بررسی بیولوژی تولید مثل در سیاه ماهی Capoeta capoeta gracilis در سواحل جنوبی دریای خزر استان مازندران (رودخانه تجن)
محورهای موضوعی : فصلنامه زیست شناسی جانوریهومن شجیعی 1 , حسن فضلی 2 , ندا بانی 3
1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
2 - استادیار پژوهشکده اکولوژی دریای خزر
3 - کارشناس ارشد فیزیولوژی جانوری
کلید واژه: دریای خزر, سیاه ماهی, بیولوژی, استان مازندران, تولید مثل,
چکیده مقاله :
سیاه ماهی Capoeta capoeta gracilisیکی از ماهیان با ارزش شیلاتی می باشد که در حوضه جنوبی دریای خزر به خصوص استان مازندران و در رودخانه های آن یافت می شود در تحقیق حاضر مجموع 180 قطعه ماهی از ایستگاههای نمونه برداری در سواحل جنوبی دریای خزر استان مازندران (رودخانه تجن) در حد فاصل سالهای 1386 تا 1387 تهیه مورد بررسی تولید مثل قرار گرفت. در این بررسی فاکتورهای زیستی مرتبط با تولید مثل از قبیل تغییرات شاخص گوناد وسوماتیک، نسبت جنسی، میانگین هماوری مطلق، مراحل رسیدگی جنسی جزء اهداف اصلی محسوب شده اند. بیشترین مقدار شاخص گونادوسوماتیک در ماههای اردیبهشت و خرداد یعنی زمان تخم ریزی و کمترین مقدار آن در ماههای آبان، آذر و دی دیده می شود. شاخص گونادوسوماتیک در فصول بهار و تابستان نسبت به پاییز و زمستان از میزان بیشتری برخوردار است. از سوی دیگر با افزایش سن ماهیان بر مقدار شاخص مذکور افزوده شده که شیب آن در سالهای قبل از بلوغ کمتر از زمان بلوغ می باشد. مراحل رسیدگی جنسی در ماههای مختلف متناسب با شاخص گونادوسوماتیک بوده و با افزایش سن ماهیان میزان رسیدگی جنسی افزوده می شود. بیشترین مقدار GSIماهیان نر در سن 3 تا 4 سالگی و ماهیان ماده 2 تا 3 سالگی است.
Black fish (Capoeta capoeta gracilis) is a valuable fish in fisheries industry, that exist in south coasts of Caspian Sea specially in Mazandaran province. In this research 180 pieces of fishes were studied about reproduction biology between 1386-1387 in Tajan River from south coasts of Caspian Sea in Mazandaran province. In this study biological factors related with reproduction for example: the variations of Gonad somatic index sex ratio, average fecundity and sex maturing stages have carried to account the main objectives. The maximum of GSIwas in April and may (spawning time) and the minimum was in October, November and December .GSI in spring and summer greater than autumn and winter. Like wise with age increasing the GSI increases consequently and the increasing gradient was more in premature stages in comparison with maturity. Sex maturing stages in different months were proportional with GSI and with age increasing the amount of maturity was higher subsequently. The maximum of GSI in male fishes were at ages 3-4 years and in females were 2-3 years.