تاثیر آیات و احادیث گلشن راز بر جهان بینی شبستری
محورهای موضوعی : عرفانی(با ویژگی ادبی و هنری)
1 - مربی گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد قائمشهر، داشنگاه آزاد اسلامی، قائمشهر،ایران.
کلید واژه: قرآن, حدیث, شبستری, گلشن راز, جهان‌بینی,
چکیده مقاله :
استفاده از کتاب و سنت است از همان روزگاری که رسول خدا قرآن را به‌مثابه کتاب مقدس آیین اسلام به مسلمانان ابلاغ و از کلام خویش که با وحی درآمیخته بود برای تبلیغ اسلام و هدایت مردم استفاده کرد معمول شد و استناد به قرآن و حدیث، ابتدا به‌صورت گفتار و سپس در قالب نوشتار رواج یافت. ازآن‌پس مسلمانان در تمام دانش‌های خود برای استدلال، عبرت گیری، بلاغت افزایی، ترویج اندیشه‌ها و تأیید و تأکید سخن خود به قرآن و حدیث توسل جستند و با تمسک به این دو، برای اندیشه‌های خود تکیه گاه محکمی ایجاد کردند. اما در این‌میان صوفیان ایرانی، هم به‌دلیل نیاز به تکیه‌گاه و هم برای مقابله با مخالفان خویش، به قرآن و حدیث نیاز بیشتری داشتند. به‌همین دلیل آیات و احادیث در متون عرفانی، بیش‌از متون دیگر تجلی یافته است. عارفان، اگرچه به صورت‌ها و قالب‌های نمایش آیات و احادیث نظیر تلمیح، اقتباس، تضمین و شکل‌هایی از این دست بی‌توجه نبودند، اساساً به‌دلیل معنا و باطن گرایی، از بطن ها و معناهای پنهان قرآن بهره ها بردند و با تأویل‌های ذوقی خود راه فهم‌های تازه‌تری را پیش پای مسلمانان نهادند. شبستری با تکیه بر میراث صوفیانه ی عظیمی که در اختیار داشت و نیز به‌دلیل دانش اندوزی و قرآن‌آموزی، توانست با استناد به آیات و احادیث، جهان‌بینی خود را تدوین نماید. داده‌های این مقاله کتابخانه‌ای است که با روش کیفی توصیف شده‌است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که شبستری در تمام موارد عناصر جهان‌بینی خود را به قرآن یا حدیث تکیه داده است .
The use of the book and tradition is from the time when the Messenger of God communicated the Quran to Muslims as the holy book of Islam and used his words, which were mixed with revelation, to propagate Islam and guide people. speech and then became popular in the form of writing. After that, Muslims resorted to the Qur'an and Hadith in all their knowledge to reason, learn lessons, increase eloquence, promote ideas and confirm and emphasize their words, and by adhering to these two, they created a strong support for their thoughts. But in the meantime, Iranian Sufis needed Qur'an and Hadith more because of the need for support and to confront their opponents. For this reason, verses and hadiths have been manifested in mystical texts more than other texts. Mystics, although they were not indifferent to the forms and formats of displaying verses and hadiths such as hinting, adaptation, guarantee and similar forms, basically due to their meaning and esotericism, they benefited from the hidden meanings of the Qur'an and with their tasteful interpretations, they found the way to new understandings. They put it at the feet of the Muslims. Relying on the huge Sufi heritage that he had and also because of his knowledge and Quranic learning, Shabestri was able to formulate his worldview by citing verses and hadiths. The data of this article is a library described by qualitative method. The results of the research show that Shabestri has relied on the Qur'an or Hadith for