ارزیابی کیفیت بصری و ویژگی‌های کالبدی بدنه های شهری از دیدگاه پایداری اجتماعی (مورد کاوی : خیابان پنجم نیروی هوایی در منطقه 13 و خیابان میعاد در منطقه 19 در کلان شهر تهران)
محورهای موضوعی : آمایش محیطساره مشعریان 1 , خشایار کاشانی جو 2 , ملیحه احمدی 3
1 - دانشجوی دکتری گروه شهرسازی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار گروه معماری، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استادیارگروه شهرسازی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: کیفیت بصری, بدنه های شهری, پایداری اجتماعی, کالبد,
چکیده مقاله :
فقدان بدنههای شهری مناسب در درک شهروندان از اهمیت کیفیت بصری و تأثیرات آن بر جسم و روان میتواند به عنوان عاملی مهم مد نظر قرارگیرد. نمای ساختمان‌ها همچون پیراهنی است که شخصیت کالبدی و بصری یک بدنه شهری را نمایش می‌دهد. این پژوهش با هدف شناخت بصری و کالبدی بدنههای شهری از طریق پایداری اجتماعی سعی بر آن دارد به بهبود کیفیت محیطی پایدار بیانجامد. روش این پژوهش توصیفی- کتابخانهای میباشد و درصدد این است که به بهبود کیفیت بصری و وضعیت بدنههای ساختمان‌ها کمک کند و توصیفی مناسب از بدنه خوب یکی از مناطق شهر تهران در ذهن ایجاد شود، در نهایت به عنوان راهکاری برای شهرسازان و طراحان شهری قرار گیرد و شهروندان را در رسیدن به یک شهر زیبا با کیفیت مطلوب بصری یاری دهد.
The lack of appropriate urban facades can significantly influence citizens’ perception of visual quality and its impact on their physical and mental well-being. Building facades are like a garment that displays the physical and visual character of an urban façade. This research aims to improve environmental sustainability by understanding the visual and physical characteristics of urban facades through the lens of social sustainability. The research method is descriptive and library-based, focusing on enhancing the visual quality and conditions of building facades. It seeks to create a clear depiction of a good façade in one of Tehran’s neighborhoods, serving as a practical guide for urban planners and designers, helping citizens achieve a beautiful city with desirable visual quality.
1. مختارپور, ا, باباحیدریان س, و مصلح آبادی ف. 1395. نما در سیمای شهر (بارویکردی برمبانی نظری و ضوابط). تهران: هنر معماری قرن.
2. روستا, م. 1393. بررسی میزان تأثیر شاخص¬های مکانی بر ارتقاء پایداری اجتماعی در بافت-های فرسوده، مقایسه دیدگاه مردم و کارشناسان، نشریه اینترنتی نوسازی .
3. حسینی، ه و علی آبادي، ک ؛ حمیدیان، ع 1394. تحلیلی بر ارزیابی کیفیت پایداري اجتماعی در نواحی دو و سه شهر سبزوار، جغرافیا و آمایش شهري- منطقه اي،شماره 14: 70-47 .
4. توسلی،م. 1376، اصول و روش‌های طراحی شهری و فضاهای مسکونی در ایران، جلد اول، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، تهران.
5. سازمان زیباسازی شهر تهران. 1392. نماها و جداره‌های شهری. تهران: نشر هنر معماری قرن.
6. طباطبایی, م. 1390. جداره‌های شهری و نقش آنها در فضای شهری (معیارهای نماسازی در فضای شهری). تهران: انتشارات آرمانشهر
7. رفیعانی خاچک, پ, محمدزاده, م, و میرکریمی, ح. (1393). ارزیابی بصری کیفیت منظره‌ها بر اساس رهیافت ادراکی، الگویی برای مدیریت مطلوب‌تر مناطق طبیعی تفرجی (مطالعه موردی: مسیرهای پیاده‌روی حوضه‌آبخیز زیارت گرگان). پژوهش‌های محیط زیست, 5(9), 3-14.
8. راغببیان هنزایی، ف، سرائی، م، المدرسی ع (1402)، "سنجش پایداری اجتماعی محلات شهر یزد"، فصلنامه آمایش محیط، شماره 60، دوره 16، ص115.
9. پاکزاد، ج (1397)، راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران، ناشران: وزارت مسکن و شهرسازی، معاونت شهرسازی و معماری، شهیدی، تهران، چاپ نهم، ص 472.
10. شولتز، کریستیان ن،(1391)، " معماری: حضور، زبان و مکان"، علیرضا سیداحمدیان (مترجم)، ناشر: نیلوفر، ص: 402
11. قلمبر دزفولی، م و نقی زاده، م (1392)"طراحی فضای شهری به منظور ارتقاء تعاملات اجتماعی، مطالعه موردی: بلوار بین محله ای"، هویت شهر، شماره 17، سال هشتم، 24-15.
12. صرافی، م و محمديان مصـمم، ح (1392)، "امکانسنجی پیاده راه¬سازی خیابانهای مرکز شـهر همدان"، مجله آمايش محیط، شماره 21، صص 138-111.
13. تیبالدز، ف، (1393)، " شهرهای انسان محور: بهبود محیط شهری در شهرهای بزرگ و کوچک"، حسن علی لقایی (مترجم)، فیروزه جدلی (مترجم)، ناشر: دانشگاه تهران، تعداد صفحه: 114.
14. وارثي، ح، بابانسب، ر و صدیق اسلامي پ (1388)، بررسي نقش و ضرورت شهرداري الکترونيکي در توسعه پايدار شهري، تهران، ماهنامه شهرداري‌ها، شماره 97.
15. رهنمايي، م و پورموسوي م (1385)، بررسي ناپایداری‌های امنيتي کلان‌شهر تهران بر اساس شاخص‌های توسعه پايدار شهري، تهران: پژوهش‌های جغرافيايي، شماره 57.
16. -پاکزاد، ج (1395)، مبانی نظری و فرایند طراحی شهری، چاپ هشتم، انتشارات شهیدی، تهران، ص 236.
17. لینچ، ک (1395)، "تئوری شکل خوب شهر"، مترجم: سید حسین بحرینی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ هفتم، ص700.
18. رفیعیان م، عسگری زاده ز، فرزاد م (1392)، " مطلوبیت سنجی محیط‌های شهری: نگرشی تحلیلی در سنجش کیفیت محیط شهری، رویکردها، شاخص‌ها، روش¬ها"، ناشر: شهر تهران (وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران)، ص 328.
19. رستمی،م و ملک حسینی، ع (1402)، " بررسی اثرات برنامه‌های محرومیت‌زدایی در ارتقاء پایداری اجتماعی و اقتصادی در شهرستان قلعه‌گنج، پایلوت اقتصاد مقاومتی کشور"، فصلنامه آمایش محیط، شماره 60، دوره 16، صص 162-137.
20. لشكري ا و خلج م (1393)، " سنجش كيفيت محيط شهري با رويكرد مكان محور"، ناشر: گنج هنر، چاپ اول، صص 160.
21. فرجی، س. حامی، احمد. امامی ف (1400) "ارزیابی شاخص‌های کیفیت منظر عمومی شهری"، فصلنامه آمایش محیط، شماره 55، دوره 14، صص 80-61
22. Ancell, S., and M. Thompson-Fawcett. (2008). The social sustainability of medium density housing: A conceptual model and Christchurch case study. Housing Studies 23 (3):423-442.
23. Carmona, M.Et al. (2012).Public Places - Urban Spaces: the Dimensions of Urban Design. Tehran: University of Art publication.
24. Colantonio, Andrea. (2009). Social Sustainability: Linking Research to Policy and Practice. Oxford : Oxford Brookes University.
25. City Council of the City of Boulder , (2007) City of Boulder social sustainability strategic plan, Department of Housing and Human services,p:10.
26. Dempsey, N. Brown. C. Bramely. G,. (2012), The key to Sustainable Urban Development in UK Cities? The influence of density on social sustainability, Volume77, Progress in planning, N77: 89-141, www.elsevier.com/locate/pplann .
27. Glasson, J. and G. Wood (2009) "Urban regeneration and impact assessment for social sustainability." Impact Assessment and Project Appraisal 11(4): 283.
28. Littig, B. and E. Griessler (2005) "Social Sustainability: a Catchword between Political Pragmatism and Social Theory." International Journal of Sustainable Development 8(1): 65-79.
29. Kagan, S., Hauerwaas, A., Holzc, V., Wedler, P. (2017). Culture in sustainable urban development: Practices and policies for spaces of possibility and institutional innovations. Cities Vol: , pp:1- 14.
30. Rosaa, D., Takatori,C., Shimizu, H., Privitera, R. (2018). A planning framework to evaluate demands and preferences by different social groups for accessibility to urban greenspaces. Journal of Sustainable Cities and Society. Vol: 36, pp: 346–362.
31. Shi, Y. Xiang, S. Xuedong, Z. (2012). “Characterizing growth types and analyzing growth density distribution in response to urban growth patterns in periurban areas of Lianyungang City”. Journal of Landscape and Urban Planning.
32. Sonne, W. (2009). Dwelling in the metropolis: Reformed urban blocks 1890–1940 as a model for the sustainable compact city. Journal of Progress in Planning. Vol: 72, pp: 53–149.
33. Shaery, A. (2017). Embedding the Dimensions of Sustainability into City Information Modelling. The journal of World Academy of Science, Engineering and Technology. International Journal of Civil and Environmental Engineering. Vol: 11. No:4, pp: 1- 6.
34. Saches, I, (1999) social sustainability and whole development:exploring the dimensions of sustainable development, Zed Books, Londo, p: 27.