اثر کودآبیاری، محلولپاشي و بذرمال فسفر، روی، آمینوفسفات و گرین‌ست بر برخي صفات کيفي دانه و آرد گندم نان
محورهای موضوعی : فیزیولوژی گیاهیسید شهریار جاسمی 1 , مهدی شعبان 2 *
1 - استادیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
2 - مربی، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، بروجرد، یران
کلید واژه: تغذیه گندم, خصوصیات کیفی, کودآبیاری, محلول‌پاشی ,
چکیده مقاله :
این تحقیق به منظور بررسی اثر کاربرد فسفر، روی، آمینوفسفات و گرین‌ست بر برخي صفات کيفي دانه و آرد گندم نان در سال زراعی 1402-1401 در مزرعه تحقیقاتی بخش غلات در موسسه تحقیقات، اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. آزمایش بصورت فاکتوریل و در قالب طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تیمار بذرمال فسفر و روی (شاهد، بازارگان کالا و X)، کودآبیاری فسفر مایع (کاربرد و عدم کاربرد) و محلول‌پاشی گرین‌ست (0، 6 و 9 در هزار) بودند. نتایج نشان داد اثر تیمار بذر مال فسفر و روی بر روی صفات حجم نان و شاخص سختی دانه معنیدار شد. اثر تیمار کودآبیاری فسفر مایع بر صفت حجم رسوب زلنی و اثر تیمار محلول‌پاشی گرین‌ست بر صفت حجم نان معنیدار گردید. اثر متقابل کودآبیاری فسفر مایع و محلول‌پاشی گرین‌ست بر صفت شاخص گلوتن معنیدار شد. کاربرد فسفر مایع آمینوفسفات به صورت کودآبیاری دارای اثر مثبت بر افزایش حجم رسوب زلنی آرد گندم داشت و در تیمار کاربرد فسفر مایع بیشترین میزان حجم رسوب زلنی به مقدار 26 میلیلیتر حاصل گردید. بالاترین میزان حجم نان در تیمار بذرمال فسفر و روی بازارگان کالا به میزان 500 سانتیمتر مکعب به دست آمد. بیشترین میزان حجم نان در تیمار 6 در هزار از محلول گرین‌ست به میزان 498 سانتیمترمکعب بود. همچنین تیمار بذرمال بازارگان کالا سبب شد بالاترین میزان سختی دانه (7/47) حاصل گردد
This study was conducted to investigate the effect of phosphorus, zinc, aminophosphate and greenset application on some qualitative traits of bread wheat grain and flour in the 1401-1402 crop year at the research farm of the Grain Department at the Karaj Institute of Research, Improvement and Seed Preparation. The experiment was conducted as a factorial experiment in a randomized complete block design with three replications. The experimental factors included phosphorus and zinc seed dressing treatment (control, Bazaargan Kala and X), liquid phosphorus irrigation (application and non-application) and greenset foliar application (0, 6 and 9 per thousand). The results showed that the effect of phosphorus and zinc seed dressing treatment on bread volume traits and grain hardness index was significant. The effect of liquid phosphorus irrigation on the volume of Zeleny sediment and the effect of Greenset spraying on the bread volume were significant. The interaction effect of liquid phosphorus irrigation and Greenset spraying on the gluten index was significant. The application of liquid phosphorus aminophosphate as an irrigation fertilizer had a positive effect on increasing the volume of Zeleny sediment of wheat flour, and in the liquid phosphorus application treatment, the highest volume of Zeleny sediment was obtained at 26 ml. The highest volume of bread was obtained in the phosphorus seed treatment and on Bazargan Kala at 500 cubic centimeters. The highest volume of bread was obtained in the 6 per thousand Greenset solution treatment at 498 cubic centimeters. Also, the Bazargan Kala seed treatment caused the highest grain hardness (47.7). The highest grain gluten index was obtained at 70 and 69.4mixing of strong and weak flours to produce quality bread.
جاسمی، س.ش.، اکبری، غ.ع.، مرادی، ف.، اکبری، غ.ع. و نجفیان، گ. 1393. اثر کودهای پرمصرف و کم مصرف بر عملکرد و صفات مرتبط با کیفیت دو رقم گندم. مجله به زراعی نهال و بذر، 2(2): 133-119.
سلطانی، ش. 1399. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی"مقايسه تأثیر كاربرد سولفات روی با روی و آهن كالت شده با اسيد آمينه گاليسين بر عملکرد، اجزای عملکرد و تجمع روی و آهن دانه برنج رقم هاشمی". سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.
AACC. 2000. Approved Methods of the American Association of Cereal Chemists, 10th Ed., Vol. 2. American Association of Cereal Chemists, St. Paul, MN.
Abdelaleema, M. A., and K.F. Al-Azab. 2021. Evaluation of flour protein for different bread wheat genotypes. Brazilian Journal of Biology, 81(3): 719-727. DOI: 10.1590/1519-6984.230403
Alda, L. M., Lazureanu, A., Alda, S., Baluta, D., Sirbulescu, C. and I, Gogoasa. 2010. Wet gluten analysis depending on cultivar, fertilization, herbicide application and climate conditions, in winter wheat. Journal of Horticulture, Forestry and Biotechnology, 14(2): 23-26.
Bonfil, D.J., and E.S, Posner. 2012. Can bread wheat quality be determined by gluten index?. Journal of Cereal Science, 56: 115-118. doi: 10.1016/j.jcs.2012.07.003.
Carter, B. P., Morris, C. F., and J.A. Anderson. 1999. Optimizing the SDS Sedimentation Test for End-Use Quality Selection in a Soft White and Club Wheat Breeding Program. Cereal Chemistry, 76(6): 907–911. https://doi.org/10.1094/CCHEM.1999.76.6.907
Duric, V., Kondic -Spika, A., Hristov, N. and J, Popov-Raljic. 2010. The effects of nitrogen nutrition and glutenin composition on the gluten quality in wheat genotypes. Chemical Industry and Chemical Engineering Quarterly, 16(1): 73-78.
Gordon, E., Kaviani, M., Kagale, S., Payne, T., and A, Navabi. 2018. Genetic diversity and population structure of synthetic hexaploid-derived wheat (Triticum aestivum L.) accessions. Genetic Resource and Crop Evolution, 66: 335–348. https://doi.org/10.1007/s10722-018-0711-9.
Gulfam, R., Kiarostami, K., Lohrasbi, T., Hasrak, S., and Razavi. 2024. Effect of drought stress on traits related to baking quality of two bread wheat cultivars. Agricultural Sciences Research in Arid Regions, 6(4): 223-240. [In Persian] doi: 10.22034/csrar.2024.427004.1381
Horvat, D., Šimi´c, G., Dvojkovi´c, K., Ivi´c, M., Plavšin, I., and D, Novoselovi´c. 2021. Gluten Protein Compositional Changes in Response to Nitrogen Application Rate. Agronomy, 11: 325. DOI:10.3390/agronomy11020325
Jasemi, Sh., Naghipour, F., Sanjani, A., Esfandyaripour, A., Khorsandi, H. and G, Najafian. 2017. Evaluation of quality properties of four wheat (Triticum aestivum L.) cultivars in wheat producing provinces, Iran. Iranian Journal of crop sciences, 19(2): 179-195. Doi:20.1001.1.15625540.1396.19.2.2.0
Johansson, E., Prieto-Linde, M. L. and G, Svensson. 2004. Influence of nitrogen application rate and timing on grain protein composition and gluten strength in Swedish wheat cultivars. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 167: 345-350.
Lacko-Bartošová, M., Lacko-Bartošová, L., Kaur, A., and J, Moudrý. 2022. Comparative Assessment of Agro-Morphological and Quality Traits of Ancient Wheat Cultivars Grown under Organic Farming. Agriculture, 12: 1476. https://doi.org/10.3390/ agriculture12091476.
Lindgren, A., and S, Simsek. 2016. Evaluation of hard red spring wheat mill stream fractions using solvent retention capacity test. Journal of Food Process Preservation, 40(2): 131–139. https://doi.org/10.1111/jfpp.12590
Migliorini, P., Spagnolo, S., Torri, L., Arnoulet, M., Lazzerini, G., and S, Ceccarelli. 2016. Agronomic and quality characteristics of old, modern and mixture wheat varieties and landraces for organic bread chain in diverse environments of northern Italy. Eurpean Journal of Agronomy, 79: 131–141. DOI:10.1016/j.eja.2016.05.011
Mokhtari, N., Majidi, M.M., and A, Mirlohi. 2025. Synthetic wheat as a new source of flour quality under drought conditions: Associations with solvent retention capacity. PLoS ONE, 20(2): e0316945. https://doi.org/10.1371/journal. pone.0316945
Najafian, G., Jasemi, Sh., Naghipour, F., Sanjani, S., Esfandiaripour, E., Kaboli, M.M., Karimzadeh, Kh., Khorsandi, H., Pour Payghambar H. A., MortezaGholi, M., Bababie Goli, B., Shafiepour, M. T., and E.S, Moslehi. 2021. Quality properties mapping and evaluation of farmers’ field produced wheat of different regions of Iran at provincial and district levels. Agricultural Education Publication. Tehran. 191 pp.
Peighambardoust, S. H. 2017. Rheology Test Methods: Wheat, Flour and Dough: Amidi Publications. Tabriz. 67 pp.
Rademacher, W. 2015. Plant growth regulators: backgrounds and uses in plant production. Journal of Plant Growth Regulature, 34(4): 845-872.
Rekowski, A., Wimmer, M.A., Tahmasebi, S., Dier, M., Kalmbach, S., Hitzmann, B., and C, Zörb. 2021. Drought Stress during Anthesis Alters Grain Protein Composition and Improves Bread Quality in Field-Grown Iranian and German Wheat Genotypes. Applied Sciences, 11(21): 9782. doi:10.3390/app11219782.
Sadeghi, F., and H, Dehghani. 2016. Factor analysis and causality of traits related to baking quality of bread wheat (Triticum aestivum L.). Journal of Crop Breeding, 8(19): 8-1.
Wiwart, M., Szafra ´nska, A., Wachowska, U. and E, Suchowilska. 2017. Quality Parameters and Rheological Dough Properties of 15 Spelt (Triticum spelta L.) Varieties Cultivated Today. Cereal Chemistry, 94: 1037–1044. DOI:10.1094/CCHEM-05-17-0097-R
Zorb, C., Grover, C., Steinfurth, D. and K.H, Muhling. 2010. Quantitative proteome analysis of wheat gluten as influenced by N and S nutrition. Plant and Soil, 327(2): 225-234.