تبلیغات شهری و تأثیرآن بر رفتار شهروندان با رویکرد تغییرات اجتماعی و فرهنگی (موردمطالعه: شهر اصفهان)
محورهای موضوعی : مسائل اجتماعی ایرانعلیاکبر شفیقی 1 , منصور حقیقتیان 2 , اصغر محمدی 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه جامعه‌شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاداسلامی، دهاقان، ایران.
2 - دانشیار گروه جامعه‌شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاداسلامی، دهاقان، ایران.
3 - دانشیار گروه جامعه‌شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاداسلامی، دهاقان، ایران.
کلید واژه: تبلیغات شهری, تغییرات اجتماعی و فرهنگی, فرهنگ شهروندی, رفتار شهروندان, شهر اصفهان.,
چکیده مقاله :
تبلیغات شهری به‌عنوان یکی‌از ابزارهای مهم در مدیریت و توسعۀ شهرها، تأثیرات قابل‌توجهی بر تغییرات اجتماعی و فرهنگی شهروندان دارد. به‌طورخاص، این پژوهش به‌دنبال شناسایی نقش تبلیغات در ارتقای فرهنگ شهروندی، افزایش مشارکت اجتماعی و بهبود رفتار شهروندان شهر اصفهان می‌باشد. همچنین هدف آن ارائۀ راهکارهایی برای استفادۀ مؤثرتر از تبلیغات شهری جهت تقویت هنجارهای اجتماعی است. روش‌تحقیق این مطالعه توصیفی-تحلیلی است و داده‌ها ازطریق مشاهده و واکاوی مستندات گردآوری شده و بااستفاده‌از روش‌های تحلیلی روابط میان متغیرها موردتبیین قرار گرفته‌اند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که تبلیغات شهری به‌ویژه تبلیغات محیطی، نقش به‌سزایی در ارتقاء فرهنگ شهروندی، افزایش مشارکت اجتماعی، تقویت هنجارهای مدنی و بهبود رفتارهای اجتماعی دارد. همچنین، تأثیر تبلیغات بر مؤلفه‌هایی به‌مثابۀ مسئولیت‌پذیری اجتماعی، اعتماد بین فردی، گرایش به رعایت قانون و نوع‌دوستی موردتأیید قرار گرفته است. این نتایج بیانگر آن است‌که تبلیغات شهری می‌تواند ابزاری مؤثر برای نهادینه‌سازی رفتارهای مطلوب اجتماعی و فرهنگی در جوامع شهری باشد. بااین‌حال، عدم‌استفادۀ صحیح و هدف‌مند از تبلیغات می‌تواند پیامدهای منفی به‌مانند کاهش حس مشارکت اجتماعی و کم‌توجهی به فرهنگ عمومی را درپی داشته باشد. این تفحص به‌ویژه به‌سان برنامه‌ریزان و مدیران شهری توصیه می‌کند تا بااستفاده‌از تبلیغات هدف‌مند و برنامه‌ریزی‌شده، گام‌های مؤثری درجهت ارتقای رفتارهای اجتماعی و فرهنگی شهروندان بردارند و کیفیت زندگی شهری را بهبود بخشند.
Urban advertising, as one of the important tools in city management and development, has a significant impact on the socio & cultural changes of citizens. Specifically, this research aims to identify the role of advertising in promoting civic culture, increasing social participation, and improving the behavior of the citizens in the city of Isfahan. The study also seeks to provide solutions for more effective use of urban advertising to strengthen social norms. The research method is descriptive-analytical, and the data were collected through observation and document analysis, with the relationships between variables explained using analytical methods. The research findings indicate that urban advertising, especially environmental advertising, plays a crucial role in promoting civic culture, increasing social participation, strengthening civic norms, and improving social behaviors. Moreover, the influence of advertising on elements such as social responsibility, interpersonal trust, adherence to laws, and altruism has been confirmed. These results suggest that urban advertising can serve as an effective tool for institutionalizing desirable social and cultural behaviors in urban communities. However, improper and unplanned use of advertising can have negative consequences, such as reducing the sense of social participation and neglecting public culture. This study particularly recommends that urban planners and managers take effective steps toward improving social and cultural behaviors of citizens through targeted and well-planned advertising to enhance the quality of urban life.
ابراهیم‌زاده، رضا. حقیقت، شراره. همتی، علی. 1397. ارائۀ مدلی به‌منظور ارزیابی اثربخشی تبلیغات شهری بارویکرد مالی-اقتصادی، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مدیریت شهری، دورۀ 17، شمارۀ 51، 356-345.
اسلام‌دوست‌کلیدبری، سعید. 1402. چالش‌های پیش‌روی مدیریت شهری، ویراستار علمی: مائده آخوندی، چاپ‌اول، تهران: هورین.
ایلالی، سیدحسن. و [دیگران]. 1397. آسیب‌شناسی مدیریت تبلیغات محیطی کلان شهر تهران، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-تحقیقات جغرافیایی، دورۀ 33، شمارۀ 3؛ (پیاپی 130)، 153-137.
بخارایی، احمد. شربتیان، محمدحسن. کبیری، لیلا. 1396. تحلیل جامعه‌شناختی وضعیّت شهروندی فرهنگی (مطالعه‌موردی: شهروندان تنکابن)، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-جامعه‌شناسی کاربردی، دورۀ 28، شمارۀ 2؛ (پیاپی 66)، 216-179.
جهانگیری، سارا. امامی‌فر، سیدنظام‌الدین. 1397. بررسی رابطۀ نقش تبلیغات تعاملی در توسعۀ فرهنگ شهرنشینی و فضای شهری، سومین کنفرانس بین‌المللی عمران، معماری و طراحی شهری، تبریز-ایران، 15-1.
دبدبه، محمد. 1400. دست‌نوشته‌‌‌‌‌های از مجموعه آثار معمار دبدبه (دیدگاه‌های کلیدی در حوزۀ تبلیغات شهری و تغییرات اجتماعی-فرهنگی)، تهران.
ربیعی، علی. 1395. رسانه‌های نوین و مسائل اجتماعی جدید در ایران، ویراستار علمی: آوات رضانیا، چاپ‌اول، تهران: سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران.
رضایی بحرآباد، حسن. [و دیگران]. 1398. فرایند تغییرات فرهنگی ایرانیان در چند دهۀ اخیر، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دورۀ 15، شمارۀ 57، 50-11. ژیانپور، مهدی. نیلی احمدآبادی، علیرضا. ناجی اصفهانی، زهرا. 1395. سنجش ضریب نفوذ تبلیغات کمیتۀ فرهنگ شهروندی در شهر اصفهان، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات جامعه‌شناختی شهری، دورۀ 6، شمارۀ 18، 170-145.
طاعتی، لیلا. 1388. افکار عمومی: رسانه‌ها و تبلیغات، چاپ‌اول، تهران: انتشارات فریش.
فلاح، امیر. تاجیک اسماعیلی، سمیه. 1399. نقش تبلیغات محیطی (بیلبوردها و تلویزیون‌های شهری)، بر مشارکت شهروندان در اجرای طرح آسمان آبی و زمین پاک، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-تغییرات اجتماعی-فرهنگی، دورۀ 17، شمارۀ 2، 170-145.
قلعه‌نویی، محمود. ثابت، سارا. 1398. تحلیل عوامل جداییگزینی اجتماعی-فضایی در شهر اصفهان، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-جغرافیا و توسعۀ فضای شهری، دورۀ 6، شمارۀ 2؛ (پیاپی 11)، 88-71.
کاظمی، امیر. مظفری، شاهین. 1398. بررسی رابطۀ تبلیغات شهری و آگاهی از حقوق شهروندی، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات مدیریت شهری، دورۀ 11، شمارۀ 39، 33-18.
کیا، علی‌اصغر. ساپی، عبدالمنان. 1398. جایگاه اصول و ارزش‌های اخلاق حرفه‌ای در تبلیغات تجاری، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-علوم‌خبری، دورۀ 8، شمارۀ 1؛ (پیاپی 29)، 155-137.
میرفردی، اصغر. [و دیگران]. 1394. بررسی تأثیر فرهنگ شهروندی بر میزان گرایش به قانون‌گریزی (موردمطالعه: شهر یاسوج)، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی، دورۀ 4، شمارۀ 2، 20-1.
هاشمی فشارکی، دیبا. و [دیگران]. 1402. واکاوی اثربخشی تبلیغات محیطی فرهنگی شهرداری اصفهان به‌منظور ارائۀ الگو، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مدیریت فرهنگی، دورۀ 17، شمارۀ 61، 39-58.
Bandile, Andie. 2024. The Effect Of Urbanization On Community Social Networks And Support Systems, International Journal Of Humanity And Social Sciences, 3(3): 46-59.
Lin, Yanliu. Kant, Stijn. 2021. Using Social Media For Citizen Participation: Contexts, Empowerment, And Inclusion, Journal Of Sustainability 13(12): 1-14.
Soopramanien, Didier. Daryanto, Ahmad. Song, Zening. 2023. Urban Residents' Environmental Citizenship Behaviour: The Roles Of Place Attachment, Social Norms And Perceived Environmental Responsibility, Journal Of Cities, 132(1):1-33.
Talaat, Yasmin. Osman, Reham. 2022. Prevalence Of Billboards And Its Influence On Urban Quality Of Life-Based On Billboards Installed On 90th North St, New Cairo, JES Journal Of Engineering Sciences 51(1):1-18.
Yilmaz, Cengiz. Alniacik, Umit. 2012. The Effectiveness Of Green Advertising: Influences Of Claim Specificity, Product’s Environmental Relevance And Consumers’ Pro-Environmental Orientation, Journal Of Amfiteatru Economic 14(31): 207-222.