بررسی و رتبه بندی استان های ایران با استفاده از شاخص توسعه انسانی (با تأکید بر استان کردستان)

محورهای موضوعی : خانواده

سوما مردوخی ¹ , ایرج ساعی ارسی ²

1 - دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران.

تاریخ دریافت : 1398/06/25 تاریخ پذیرش : 1398/10/10 تاریخ انتشار : 1398/12/28

کلید واژه: توسعه, توسعه انسانی, استان کردستان, توسعه‌یافتگی,

چکیده مقاله :

هدف توسعه، پرورش قابلیت های انسان است. افزایش درآمد ابزار دستیابی به توسعه جوامع است نه هدف آن و برخورداری انسان از زندگی طولانی و سالم هدف نهایی توسعه است. بهترین وسیله برای پیشبرد توسعه، توسعه انسانی است. هدف اصلی این پژوهش که از نوع توصیفی- تحلیلی است، به دست آوردن رتبه استان های کشور و خصوصاً استان کردستان از لحاظ شاخص توسعه انسانی در سال های 1385 و 1390 می باشد و برای رفع اختلاف مقیاسی که در بین شاخص های مورد بررسی وجود دارد، از تکنیک شاخص بندی استفاده نموده ایم. در این مطالعه مشاهده می شود، با وجود این که در طول 5 سال، کشور ما تا حدی توانسته در جهت پیشبرد اهداف توسعه انسانی گام بردارد، اما نتایج سال 1390 در مقایسه با پنج سال قبل تفاوت چندانی را در رتبه استان های توسعه نیافته حاصل نیاورده است و هم چنان استان های سیستان و بلوچستان، کردستان، لرستان و آذربایجان غربی در رتبه های پایین جدول حضور دارند. شاخص ترکیبی توسعه انسانی در استان کردستان نیز نشان می دهد که این استان به لحاظ توسعه انسانی در وضعیت نامطلوبی قرار گرفته است. به طوری که رتبه بیست و نهم و سی ام را در سال های 1385 و 1390 به خود اختصاص داده و گویای این حقیقت است که در طول سال های متمادی این رتبه پیشرفتی نداشته است.

چکیده انگلیسی:

The purpose of development is to nurture human’s abilities. In order to achieve development, Increase of revenue is a tool not an end. On the other hand, having a long healthy and innovative life is the ultimate goal. The best way to advance the stable development is to use human development. The main purpose of conducting this analytic- descriptive research is to determine the ranking order of the provinces of Iran, especially Kurdistan, in the years of 1385 and 1390. In order to eliminate the differentiation of scaling among the used criteria, using the technique of indices have been proposed. Results show that although our country has had minor improvements in the development of human resources goals, but the results of year 1390 shows that there is not a significant change in the ranking order of the undeveloped provinces compared to five years earlier. Combinatory index of human development shows that in Kurdistan province, human development is in an inappropriate condition so that Kurdistan was placed 29th and 30th in the ranking table in years of 1385 and 1390 respectively. We can conclude that the ranking order during these years has not had significant progress.