صلاحدید قضایی در اجرای تعهدات قراردای در نظام حقوقی انگلستان

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

محمدعلی جعفری ¹ , احمد اسفندیاری ² , مهدی محمدیان امیری ³

1 - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران. رایانامه: [e-mail]
2 - استادیار گروه حقوق خصوصی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.
3 - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران. رایانامه: [e-mail]

تاریخ دریافت : 1401/01/20 تاریخ پذیرش : 1401/06/29 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: قاضی, حقوق انگلستان, حقوق قراردادها, صلاحدید قضایی, تقنین قضایی,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: قراردادها مهم‌ترین عامل ارتباطات حقوقی افراد در جامعه هستند و از این منظر افراد می‌توانند بسیاری از امور خود را تحت قانون نظام‌مند نمایند. اما در مواردی ممکن است میان طرفین در اجرا یا نقض تعهدات قراردادی اختلاف وجود داشته باشد. در این زمان قاضی باید تعیین نماید که آیا تعهدات قراردادی اجراشده و یا نقض شده است. اما قاضی برای احراز اجرا یا نقض قرارداد باید معیارهایی برای این امر داشته باشد. لذا در این پژوهش ضمن بررسی ماهیت صلاحدید قضایی در نظام حقوقی انگلستان، این امر را از منظر احراز شرایط اجرای یک قرارداد موردبررسی قرار می‌دهیم؟روش: پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی انجام‌شده است.یافته‌ها و نتایج: صلاحدید در امور مختلف مانند صلاحدید دولت‌ها، صلاحدید شورای و... وجود دارد و صلاحدید قضایی نیز یکی از انواع صلاحدید می‌باشد. در خصوص اینکه صلاحدید در چه وضعیت‌هایی قابل‌اعمال است باید گفت این وضعیت مبتنی بر دو حالت است. نخست: خلأ قانونی و دوم: حالتی که قانون قابل‌اعمال، مبهم است. خلأ قانونی به معنای آن است که قانونی برای حل مسئله وجود ندارد. لذا می‌توان این‌گونه صلاحدید قضایی را توصیف کرد که در شرایطی که هیچ حقوق خاص قابل‌اعمالی برای یک وضعیت خاص موجود نباشد، قضات باید از صلاحدید و قدرت صلاحدید خود برای اتخاذ تصمیم استفاده نمایند. در خصوص معیارها نیز باید گفت قاضی باید برخی موارد را به هنگام استماع اظهارات اصحاب دعوی، مدنظر قرار دهد و بر این اساس آن‌ها را بپذیرد یا رد کند. این موارد شامل اینکه، الف) فرد به هنگام بیان اظهارات بی‌اختیار دچار شوک ناشی از تلاطم احساسات شود. ب) فرد تلاش می‌کند تا امری را بد جلوه دهد؛ ج) فرد تأمل و تدبر در کلام نداشته و مدام اظهارات متناقض می‌نماید. د) پیرامون اظهارات یک کودک نیز دادگاه باید هوش و رشد اخلاقی کودکان را از روش‌هایی که قاضی صلاح می‌داند و برای او اقناع‌کننده است، بسنجد و سپس اظهارات او را استماع کرده و به آن به‌عنوان ادله، ارزش لازم را بدهد. درنهایت می‌توان نتیجه گرفت که در قانون انگلستان برای موضوع تعهدات قراردادی مقرراتی وجود دارد اما در پاره‌ای موارد تصمیم پیرامون آن به صلاحدید قاضی واگذارشده است که چیزی شبیه تقنین قضایی می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

زمینه و هدف: قراردادها مهمترین عامل ارتباطات حقوقی افراد در جامعه هستند و از این منظر افراد می توانند بسیاری از امور خود را تحت قانون نظام مند نمایند. اما در مواردی ممکن است میان طرفین در اجرا یا نقض تعهدات قراردادی اختلاف وجود داشته باشد. در این زمان قاضی باید تعیین نماید که آیا تعهدات قراردادی اجرا شده و یا نقض شده است. اما قاضی برای احراز اجرا یا نقض قرارداد باید معیارهایی برای این امر داشته باشد. لذا در این پژوهش ضمن بررسی ماهیت صلاحدید قضایی در نظام حقوقی انگلستان، این امر را از منظر احراز شرایط اجرای یک قرارداد مورد بررسی قرار می دهیم؟روش: پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی انجام‌شده است.یافته ها و نتایج: صلاحدید در امور مختلف مانند صلاحدید دولتها، صلاحدید شورای و... وجود دارد و صلاحدید قضایی نیز یکی از انواع صلاحدید می باشد. در خصوص اینکه صلاحدید در چه وضعیت هایی قابل اعمال است باید گفت این وضعیت مبتنی بر دو حالت است. نخست: خلاء قانونی و دوم: حالتی که قانون قابل اعمال مبهم است. خلاء قانونی به معنای آن است که قانونی برای حل مسئله وجود ندارد. لذا می توان اینگونه صلاحدید قضایی را توصیف کرد که در شرایطی که هیچ حقوق خاص قابل اعمالی برای یک وضعیت خاص موجود نباشد، قضات باید از صلاحدید و قدرت صلاحدید خود برای اتخاذ تصمیم استفاده نمایند.

منابع و مأخذ:

- چینگهنگو، آستین (1394). مبانی فلسفه حقوق، ترجمه هیبت‌اله نژندی منش، چاپ اول، نشر خرسندی.

- سبحانی، محمد رضا و دیگران (1399) مفهوم و جایگاه صلاحدید در حقوق بین الملل، فصلنامه تحقیقات حقوقی ایران و بین الملل، 13(47).

- سبحانی، محمد رضا و دیگران (1398) درآمدی بر صلاحدید قضایی در نظام حقوقی کامن‌لا با تاکید بر رویه دادگاه های ایالات متحده آمریکا، نشریه مطالعات بین المللی پلیس، 37.

- سبحانی، محمد رضا(1399) حدود و نحوه اعمال صلاحدید قضایی در رسیدگی های ترافعی دیوان بین‌المللی دادگستری، انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد.

- شاملو، سوده؛ حبیبی، همایون (1392) نقش دیوان بین المللی دادگستری در توسعه حقوق بین الملل، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، 15(41).

-شیروی، عبدالحسین(1387) حقوق تطبیقی، تهران، نشر سمت.

-صادقی نشاط، امیر (1388) حق فسخ قرارداد با وجود امکان الزام به اجرا در حقوق ایران ، حقوق ، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران ، 39(4).

-غمامی، مجید، اشراقی آرانی، مجتبی (1388). تفکیک امر حکمی ‌از امر موضوعی در دارسی مدنی تبیین نظریه عمومی، فصلنامه حقوق، 40(2).

-کاتوزیان ، ناصر (1376) عقود معین ،چاپ اول، تهران: کتابخانه گنج دانش.

-وظیفه آزاد، هاجر (1395) مقایسه ی ایفای تعهد در حقوق ایران و انگلیس، فصلنامه مطالعات علوم سیاسی، 2(3).

- Barak, Aharon (1999) The Role of the Supreme Court in a Democracy, 33 ISR. L. REv. 1 .

- Ford, Christopher A. (1994) Judicial Discretion in International Jurisprudence: Article 38(1)(C) and “General Principles of Law, Journal of Comparative & International Law.

- Goldstein, Laurence, (1987) Precedent in Law, Clarendon Press.

- Harris, Phil, (2007), An Introduction to Law, Cambridge, Cambridge University Press.

- Holbrook, Christopher. M. (2011), Judicial Decision Making: An Austrian Perspective, Austrian Student Scholars Conference.

- Hutchinson, Allan C (2005) Evolution and the Common Law, Cambridge University Prees.

- Mehran, Arthur T. Von and Peter L Murray (2007), Law in The United States, Cambridge University Press.

- Spindle, Richard B. (2012) Judicial Discretion In Common Law Courts, 4 Wash. & Lee L. Rev. 143.

- Thirlway, Hugh (2002) Judicial Activism and the International Court of Justice’ in N Ando (ed), Liber Amicorum Judge Shigeru Oda

- Tiedeman, Christopher G. (1890) The unwritten Constitution of the United States: A philosophical Inquiry into the Fundamentals of American constitutional Law, New York: G.P. Putnam's Sons.

- Wood, Phillip (2007). Principles of International Insolvency. Sweet & Maxwell. Retrieved 30 August 2015.

- Wiklund, Ola (2003) Judicial Discretion in European Perspective, Annually, Kluwer Law International.