مکان‌یابی محل سکوهای انتقال موقت پسماند با استفاده GIS و مدلAHP (مطالعه موردی: شهر تویسرکان)
محورهای موضوعی : آمایش محیطمحمد حسین پور 1 , بیژن رحمانی 2 *
1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر ایران
2 - دانشیار دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران
کلید واژه: مکان یابی, GIS , شهر تویسرکان, مدلAHP.,
چکیده مقاله :
یکی از چالش‌های اصلی در شهرهای کشورهای در حال توسعه آن است که خدمات جامع مدیریت پسماند شهری، از پایداری مالی برخوردار باشد، همچنین با افزایش درخور توجه زباله‌های جامد به دلیل صنعتی شدن و شهرنشینی، آسیب‌های زیست محیطی نیز رو به وخامت گذاشته است و مدیریت زباله‌های جامد را به عنوان یک مسئلۀ مهم در سراسر جهان تبدیل کرده است. هدف پژوهش حاضر طرح مکان‌یابی محل سکوهای انتقال موقت پسماند در شهر تویسرکان با استفاده از مدلAHP بوده است؛ لذا با بهرهگیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS، انجام مطالعات مکان‌یابی برای تعیین و اولویت‌بندی محل سکوهای انتقال پسماند صورت گرفت. بر اساس فرایند مکان‌یابی محل‌های پیشنهادی به لحاظ استانداردهای محیطزیستی نسبتاً توجیه شده است و بر اساس جانمایی محل مناسب احداث ایستگاه انتقال موقت پسماند با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، زمینی به مساحت 15 هکتار در محدوده روستای سهام آباد انتخاب گردید.
One of the key challenges in developing cities is the comprehensive management of urban consequences while ensuring financial stability. With the rapid growth of industrialization and urbanization, solid waste production has significantly increased, intensifying environmental damage and making waste management a critical global concern. The present study aimed to identify suitable locations for temporary waste transfer platforms in Tuyserkan city using the Analytical Hierarchy Process (AHP) model. By employing Geographic Information System (GIS) tools, location studies were conducted to determine and prioritize potential sites for waste transfer platforms. The results show that the proposed locations are relatively acceptable in terms of environmental standards. Ultimately, through GIS-based analysis, a site with an area of 15 hectares near Saham Abad village was selected as the most appropriate location for the construction of a temporary waste transfer station.
1- اجتماعی، ب. شکور، ع. پربار، ز. 1400. مکان‌یابی محل دفع پسماند شهری با استفاده از GIS(مطالعه موردی: شهر قیر) نشریه: برنامه‌ریزی منطقه ای، دوره:8، شماره:30ص127 -137.
2- اکبری، ن. محمد زاهدی، ک.1387.کاربرد روشهای رتبه‌بندی و تصمیم‌گیری چند شاخص، تهران انتشارات شهرداری¬ها و دهیاری‌های کشور(وزارت کشور).
3- پرهیزکار، ا. غفاری گیلانده، ع. 1385. سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چند معیاری، تهران، انتشارات سمت.88ص.
4- حکمت¬نیا، ح. موسوی، م.1390. کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامه¬ریزی شهری و ناحیه¬ای، انتشارات علم نوین.64ص.
5- رامشت، م. حاتمی فرد، ر. موسوي، س. 1392. مکان‌یابی دفع پسماند جامد شهري با استفاده از مدل AHP و تکنیک GIS (مطالعه موردي: شهرسـتان کوهدشـت) نشـریه علمـی پژوهشی جغرافیا و برنامه‌ریزي، شماره 44، ص 119-138.
6- زبردست، ا. 1380. کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی در برنامه¬ریزی شهری و منطقه¬ای، مجله هنرهای زیبا، شماره 10.
7- سروری نیا، س. فرقانی تهرانی، گ. باقری، ر. 1394. بررسی معیارهای مؤثر زمین شناسی در مکان‌یابی دفن پسماند جامد به وسیلهGIS، مطالعه موردی:شهرکنگاور, استان کرمانشاه. کنگره بین المللی تخصصی علوم و زمین.
8- سلیمانی، ف. ملک حسینی، ع.1400. پهنه‌بندی کیفیت هوای مناطق 22گانه شهر تهران را با استفاده از GIS و روشهای زمین آمار، فصلنامه آمایش محیط، شماره 52.
9- شاکرفارسی، آ. احمدی، ه. 1398. برنامه‌ریزی و مدیریت پسماندهای شهری با رویکرد مشارکت در کاهش اثرات زیست محیطی آن در شهرها(مطالعه موردی منتطقه 12 تهران).
10- عمرانی، ق. 1388. مدیریت مواد زائد جامد (بازیاافت)، تهران، اندیشه رفیع.
11- عمرانی، ق. جاوید، ا. رمضان علی، ا. 1391. بررسی معیارهای مکان‌یابی ایستگاه انتقال زباله منطقه 22 کلانشهر تهران از نظر ملاحظات زیست محیطی هوا و شیرابه، نشریه علوم و تکنولوژی محیط زیست، ش 2، ص 147-160.
12- عظیمی حسینی، م. نظری فر، م. مؤمنی، ر. 1389. کاربرد GIS در مکان‌یابی، انتشارات مهرگان قلم.42ص.
13- فتوحی، ص. کیانی، س.1394. ریزپهنه‌بندی سیلاب شهری با استفاده از مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: شهرنهاوند)، فصلنامه آمایش محیط، شماره 29.
14- فرجزاده اصل، م. 1384. سیستم اطلاعات جغرافیایی و کاربرد آن در برنامه‌ریزی توریسم، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران.
15- کرمی، ف. قنبری، ا. علیرضایی، م. 1400. تحلیل فضایی و مکان‌یابی شهرک صنعتی شهرستان جلفا با استفاده از مدل AHP و ELECTRE، فصلنامه آمایش محیط، شماره 55.
16- Aftekhari,M. Akbari,M. GhezelSouflou.A.2019. Quality Assessment of Birjand Plain Aquifer by SINTACS Methodin Persian.
17- Bowen, William. M., 1993. AHP: Multiple Criteria Evaluation, in Klosterman, R. et al Eds, Spreadsheet Model for urban and Regional Analysis, new Brunwick: Center for Urban Policy Research.
18- Fatima S. A.. Chaudhry M. N.. B. S. A.. 2020. Environmental Impacts of the Existing Solid Waste Management System of Northern Lahore. Chinese Journal of Urban and Environmental Studies (CJUES). World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd., vol. 7(03). pages 1-21, February.
19- Moghaddas, N.H. and Namaghi, H.H., 2011. Hazardous waste landfill site selection in Khorasan Razavi Province, Northeastern Iran. Arabian journal of geosciences, 4(1-2), pp.103-113.
20- Saaty, T. L. 1980. "The Analytic Hierarchy Process", New York, NY: McGraw - Hill.
21- Scheinberg. A. Wilson. D. 2010. What is good practice in solid waste management. Waste Management & Research. 28. 1055-1056.