• صفحه اصلی
  • تبیین عوامل مؤثر در شکلگیری بیخانمانی در مجموعه شهری تهران

اشتراک گذاری

آدرس مقاله


کد مقاله : EBTP-1910-2398 (R2) بازدید : 236 صفحه: 21 - 42

20.1001.1.2676783.1401.15.57.2.3

نوع مقاله: پژوهشی

تبیین عوامل مؤثر در شکلگیری بیخانمانی در مجموعه شهری تهران

محورهای موضوعی : آمایش محیط

ابوالفضل مشکینی 1 , الهه شاکری منصور 2 , سید علی علوی 3

1 - (دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
2 - (دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
3 - (دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزیشهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/07/09 تاریخ پذیرش : 1398/08/04 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: عوامل ساختاری, بیخانمانی, SWARA Fuzzy, Fuzzy ARAS, مجموعه شهری تهران,

چکیده مقاله :

بی‌خانمانی الگویی از سکونت است که از استانداردهای اساسی مسکن جامعه پیروی نمی‌کند. این نوع از سکونت تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله عوامل فردی و ساختاری شکل می‌گیرد که هدف از این پژوهش شناسایی عوامل ساختاری مؤثر در شکل‌گیری بی‌خانمانی در مجموعه شهری تهران می‌باشد. عوامل ساختاری با استفاده از رویکرد حق به شهر به سه عامل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تقسیم‌شده و میزان تأثیر هر یک از این عوامل نیز در شکل گیری بی‌خانمانی مورد بررسی قرار می گیرد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از شیوه‌های تحلیل کیفی و کمی و با بهره جستن از روش مطالعات اسنادی، مصاحبه و پرسشگری از 20 استاد متخصص در رابطه با مسکن به شناسایی این عوامل پرداخته شده و سپس با استفاده از روش‌های SWARA Fuzzy و Fuzzy ARAS به وزن دهی و در نهایت به اولویت بندی هر یک از آن‌ها اقدام ‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عوامل سیاسی با (1)، اقتصادی با (9559/0) و اجتماعی با (8718/0) به ترتیب مهمترین دلایل شکل‌گیری بی‌خانمانی بوده و همچنین در بین معیارهای تعیین‌شده، معیارهای سیاست‌های تخصیص زمین و مسکن، کالایی شدن زمین و شیوه تخصیص مسکن و سیاست‌های نوین شهری بالاترین تأثیر را در شکل‌گیری بی‌خانمانی در مجموعه شهری تهران داشته‌اند.

چکیده انگلیسی:

Homelessness is a pattern of habitance which does not follow the essential standards of housing. This type of habitance forms based on numerous factors; such as personal and structural factors. The aim of this research is identification of structural factors effective on homelessness formation in Tehran metropolitan area. The methodology of this research is practical, based upon the aim and descriptive-analytical, based upon the method and nature. Considering the aims of the research, at first, the factors affecting homelessness formation were extracted out of previous studies and with emphasize on right to city approach (which is the main approach of this research) and categorized into three political, economic, and social groups and into 15 criteria. These factors were written as a questionnaire and were asked from 20 experts (university faculties) to fill it. Through Fuzzy SWARA, which is one of the new methods of MCDM, and then Fuzzy ARAS, each of these factors and criteria were weighted and prioritized, respectively. The results obtained from the Fuzzy ARAS method showed that political and economic factors are the most important factors in homelessness formation by 0.4089 and 0.3909 weights, respectively. Among 15 criteria, the land and housing allocation policies (political factor), commodity land and housing under allocation approach (economic factor) and new urban policies (political factor) and demographic composition (social factor) were the most important criteria effective on homelessness formation in Tehran metropolitan area

منابع و مأخذ:

 

  1. برادران، م، غفاری، غ، زاهدی، م.ج، ربیعی، ع. 1396. حاشیه‌نشینی: تحلیل جامعه‌شناختی مسائل اجتماعی سیاست‌های مسکن پدیده غیررسمیت (بررسی نمونه‌ی میان‌آباد، اسلامشهر، تهران). بررسی مسائل اجتماعی ایران، شماره 1(8): 209-231.
    2.
  2. داداش پور، ه، میروکیل، ح. 1395. بررسی و تحلیل شبکه شهری منطقه کلان‌شهری تهران با استفاده از سه دیدگاه مبتنی بر گره، تراکم و قابلیت دسترسی. مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 28: 48-70.
    3.
  3. رحیمی، ا. 1399. سیاست­های زمین شهری و تأثیر آن بر توسعه شهر تبریز، آمایش محیط، 13(48): 110-129.
    4.
  4. سرور، ر، پور طاهری، م ،1395. جهانی‌شدن اقتصاد و الگوی مکان گزینی کاربری‌های خدمات پیشرفته در کلان‌شهرها (مطالعه موردی کلان‌شهر تهران). برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 20 (3): 155- 178.
    5.
  5. شارع پور، م، رفعت جاه، م، رهبری، ل. 1394. جایگاه شهروندان تهرانی در نردبان آرنستاین: بررسی جنسیتی بعد مشارکتی حق به شهر. نشریه رفاه اجتماعی، 57(15): 177-203.
    6.
  6. کافوی، اتو. 1391. حق به شهر چگونه حقی است؟. ترجمه امیر شفیعی و حمیدرضا خدابخش، نشریه اینترنتی برنامه‌ریزی و طراحی شهری آبانامه، شماره 6.
    7.
  7. لاله­پور، م. 1398. تحلیلی بر سیاست‌ها و قوانین زمین شهری با تأکید بر رویکرد مقابله با سوداگری در بازار زمین شهری؛ مورد پژوهی: کلان‌شهر تهران، آمایش محیط، 12(47): 183-206.
    8.
  8. مشکینی، ا، نورمحمدی، م، رکن‌الدین افتخاری، ع.ر، صرافی، م. 1394. الگوی سیاست‌گذاری مداخله دولت در مدیریت زمین شهری ایران (مطالعه موردی: شهر تهران). برنامه‌ریزی و آمایش فضا،19(1): 181- 210.
    9.
  9. مشکینی ا، رحیمی ح. 1390. جدایی­گزینی فضایی در مادر شهرها: تحلیلی بر جغرافیای اجتماعی مادر شهر تهران. برنامه‌ریزی و آمایش فضا، ۴ (15): ۸۷-۱۰۷.
    10.
  10. مطالعات مجموعه شهری تهران، دبیرخانه ستاد ملی بازآفرینی شهری، شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران، وزارت راه و شهرسازی، ایران، 1395.
    11.
  11. موحد، ع، کرملا چعب، ح، محمدی، ع. 1393. تاثیر جنگ تحمیلی بر شکل­گیری و گسترش مناطق حاشیه­نشین مطالعه موردی: منطقه ملاشیه اهواز، آمایش محیط، 7(24): 1-26.
    12.
  12. Angel, S. 2000. Housing Policy Matters: A Global Analysis. Oxford University Press, USA.
    13.
  13. Appelbaum, R., Dolny, M., Dreier, P., & Gilderbloom, J. 1991. Scapegoating rent control: Masking the causes of homelessness. Journal of the American Planning Association, 57: 153–164
    14.
  14. Brenner, N. 2016. Open City or the Right to the City? In “Critique of Urbanization: Selected Essays”. Birkhäuser Verlag GmbH, Basel.
    15.
  15. Blomley, N., 2014. Homelessness, Rights, and the Delusions of Property. Urban Geography, 30:6: 577-590, DOI: 10.2747/0272-3638.30.6.577
    16.
  16. Bohanon, C. 1991. The economic correlates of homelessness in sixty cities. Social Science Quarterly, 72: 817–825.
    17.
  17. Buchanan J. 2004.Tackling problem drug use: A new conceptual framework. Social Work in Mental Health 2(3): 117–138
    18.
  18. Burt, M., Aron, L., Lee, E., & Valente, J. 2001. Helping America’s homeless: Emergency shelter or affordable housing? Washington, DC. Urban Institute Press.
    19.
  19. Burt, M.R. 1992. Over the Edge: The Growth of Homelessness in the 1980s (New York, New York: Russell Sage Foundation).
    20.
  20. Busch-Geertsema, V., D. Culhane, and S. Fitzpatrick. 2016. Developing a Global Framework for Conceptualising and Measuring Homelessness. Habitat International, 55: 124–132. doi:10.1016/j. habitatint.2016.03.004.
    21.
  21. Byrne,Th, Munley, E A. Fargo, J, D. Montgomery , A, E. &. Culhane, D, P. 2013. New Perspectives on Community-Level Determinants of Homelessness. Journal of Urban Affairs, 35:5: 607-625, DOI: 1111/j.1467-9906.2012.00643.x.
    22.
  22. Chamberlain, Ch. Mackenzie, D. 1992. Understanding Contemporary Homelessness: Issues of Definition and Meaning. Australian Journal of Social Issues, 27(4): 274-297. https://doi.org/10.1002/j.1839-4655.1992.tb00911.x.
    23.
  23. Dinning, B.L. and Davics, C. 2008. Community Action Plan on Homelessness: 2009-2014.
    24.
  24. Early, D. W., & Olsen, E. O. 2002. Subsidized housing, emergency shelters, and homelessness: An empirical investigation using data from the 1990 Census. Advances in Economic Analysis and Policy, 2(1), 2: 2–34.
    25.
  25. Fainstein, S, .2006. City and Diversity: Should We Want It? Can We Plan For It?. Urban Affairs Review, 41(1): 3-19, 10.1177/1078087405278968.
    26.
  26. Fainstein, S. 2010, The Just City, New York: Cornel university.
    27.
  27. Fitzpatrick, S. 2012, Homelessness: Causation. International Encyclopedia of Housing and Home. Smith, S. (ed.). 1st ed. Elsevier: 1590- 1599.
    28.
  28. Fitzpatrick, S. 2006, Explaining Homelessness: a Critical Realist Perspective. Theory and Society, No. 22:1: 1-17, DOI: 10.1080/14036090510034563.
    29.
  29. Fremstad, S. 2004. Recent welfare reform research findings: Implications for TANF reauthorization and state TANF policies. Washington, DC: Center on Budget and Policy Priorities.
    30.
  30. Geertsema, V, B, Culhane, D, Fitzpatrick, S 2016. Developing a global framework for conceptualising and measuring homelessness, Habitat International, 55: 124-132. https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2016.03.004.
    31.
  31. Grimes, P. W., & Chressanthis, G. A. 1997. Assessing the effect of rent control on homelessness, Journal of Urban Economics, 41(1): 23–37.
    32.
  32. Harvey, D. 2008. The right to the city, New Left Review, 53: 23-40.
    33.
  33. 2011.A Guide to Counting Unsheltered Homeless People, In HUD’s Homeless Assistance Programs. Washington, USA: Department of Housing and Urban Development, Office of Community Planning and Development.
    34.
  34. Kersuliene, V., Zavadskas, E. K., & Turskis, Z. 2010. Selection of Rational Dispute Resolution Method by Applying New Step-Wise Weight Assessment Ratio Analysis (SWARA). Journal of Business Economics and Management, 11(2): 243- 258. http://dx.doi.org/10.3846/jbem.2010.12.
    35.
  35. Kersuliene, V., & Turskis, Z. 2011. Integrated Fuzzy Multiple Criteria Decision Making Model for Architect Selection, Technological and Economic Development of Economy, 17(4): 645-666. http://dx.doi.org/10.3846/20294913.
    36.
  36. Kiani Mavi, R. Goh, M. Zarbakhshnia, N. 2017. Sustainable third-party reverse logistic provider selection with fuzzy SWARA and fuzzy MOORA in plastic industry, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 91, (5–8): 2401-2418.
    37.
  37. Lee, B.A., Price-Spratlen, T. & Kanan, J.W. 2003. Determinants of homelessness in metropolitan areas, Journal of Urban Affairs, 25(3): 335–355.
    38.
  38. MacKenzie, D,. 2012. Homelessness: definitions, International Encyclopedia of Housing and Home, Smith, S. (ed.). 1st ed. Elsevier: 25-35.
    39.
  39. P. 2010. Rights in Cities and the Right to the City? in Sugranyes.A & Mathivet.CH, Cities for All: Proposals and Experiences towards the Right to the City book. Habitat International Coalition, HIC.
    40.
  40. Manuel B. Aalbers & Kenneth Gibb 2014. Housing and the right to the city: introduction to the special issue, International Journal of Housing Policy, 14(3): 207-213, DOI: 10.1080/14616718.2014.936179.
    41.
  41. D. 2003. Right to the city: Social Justice and the Fight for Public Space, the Gulford Press.
    42.
  42. O’Donnell, J,. 2019. Does social housing reduce homelessness? A multistate analysis of housing and homelessness pathways, Housing Studies, DOI: 10.1080/02673037.2018.1549318.
    43.
  43. O’Flaherty, B. 2004. Wrong person and wrong place: For homelessness, the conjunction is what matters, Journal of Housing Economics, 13(1): 1–15.
    44.
  44. O’Flaherty, B. 2009. What shocks precipitate homelessness? (Discussion paper No. 0809–14.
    45.
  45. O’Flaherty, B. 2019. Homelessness Research: A Guide for Economists (and Friends). Journal of Housing Economics, doi:
    46.

https://doi.org/10.1016/j.jhe.2019.01.003.

  1. Petrenchik, T. 2006. Homelessness: Perspectives, Misconceptions, and Considerations for Occupational Therapy, Occupational Therapy In Health Care, 20(3-4), Pp. 9-30 https://doi.org/10.1080/J003v20n03_02.
    2.
  2. Purcell, M. 2002. Excavating Lefebvre: The right to the city and its urban politics of the inhabitant, GeoJournal , 58, Pp. 99–108.
    3.
  3. Quigley, J. M. 1990. Does rent control cause homelessness? Taking the claim seriously, Journal of Policy Analysis and Management, 9(1): 89–93.
    4.
  4. Quigley, J. M., & Raphael, S. 2002 The economics of homelessness: The evidence from North America, European Journal of Housing Policy, 1: 323–336.
    5.
  5. Raphael, S. 2010. Housing market regulation and homelessness. In I. G. Ellen, & B. O’Flaherty (Eds.), How to house the homeless (Pp. 110–140). New York: Russell Sage Foundation.
    6.
  6. Ravenhill, Megan. 2008. The culture of homelessness, Ashgate Publishing, Hampshire, UK. ISBN 9780754671909.
    7.
  7. Reckford, J,. Blake, E., Katz, J, .Lipman, Colopinto, K, Zanelli, M.L, 2012. Global housing indicatores: Evidence for action, Habitat for Humanity.
    8.
  8. Ford.D 2013. Toward a theory of the educational encounter: Gert Biesta’s educational theory and the right to the city, Critical Studies in Education, 54(3): 299-310.
    9.
  9. Springer, s. 2000. Homelessness: a proposal for a global definition and classification, Habitat International, 24, Pp.475–84.
    10.
  10. Tighe, R., Mueller J, E., 2013 The Affordable Housing Reader, Publisher: RoutledgeISBN: 0415669383.
    11.
  11. Tipple, G, Speak, S, 2006 Who is homeless in developing countries? Differentiating between inadequately housed and homeless people, International Development Planning,28 (1): 57-84.
    12.
  12. Troutman, W. H., Jackson, J. D., & Ekelund, R. B. 1999. Public policy, perverse incentives, and the homeless problem, Public Choice, 98: 195–212.
    13.
  13. Tucker, W. 1987. Where do the homeless come from? National Review, 25: 32–43.
    14.
  14. Tucker, W. 1989. America’s homeless: Victims of rent control. Washington, DC: The Heritage Foundation.
    15.
  15. L. 2012. Legal Empowerment of the Poor Versus Right to the City, Nordiska Afrikainstitutet
    16.
  16. Zarbakhshnia,N., Soleimani., H Ghaderi,H. 2018. Sustainable Third-Party Reverse Logistics Provider Evaluation and Selection Using Fuzzy SWARA and Developed Fuzzy COPRAS in the Presence of Risk Criteria, Applied Soft Computing Journal
    17.

https://doi.org/10.1016/j.asoc.2018.01.023.

_||_

مقالات مرتبط

حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400

صفحه اصلی| عضویت/ ورود| درباره سند| تماس با ما|
[English] [العربية] [en] [ar]