اثر کود نیتروژن بر قدرت بذر و استقرار گیاهچه گیاهان والد گندم دیم آذر2 در آزمایشگاه و مزرعه

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

بهمن عبدالرحمنی ¹ , غلامرضا ولیزاده ² , ناصر محبعلی‌پور ³ , آیت شاهی ⁴

1 - استادیار موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
2 - استادیاران موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
3 - استادیار گروه زراعت و اصلاح واحد میانه دانشگاه آزاد اسلامی
4 - کارشناس ارشد زراعت واحد میانه دانشگاه آزاد اسلامی

تاریخ دریافت : 1394/04/11 تاریخ پذیرش : 1394/11/08 تاریخ انتشار : 1394/12/01

کلید واژه:  پروتئین دانه,  تغذیه,  سبز کردن,  گندم دیم,  ویگور بذر,

چکیده مقاله :

چکیده پایین بودن جوانه‌زنی و مشکل استقرار گیاهچه‌ گندم یکی از مشکلات اساسی در شرایط دیم است. استفاده بهینه از نیتروژن در تغذیه گیاهان والد، می‌تواند نقش مهمی در تولید بذرهایی با کیفیت و قدرت رشد بالا داشته باشد. بدین منظور اثر مقادیر کود نیتروژن در گیاهان والد گندم آذر2 بر جوانه‌زنی، قدرت بذر و استقرار گیاهچه‌ها در آزمایشگاه و مزرعه در مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، ایستگاه مراغه در سال 93-1392بررسی شد. بذور گندم آذر2 تحت تیمار مقادیر مختلف کود نیتروژن شامل 30، 60، 90 و 120 کیلوگرم در هکتار استفاده گردید. تمام صفات به غیر از درصد بذرهای جوانه زنده، تحت تأثیر مقادیر مختلف کود نیتروژن قرار گرفتند. تیمارهای کودی 60، 90 و 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در گیاه والد از نظر درصد بذور زنده، هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذرها، سرعت جوانه زنی، و وزن خشک ریشه چه، ساقه چه و گیاهچه در یک گروه قرار داشتند. در آزمایش مزرعه‌ای نیز سرعت و درصد سبز کردن گیاهچه‌ها به ترتیب در سطح احتمال 1 و 5% تحت تأثیر تیمارهای مصرف نیتروژن در گیاهان والد قرار گرفتند. از نظر میانگین سرعت و درصد سبزشدن گیاهچه‌ها هر سه تیمار 60، 90 و 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در یک گروه قرار داشتند. بنابراین، مصرف کود نیتروژن به میزان 60 کیلوگرم در هکتار در گیاهان والد گندم دیم رقم آذر-2، برای تولید بذرهایی با قدرت بالا و استقرار سریع گیاهچه‌ها در مزرعه توصیه می‌شود.

چکیده انگلیسی:

Keywords: emergence nutrition rainfed wheat seed protein seed vigor   ABSTRACT   Low germination and wheat seedling emergence problems are the most important difficulties under rainfed condition.Better and enough application of nitrogen in parent plants nutrition can play important role in production of seeds with high quality and vigor. The current research was conducted to evaluation the effects of different nitrogen rates in wheat cv. Azar2 parent plants on germination, seed vigor and seedling establishment. Laboratory tests were conducted as completely randomized design with five treatments including nitrogen fertilizer 0, 30, 60, 90 and 120 kg/ha in four replications and field experiment was carried out as randomized complete block design in three replications in 2013- 2014 growing season at Dryland Agricultural Research Institute (DARI) in Iran. All traits including viable seed percentage, electrical conductivity, germination rate and root, shoot and seedling dry weight, but viable seeds were significantly affected by different nitrogen fertilizer rates in wheat parent plants. Seedling emergence rate and seedling emergence percentage affected significantly by different nitrogen fertilizer rates in parent plants at 1 and %5 levels, respectively. Seedling emergence percentage and rate in 60, 90 and 120 kg/ha, were located at the same group. Therefore, application of 60 kg/ha nitrogen fertilizer in parent plants of wheat cv. Azar2 are recommended for production of vigorous seed and seedling establishment in the field.