بررسی اثر روشهای مصرف باکتری های محرک رشد (PGPRs) بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی سیاهدانه تحت شرایط تنش کم آبی در منطقه شهرری

محورهای موضوعی : پژوهش های به زراعی

محمد امین اکبری ¹ (دانشآموخته کارشناسی ارشد، گروه زراعت، واحد یادگار امام خمینی )ره( شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
علیرضا پازکی ² (دانشیار، گروه زراعت، واحد یادگار امام خمینی )ره( شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/09/06 تاریخ پذیرش : 1399/02/04 تاریخ انتشار : 1399/03/10

کلید واژه: عملکرد, گیاه دارویی, تنش, باکتری,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر روشهای مصرف باکتریهای محرک رشد در شرایط تنش کمآبی بر عملکرد و اجزای عملکردگیاه دارویی سیاهدانه، آزمایشی بصورت کرت خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعهتحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی)ره( در منطقه شهرری در سال 1394انجام گردید. در اینآزمایش آبیاری بعنوان عامل اصلی در سه سطح ) 135 ،95 ،55میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس (Aو روش-های مصرف باکتریهای محرک رشد بعنوان عامل فرعی در چهار سطح )عدم مصرف، بذر مال، آب آبیاری، بذر مال+ آب آبیاری( در نظر گرفته شد. نتایج بدست آمده از این آزمایش نشان داد که تنش خشکی بر تمامی صفات موردبررسی در سطح یک درصد اثر معنیداری داشت، بهطوریکه بیشترین ارتفاع بوته ) 18/99سانتیمتر(، تعداد شاخهفرعی در بوته ) 5/4عدد(، تعداد کپسول در بوته ) 6عدد(، تعداد دانه در کپسول ) 19/2عدد(، وزن هزار دانه )2/18گرم(، عملکرد دانه ) 234/79کیلوگرم در هکتار(، عملکرد بیولوژیک ) 626/58کیلوگرم در هکتار( و شاخص برداشت) 37/42درصد( در دور آبیاری 55میلیمتر تبخیر از سطح تشتک تبخیر حاصل شد. همچنین روشهای مصرفباکتریهای محرک رشد بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد کپسول در بوته، عملکرد دانه، عملکردبیولوژیک، شاخص برداشت در سطح یک درصد معنیدار گردید. بیشترین مقدار تمامی صفات مذکور با کاربردباکتریهای محرک رشد بهصورت بذرمال + آب آبیاری بدست آمد. لذا میتوان چنین اظهار داشت که مصرفباکتریهای محرک رشد میتواند تا حدودی اثرات مخرب تنش کمآبی در گیاه دارویی سیاهدانه را کنترل نماید.همچنین بهترین تیمار قابل توصیه جهت مصرف باکتریهای محرک رشد در زمان تنش کمآبی، کاربرد روش مصرفبصورت بذر مال + آب آبیاری میباشد

چکیده انگلیسی:

 In order to study the effect of Plant Growth Promoting Rhizobacteria (PGPR) on yield andyield components of Black cumin (Nigella sativa L.) under drought stress conditions inShahr-e-Rey region, an experiment was done as split plot based on completely randomizedblock design with three replications in research farm of Islamic Azad University Yadegare-Imam Khomeini (RAH) Shahre-rey Branch during 2015. In this experiment, irrigation asa major factor in three levels (55, 95, 135 mm evaporation from class A evaporation pan )and methods of PGPRs application as a sub in four levels (seed inoculation, using inirrigation water, seed inoculation + using in irrigation water) were considered. The resultsshowed that drought stress had significant effect on all traits at %1 level of probability, sothat the highest plant height (99/18 cm), number of branches per plant (4.5), capsulesnumber per plant (6), number of seeds per capsule (2.19), 1000 grain weight (18.2 g),grain yield (234.79 kg/ha), biological yield (626.58 kg/ha), harvest index (%42.37) wereconducted in irrigation at 55 mm evaporation from class A evaporation pan. The use ofPGPRs on plant height, number of branches per plant, number of capsules per plant, grainyield, biological yield and harvest index were significant at 1% level of probability. Thehighest amounts of traits were observed in seed inoculation + using in irrigation water. Soit can be stated that the PGPRs application can reduce destructive effects of drought inblack cumin. The seed inoculation + using in irrigation water were the best recommendedtreatment in water deficit stress conditions.