واکاوی مفاهیم «آسیب شناسی کارکردی» در آثار داستانی «شهریار مندنی پور» بر اساس نظریه تحلیل رفتار «اریک برن»
محورهای موضوعی : روانشناسی زبان، هنر و ادبیاترعنا ابراهیمی امین اباد 1 , کامران پاشایی فخری 2 * , پروانه عادل زاده 3
1 - دانشجوي دكتري گروه زبان و ادبيات فارسی، واحد تبریز ، دانشگاه آزاد اسلامي، تبریز، ایران
2 - استاد تمام گروه زبان و ادبيات فارسي، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامي، تبریز، ايران
3 - دانشيار گروه زبان و ادبيات فارسي، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامي، تبریز، ايران
کلید واژه: آسيب‌شناسي كاركردي, تحليل رفتار متقابل, شهريار مندني‌پور, اريك برن.,
چکیده مقاله :
«تحليل رفتار متقابل»[1] يك نظام روان‌درماني و نظريه‌ي رفتارشناسي نوين است که در حوزه كاربرد عملي، راهكارهاي روان‌شناختي جديدي را شامل مي‌شود، درجهت ادراك اختلالات رفتاري، روان‌پريشي‌ها و ارتباط نامحسوس ذهن خودآگاه و ناخودآگاه. مقالهحاضر بر اساس نظريات «اريك برن»[2] در چارچوب هرم حالات نفساني «والد[3]، بالغ[4]، كودك[5]» كه در اصل داده‌ها و پرداخت‌هاي بنيادين ذهني هستند، به بررسي مؤلفه‌هاي «آسيب‌شناسي كاركردي»[6] در آثار «شهريار مندني‌پور» پرداخته است.
طبق بررسي و تحليل داده‌ها، بيش‌ترين بسامد در هرم سه‌گانه، متعلق به حالت «بالغ» است. تحقيق حاضر به روش تحليلي ـ توصيفي به بررسي شخصيت‌هاي آثار مذكور بر اساس نظريه روان‌شناختي تحليل رفتار از «برن» پرداخته است، در جهت پاسخ به اين پرسش كه: «مؤلفه‌هاي آسيب‌شناسي كاركردي» در آثار داستاني «شهريار مندني‌پور» كدامند؟» ماهيت و گستردگي ادبيات در واقع ارتباط مفهومي آن را بسياري از علوم معاصر و بخصوص علم روان‌شناسي و پيوند چارچوب ادبي رمان را با نظريات و مؤلفه‌هاي مكاتب نوين اين علم نمايان مي‌سازد.
دراين پژوهش، داده‌ها از عبارات و جملاتي كه منوط به حوزه «آسيب‌شناسي كاركردي» در آثار مورد بررسي است، استخراج گرديد تا با تحليل قسمت‌هايي كه در آن مصاديق «آسيب‌شناسي كاركردي» منطبق با نظريه نوين«برن» نمود دارد، پربسامدترين كاركرد هرم حالات دروني در چارچوب رفتار متقابل تحليل شود. پژوهش بينارشته‌اي حاضر بر اساس واكاوي روابط بر پايه سيستم تحليل رفتار، بسامد بالاي«آسيب‌شناسي كاركردي» را در آثار مندني‌پور نشان مي‌دهد و اين مهّم كه، «بالغ» به عنوان حوزه مبدأ و در عين حال داراي بالاترين سطح بازخورد در تحليل مولفّه «آسيب‌شناسي كاركردي» شناخته شد.
"Reciprocal Behavior Analysis" is a new psychotherapy system and behavioral theory that includes new psychological approaches in the field of practical application, in order to understand behavioral disorders, psychoses, and the subtle connection between the conscious and unconscious mind. Based on the theories of "Eric Berne" within the framework of the pyramid of psychological states "parent, adult, child" which are essentially fundamental mental data and payments, this article examines the components of "functional pathology" in the works of "Shahryar Mandanipour".
According to the study and analysis of the data, the highest frequency in the triple pyramid belongs to the "adult" state. The present study has used an analytical-descriptive method to examine the characters of the aforementioned works based on Berne's psychological theory of behavior analysis, in order to answer the question: What are the "functional pathology components" in the fictional works of "Shahryar Mandanipour?" The nature and breadth of literature, in fact, reveal its conceptual connection to many contemporary sciences, especially psychology, and the connection of the literary framework of the novel with the theories and components of modern schools of this science. In this study, data were extracted from phrases and sentences that are subject to the field of "functional pathology" in the works under study, in order to analyze the most frequent function of the pyramid of internal states in the framework of mutual behavior by analyzing the parts in which instances of "functional pathology" consistent with Berne's modern theory appear. The present interdisciplinary research, based on the analysis of relationships based on the behavior analysis system, shows the high frequency of "functional pathology" in Mandanipour's works, and importantly, "adult" was identified as the domain of origin and at the same time had the highest level of feedback in the component analysis of "functional pathology".
Berne, Eric. (2015). Games, Psychology of Human Relationships, Translator: Esmaiel Fasih, 32nd ed, Tehran: Zehn Aviz.
Berne, Eric. (2015). What Do You Say After You Say Hello?, Translator: Mehdi Gharachehdaghi, 2nd ed, Tehran: Peykan Publications.
Berne, Eric. (2016). Reciprocal Behavior Analysis, Translator: Esmaiel Fasih, 7nd ed, Tehran: No.
Harris, Thomas. (2019). I'm Ok, You're Ok: A Practical Approach to Human Psychology, Translator: Bita Hokmi, 1st ed, Tehran: Namak Publications.
Hosseinipuor, Hossein; Garavand, Ali; Mohamadzadeh, Jahanshah. (2020). Analyzing the Interaction of Characters in Marzban-Name Based on Berne's Theory of Personality Abstract, Journal of Dastavardhaye Ravanshenakhti, No 1, 126-109.
Jones, Van-Stewart, Ian. (2014). A Reflection on the Experimental Psychology of Interaction Analysis, Translator: Bahman Dadgostar, Tehran: dayreh Publications.
Mandanipour, Shahriar. (2016). Ultramarine Blue, 7nd ed, Tehran: Markaz Publications.
Mandanipour, Shahriar. (2018). The Eighth Day of the Earth, 2nd ed, Tehran: Niloofar Publications.
Mandanipour, Shahriar. (2019). Midday Moon, 9nd ed, Tehran: Markaz Publications.
Mandanipour, Shahriar. (2019). Violet Orient, 16nd ed, Tehran: Markaz Publications.
Meininger, Jut. (2013). Success through Transactional Analysis, Translator: Mehrdad Firouzbakht, 2nd ed, Tehran: Aghah Publications.
Radmehr, Farzaneh; Taebi, Zohreh; Seyedi, Vahideh. (2020). An Investigation Of The Mutual Behavior Of Couples In The Poem "The Waste Land" By T. S. Eliot Based On Eric Berne's Psychological Theory, Journal of Motaleat Zaban va Tarjomeh, No 3, 180-155.
Rozifam, Hosein; Dehghan, Ali; Farzi, Hamidreza. (2015). Analysis of the interaction between the "adult and parent" aspects in the fictional characters of the Mathnawi based on the theories of Eric Berne, Journal of Naghd Adabi va Belaghat, Lev 4, No 2, 133-152.
Sadeghimanesh, Ali; Alavi moghadam, Mahyar; Estaji, Ebrahim. (2019). A Comparative Study Of the Position of Women in Persian And Arabic Proverbs Based On the Views of Adler and Berne, Journal of Adabiyat Tatbighi, Year 11, No 20, 123-144.
Shamloo, Saied. (2010). Schools and Theories in Personality Psychology, 9nd ed, Tehran: Rooshd.