مولفّه‌های هویتی حاکم بر الگوی مطلوب زن در دیدگاه امام خمینی(ره)

محورهای موضوعی : اندیشه سیاسی رهبران انقلاب اسلامی

ملیحه حاجی حسن ¹ , مهدی نادری ²

1 - مدرس دانشگاه علمی کاربردی
2 - دانشیار علوم سیاسی ، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز

تاریخ دریافت : 1403/02/30 تاریخ پذیرش : 1403/04/30 تاریخ انتشار : 1403/04/16

کلید واژه: رهبرانقلاب, هویت زنان, زن انقلابی, الگو, مولفّه‌های هویتی, ,

چکیده مقاله :

امروزه،مدافعان حقوق زنان، بیشتر به مولفّه جنسیت زن می‌پردازند و ذیل شعار برابري وآزادي ، هویت ابزاری برای زنان درچرخه فعالیت، اجتماعی، سیاسی،.در نظر می گیرند. مسئله هویت زنان ایرانی و نظرات پیرامون آن نیز همواره شاهد فراز و فرودهایی بوده وحتی در اخیراً تحولات شگرف دراین حوزه به‌وجود آمده است. موضوع «مولفّه های هویتی زن» از منظر رهبر انقلاب، مهم‌ترین بُعد هویت‌بخشی زنان به‌شمار می آید.الگوی « زن انقلابی» در امتداد همان نگرش نظام‌ساز اسلامی امام(ره)است که از غلبه‌ی مولفّه‌های هویت شیطانی ممانعت می کند ایشان معتقد بودند، که نهضت اسلامی ایران به برکت اسلام توانست چنان تحول عظیمی در جایگاه و هویت زن خصوصاً در مولفّه‌های هویتی زن انقلابی به‌وجود آورده و محرومیت زنان در عرصه‌های فرهنگی، علمی،...که ناشی از توطئه دشمنان و برداشت خرافاتی از احکام و قرآن بوده است را از بین ببرد .نظر به اهمّيت اين موضوع، اين رساله از روش تحليل مضمون شبکه ای با بهره گرفتن از نرم افزار رایانه ای(MAXQDA) درصدد پاسخ به اين پرسش است كه:« مولفّه‌های هویتی حاکم بر الگوی مطلوب زن دردیدگاه امام خمینی(ره) چيست؟» اين مقاله مي‌كوشد به تبيين مولفّه‌های هویتی زنان دراندیشه امام(ره) به عنوان یک رکن مهم جامعه بپردازد.يافته‌هاي پژوهش حكايت از آن دارد که در انديشه امام(ره) مولفّه‌های هویتی ابعاد بینشی ، گرایشی و رفتاری را در بر می گیرد. ایشان بر مبنای اسلام، ضمن تأکید برنظریۀ برخورداری هویت زن ازکرامت و حقوق انسانی، الگوی مطلوب زن را در زنان شایسته تاریخی حضرت زهرا (سلام علیها) مطرح می کنند.

چکیده انگلیسی:

Today, the defenders of women's rights focus more on the component of women's gender and under the slogan of equality and freedom, they consider identity as a tool for women in the social, political, activity cycle. The issue of Iranian women's identity and the opinions surrounding it have always witnessed ups and downs, and even recently there have been tremendous developments in this field. From the point of view of the leader of the revolution, the issue of "female identity components" is considered the most important dimension of women's identity. The model of "revolutionary woman" is in line with the Islamic system-building attitude of the Imam (RA), which prevents the domination of satanic identity components.The Islamic movement of Iran, with the blessing of Islam, was able to create such a huge change in the position and identity of women, especially in the components of the identity Due to the importance of this topic, this dissertation tries to answer the question of "identity components governing the ideal model of a woman in the view of Imam Khomeini" using the network content analysis method using computer software (MAXQDA). ) what?" This article tries to explain the identity components of women in the thought of Imam (RA) as an important pillar of society. On the basis of Islam, while emphasizing the theory of women's identity with respect to dignity and human rights, they put forward the ideal model of women in the historically worthy women of Hazrat Zahra (peace be upon them).

منابع و مأخذ:


قرآن کریم.
- آل‌غفور، محمدتقی، (1387) ،«فصل جدید مشارکت سیاسی زنان در ایران» فصلنامه بانوان شیعه، شماره 18، صص 180-147
- امام خمینی(ره)، روح‌الله ،(1381)، شرح چهل حدیث، روح الله خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، چاپ 25، تهران.
- امام خمینی(ره)، روح‌الله ،(1389) ،صحیفه امام خمینی (ره)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام.
- امام خمینی(ره)، روح‌الله ،(1390)، تبیان هشتم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام.
- امام خمینی، روح الله، (1387) ، وصیت نامه امام خمینی(ره). چاپ چهاردهم. تهران: نشر فردوس.
- امام علی(ع)، (1379)، نهج البلاغه،ترجمه محمد دشتی، قم: نشر مشرقین.
- توحید فام،محمد؛عیسی وند،لیلا، (1389) ،« فمینسم ودموکراسی در گذر تاریخ»،مطالعات روابط بین الملل، شماره13،صص 25-56
- توسلی، غلام‌عباس، (1369)،نظریه‌های جامعه شناسی، تهران، سمت،
- جمشیدی. محمدحسین.(1384) اندیشه سیاسی امام خمینی(ره). تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- جنکینز، ریچارد ،(1381 )، هویت اجتماعی،تر جمه تورج یار احمدی، انتشارات شیرازه.
- خامنه‌ای،سید علی، 16/12/1391، پیام به کنگرة هفت هزار زن شهید.
- درخشه، جلال و همکاران (1394)، «تحلیل مضمونی اعتماد در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای»، فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، دوره 6، پاییز، شماره 17، صص 72-53.
- رفعت‌ جاه،‌ مریم؛ روح‌افزا، فائزه ،(1391) ،«مطالعة عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر نگرش به هویت دینی زن مسلمان» فصلنامه مسائل اجتماعی ایران، سال سوم، شماره 6.
- ساروخانی ،باقر؛رفعت جاه، مریم، (1383)،«زنان و باز تعریف هویت اجتماعی»، مجله پژوهش زنان، دوره 2، شماره 1، صص71-91 .
- ساناساریان، الیز ،(1384)، جنبش حقوق زنان در ایران، ترجمه نوشین احمدی خراسانی، انتشارات اختران، تهران.
- ساناساریان، الیز ،(1384)، جنبش حقوق زنان در ایران، ترجمه نوشین احمدی خراسانی، انتشارات اختران، تهران.
- سورین، ورنر ؛ تانکارد، جیمز،(1386)، نظریه‌های ارتباطات، تر جمه علیرضا دهقان، انتشارات دانشگاه تهران،
- شيخ زاده ،محمد؛ تسليمي، محمد سعيد؛عابدي جعفري، حسن؛فقيهي، ابوالحسن،( 1390)،«تحلیل مضمون و شبكه مضامين: روشي ساده و كارآمد براي تبيين الگوهاي موجود در داده هاي كيفي» فصلنامه در اندیشه مديريت راهبردي، صص 151-197
- عابدی جعفری، حسن؛ تسليمی، محمدسعيد؛ فقيهی، ابوالحسن؛ شيخ زاده، محمد (1390)، «تحليل مضمون و شبكه مضامين؛ روشی ساده و کارآمد برای تبيين الگوهای موجود در داده های کيفی»، اندیشه مدیریت راهبردي، شماره 2، صص151-198.
- کوثری، مسعود؛ تفرشی، امیرعلی؛ علوی‌نکو، معصومه‌سادات ،(1396) ،«امام خمینی(ره) و برساخت هویت زنانه در انقلاب اسلامی چگونگی واسازی گفتمان پهلوی دوم و هژمونی معنایی امام خمینی(ره)»، فصلنامة زن در توسعه و سیاست، شماره سیزده، صص357-327.
- -گیدنز، آنتونی،( 1378) ، جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، نشر نی ،تهران.
- ...............،( 1389)، تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید ،ترجمه ناصر موفقیان، نشر نی ،تهران.
- لطف آبادی،محسن،( 1392)، «بازخوانی نظري مفهوم « هویت »،فصلنامه خردنامه ،سال چهارم ، شماره 10،صص54-65.
- مهرابی کوشکی، راضیه و همکاران ،(1395) ،«نقش سبک‌های هویتی در تبیین هویت ملی» فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی، سال 27، شماره 2، صص 60-43.
- میر مومنی،زهرا سادات،(1394)،«نقد جنبش فمینیسم وپیامدهای آن»،پژوهشنامه نوین فقهی حقوقی زنان وخانواده،شماره 2،صص 140-157 .
- Green. Thomash.(1990). Comparative Revolutionary Movements, third Edition. New jersey: prentice- Hall-

Given,L.M(2008),The sage encyclopedia of qualitative research methods-
Sage, Volume 1&2, Retrieved from https://www.yanchukvladimi