie, zh., & wang, l., (2022). Digital economy: An innovation driver for total factor productivity, Journal of Business Research: 303- 311.

    -www.amar.org.ir         

    -www.cbi.ir