واژة نیهشتن (nīhaštan=دقت کردن، دیدن) در گویش بختیاری
محورهای موضوعی :
بهزاد معینی سام
1
()
سارا محمدی اوندی
2
(گروه ادبیات فارسی دانشکده ادبیات علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه)
کلید واژه: بختیاری, ریش, واژه های کلیدی: ایرانی باستان, نیهشتن, ائوریست,
چکیده مقاله :
گویش‌های ایرانی همچون حلقه های زنجیر به هم پیوسته هستند که هر یک شماری ویژگی‌های زبان های ایرانی باستان را به ارث برده اند. این گویش ها، دنبالة زبان های ایرانی باستان هستند که ریشه در دوران هندوایرانی و هندواروپایی دارند؛ از میان این گویش ها، گویش لری بختیاری از گروه گویش های جنوب غربی، دنبالة زبان های ایرانی میانة غربی و فارسی باستان است که ویژگی‌های دستوری، واژگانی و آوایی آنان را به ارث برده است؛ همانا، گویش ها اصالت و نیای خود را بهتر نشان می دهند و در کنار مباحث فرهنگی، ساخت دستوری و واژگانی آنان هم باید مورد پژوهش قرار گیرد؛ از این رو، هدف این پژوهش بررسی واژة نیهشتن( مادة مضارع نیهر، نییَر) در لری بختیاری است که در متون کهن نیامده، ولی در گویش لری بختیاری به جا مانده است. بر این پایه، روش کار، هم پیدا کردن ریشة واژه و هم ساخت دستوری این واژه است که از چه قانون دستوری کهن پیروی کرده است. در پایان، چنین نتیجه گیری شد که این واژه از ریشة har و ساخت این واژه با احتمال بسیار از ساخت ائوریست یا ماضی s دار پیروی کرده است.
Iranian dialects are connected like chain links, each of which has inherited some characteristics of ancient Iranian languages. These dialects are a continuation of the ancient Iranian languages that have their roots in the Indo-Iranian and Indo-European eras. Among these dialects, the Bakhtiari dialect from the group of southwestern dialects is a continuation of Middle Western Iranian and Old Persian, which has inherited their grammatical, lexical, and phonetic features. Indeed, dialects show their originality and ancestry better, and in addition to cultural issues, their grammatical and lexical construction should also be researched. Therefore, this research aims to investigate the word nīhaštan (present stem: niher, niyyar) in Lori Bakhtiari, which does not appear in ancient texts but has remained in the dialect of Bakhtiari. Based on this, the working method is both to find the root of the word and the grammatical construction of this word, which ancient grammatical rule it followed. In the end, it was concluded that this word is derived from the root har and the construction of this word most likely follows the construction of the aorist stem.
_||_