رقابت‌پذیری شهرهای جدید (نمونه مطالعاتی: شهر جدید پرند)

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

سعید صابونی ¹ , مصطفی بهزادفر ² , حمیدرضا صارمی ³

1 - دانشجوی دکتری شهرسازی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر قدس، ایران
2 - استاد گروه شهرسازی و معماری، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران
3 - دانشیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1399/06/10 تاریخ پذیرش : 1399/10/13 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: توسعه شهری, شهر جدید, شهر پرند, طبقه‌بندی JEL: Q54, Q55, Q42. واژگان کلیدی: رقابت‌پذیری,

چکیده مقاله :

هدف مقاله شناخت مؤثرترین عوامل رقابت پذیری شهر جدید پرند و میزان اثرگذاری هر کدام می‌باشد. بدین منظور، از روش کیفی و رویکرد نظریه‌پردازی داده‌بنیاد بر اساس رهیافت نظری استراوس و کوربین (1998) استفاده شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته و روش گردآوری اطلاعات، نمونه‌گیری هدفمند با 31 نفر از خبرگان آشنا به مباحث شهر جدید پرند (استادان دانشگاه‌ها و کارفرمایان مسکن و پروژه‌های شهری) تا حد اشباع نظری و کفایت مقوله‌ها بوده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد و براساس آن، مدل کیفی پژوهش طراحی گردید. در مرحله کیفی، در کد گذاری باز 61 مفهوم به دست آمد که در کدگذاری محوری به 19 مفهوم اصلی تقلیل یافت. یافته‌ها نشان داد از بعد اقتصادی، مولفه سرمایه‌گذاری و از بعد سیاسی – نهادی، مولفه حاکمیت قانونی و سازمانی با ضریب یک بیش‌ترین تاثیر و در بعد اجتماعی، عدالت با ضریب (383/0) کم‌ترین تاثیر را بر رقابت‌پذیری شهر جدید پرند دارند. دیگر نشانگرها دارای ضریب تعیین در محدوده متوسط بوده‌اند.

چکیده انگلیسی:

Competitiveness is one of the categories that today in scientific, economic, commercial and political circles has found its special place as an indicator for the evaluation of cities in various fields. Although there is not yet a global consensus on indicators and benchmarks, some international organizations offer competitive rankings of cities by introducing their indicators. Given that new cities have great potential to create competitiveness, so the study of factors affecting the competitiveness of the new city of Parand can be a step towards identifying these factors. This study aims to identify the most effective competitiveness factors of Parand city with a qualitative-quantitative method and using the Granded Theory approach in the qualitative section and with a causal-comparative method answers the question that what are the competitiveness factors of the city and to what extent are they effective in increasing the competitiveness of this city?. In the qualitative stage, 61 concepts were obtained in open coding, which was reduced to 19 main and pivotal concepts in axial coding. In a quantitative stage, a questionnaire was developed based on it. In analyzing the results, it was found that the most important legal and organizational governance is investment, the coefficient of determination of each of which is 1, followed by policy-making with a value of (0.967) and national political space with The value (0.846) is in the next ranks and the lowest of them is justice with the value (0.383). Other indicators had a coefficient of determination in the medium range.

منابع و مأخذ:

منابع

-        توتونچیان، ایرج، مهرنوش، مینا (1388). رقابت‌پذیری دانش‌محور در ایران، پژوهش‌های رشد و توسعه پایدار (پژوهش‌های اقتصادی)، 9 (1): 39 – 58.

-        جواهری، بختیار، هادی زنوز، بهروز (1387). بررسی کمّی اشتغال‌زایی بخش­های اقتصادی استان کردستان در چارچوب جدول داده – ستانده، پژوهشنامه اقتصادی، (3): 163 – 189.

-        خاکی، غلامرضا (1390). روش تحقیق با رویکردی به پایان‌نامه‌نویسی، تهران: انتشارات بازتاب.

-        داداش‌پور، هاشم، احمدی، فرانک (1389). رقابت‌پذیری منطقه‌ای به ‌مثابه رویکردی نوین در توسعه منطقه‌ای، راهبرد یاس، (22): 51-80.

-        دلبری، محمد (1393). رقابت‌پذیری اقتصادی شهرها با تاکید بر عوامل موثر بر شاخص رقابت‌پذیری شهری، اولین همایش ملی در جستجوی شهرهای فردا «واکاوی مفاهیم و مصادیق در شهر اسلامی - ایرانی»، تهران:https://civilica.com/doc/348564               ده ده جانی، مهدی (1393). سنجش و ارزیابی رقابت‌پذیری منطقه‌ای در استان کردستان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس.

-        رئیسی، عبدالرزاق، نوروزی، رضا (1393). استخراج عوامل مؤثر بر رقابت‌پذیری اقتصادی، کنفرانس بین‌المللی اقتصاد، مدیریت، حسابداری و علوم اجتماعی، 1-20.

-        شریف‌زادگان، محمدحسین، ندایی طوسی، ندا (1395). سنجش مناسبت به‌کارگیری مؤلفه‌های موفقیت رقابت­پذیری توسعه منطقه‌ای در ایران، پژوهش‌های جغرافیای انسانی (پژوهش‌های جغرافیایی)، 48 (1): 105 - 123.

-        شمس، مجید، ملک حسینی، امید (1389). بررسی لزوم احداث شهر جدید در اطراف شهر کرمانشاه، فصلنامه جغرافیای انسانی، 2 (3): 107-97.

-        صباغ کرمانی، مجید (1380). اقتصاد منطقه‌ای (تئوری‌ها و مدل‌ها)، انتشارات سمت، تهران.

-        کارگر سامانی، امیر، کرد نائیج، اسدالله، خداداد حسینی، سید حمید، موسوی شفایی، سید مسعود (1393). تأثیر رقابت‌پذیری شهری بر رقابت‌پذیری ملی، چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، (20): 123-139.

-        کاظمیان، غلام­رضا، صالحی، اسماعیل، ایازی، سید محمدهادی، نوذر پور، علی، ایمانی جاجرمی، حسین، سعیدی رضوانی، نوید، عبداللهی، مجید (1392). مدیریت شهری، جلد اول، مبانی و حوزه­ها، تهران: انتشارات تیسا.

-        مدنی، نیوشا، زالی، نادر (1395). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر در رقابت‌پذیری منطقه‌ای در استان گیلان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان - دانشکده هنر و معماری.

-        مشکینی، ابوالفضل، سلیمانی، محمد، عزیزی، حسین، زارعی، معصومه، زارع پیشه، نرگس (1392). ارزیابی میزان تحقق‌پذیری اهداف شهرهای جدید در ایران (مطالعه موردی: شهر جدید صدرا)، مطالعات برنامه‌ریزی شهری، 1 (1): 29-41.

-        مولائی، اصغر (1398). واکاوی قابلیت‌های رقابت‌پذیری شهری و منطقه‌ای زمینه‌گرا (نمونه موردی: شهر تبریز). فصلنامه علمی برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا)، 9 (4(35)): 109 – 138.

-        میریان، سید محمود (1385). تجارب ایجاد شهرهای جدید در ایران و جهان، مجموعه مقالات همایش بین‌المللی شهرهای جدید، تهران: انتشارات شرکت عمران شهرهای جدید.

-        نگهداری، منصور (1381). تحلیل بر عملکرد شهر جدید صدرا در ناحیه‌ شیراز. پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان.

-    نوریان، فرشاد، شایسته پایدار، علیرضا (1386). ارزیابی عملکرد شهر جدید گلبهار با استفاده از روش ارزیابی فرایند تحلیل سلسله مراتبی ، شهرنگار، (44): 25-33.

-    وارثی، حمیدرضا و زیرک باش، دیبا (1385). بررسی نقش شهرهای جدید در توسعه‌ پایدار منطقه‌ای با نگرش بر شهرهای جدید منطقه‌ی اصفهان. مجله­ی فضای جغرافیایی، (15): 127-104.

-        هاشمی، فضل‌الله (1378). روند احداث شهرک‌های جدید در طی چهل سال اخیر در ایران، دانشگاه تهران، ایلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.

-        هراتی، سودابه و زیویار، پروانه (1391). جایگاه شهرهای جدید در نظام شهری، تهران: جهاد دانشگاهی واحد شهید بهشتی.

-         Boothe, E., & Philip, G. (1998). Technology, competencies and competitiveness: the case for resenfigurable and flexible strategies, Journal of Business Research, 41, 29-40.

-         Borozan, D. (2008). Regional Competitiveness: Some Conceptual Issues and Policy Implications, Interdisciplinary Management Research, (2), 50-63.

-         Camagni, R. (2002). On the concept of territorial competitiveness: sound or misleading? ERSA Conference.

-         Chang, Y. C., Chen, M. H., Lin, Y. P., & GAO, Y. S. (2012). Measuring Regional Innovation and Entrepreneurship Capabilities, Journal of the Knowledge Economy, 3(2), 90-108.

-         Cho, S. D., Moon, C. H., & Kim, Y. M. (2008). Characterizing international competitiveness in international business research: A MASI approach to national competitiveness, Research in International Business and Finance, 22 (2), 175–192.

-         Dijkstra, L., Annoni, P., & Kozovska, K. (2011). A new regional competitiveness index: Theory, methods and findings. European Commission.

-         Huggins, R. (2003). Creating a UK competitiveness index: Regional and local benchmarking, Regional Studies, 1 (37), 89-96.

-         Huovari, J., Kangasharju, A., & Alanen, A. (2000). Regional competitiveness in finland. ERSA 40th European Congress.

-         Jula, D., & Jula, N. (2000). The romanaian regions competitiveness. 40^th Congress of the european regional science association. Barcelona.

-         Martin, R. L. (2004). A study on the factors of regional competitiveness. Cambridge: University of Cambridge.

-         Mullen, C. A., & Marsden, G. (2015). Transport, economic competitiveness and competition: A city perspective, Journal of Transport Geography, 49. 1 - 8.

-         Porter, M. E. (1990). The competitive advantage of nations. New York: The Free Press.

-         Sáez, L., & Periáñez, I. (2015). Benchmarking urban competitiveness in Europe to attract investment. Cities, 76-85.

-         Stimson, R. J., Stough, R. R., & Roberts, B. H. (2006). Regional economic development: Analysis and planning strategy. Canberra: Springer.

-         Strauss, A. & Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.

-         Zamani, B., & Arefi, M. (2013). Iranian new towns and their urban management issues: A critical review of influential actors and factors. Cities, 30(1), 105-112.