اثر کشندگی اسانس زیره سیاه، اسطوخودوس، رزماری، زیره سیاه، بومادران و زینیان روی شته معمولی گندم

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

حمیده زمانی ¹ , سلیمان جمشیدی ² , حبیب اله خدابنده ³

1 - دانشجوی سابق ارشدحشره‌شناسی کشاورزی واحد میانه دانشگاه آزاد اسلامی میانه، ایران
2 - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد میانه دانشگاه آزاد اسلامی میانه، ایران
3 - عضو هیأت علمی گروه گیاهپزشکی واحد میانه دانشگاه آزاد اسلامی میانه، ایران

تاریخ دریافت : 1395/03/22 تاریخ پذیرش : 1395/09/07 تاریخ انتشار : 1395/08/01

کلید واژه:  مهار زیستی,  آفت کش‌های طبیعی,  حداقل غلظت کشندگی,  زیست سنجی,  کنترل طبیعی,

چکیده مقاله :

در این پژوهش، خاصیت شته کشی اسانس گیاهان دارویی زیره سیاه، اسطوخودوس، رزماری، بومادران و زنیان روی شته معمولی گندم مطالعه شد. استخراج اسانس گیاهان ذکر شده با استفاده از روش تقطیر با آب انجام و رقت های 2 ،4 ،6 ،8 ،10 و 12 در هزار از آنها تهیه شد. شته های جمع آوری شده از مزارع گندم و سورگوم جارویی از منطقه میانه به گندم های کاشته شده در گلخانه انتقال داده شد. رقت های تهیه شده از اسانس ها در هر تکرار روی 10 شته کامل بی بال ریخته شد. میزان مرگ و میر 2، 4، 6، 8، 10، 12 و 24 ساعت بعد از اعمال تیمارها ثبت شد و طی یک طرح آزمایش کاملاً تصادفی داده ها تجزیه و تحلیل گردید. تمامی اسانس های گیاهی اثر کشنده بر شته معمولی گندم داشتند. در غلظت 12 در هزار زنیان و بومادران کشندگی نهایی بیشتری نشان دادند در حالی که رزماری در غلظت 2 در هزار پس از گذشت 24 ساعت از بقیه کشنده تر بود. مقایسه غلظت کشنده 50% اسانس های گیاهی پس از 24 ساعت نشان داد که اسانس زنیان در مقایسه با چهار گیاه دیگر اثر بیشتری در مهار شته معمولی گندم داشت و اسانس بومادران، زیره سیاه، اسطوخودوس تقریباً به یک انداره و در نهایت رزماری در رده های بعدی قرار گرفتند. اسانس های گیاهی مورد بررسی می توانند به عنوان آفت کش طبیعی جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی مدنظر قرار گیرند.

چکیده انگلیسی:

Incurrent research, the aphidicidal effect of essential oils of rosemary, ajwain, yarrow, caraway and lavender on wheat common aphid (Schizaphis graminum) has been studied. Studied plants essential oils were extracted using hydro-distillation method and 2, 4, 6, 8, 10 and 12 per thousand concentrations of essential oils were prepared. Aphids collected from wheat and broomcorn Miyaneh farms, Iran transferred to cultured wheat plants in greenhouse condition. Essential oils concentrations were poured on 10 adult wingless aphids. The mortality percentage was calculated 2, 4, 6, 8, 10, 12 and 24 hours after treatment. Data were analyzed based on completely randomized design.  In concentration of 12 per thousand ajwan and yarrow had highest aphidicidal activity, while rosemary in 2 per thousand was more killer effect than others. Comparison of LC50 of studied plants essential oils after 24 hours showed that ajwain essential oils had more mortality effect on wheat common aphid than others. Alsso essenrial oils of yarrow, caraway and lavender had about same LC50 and rosemary was the weakest one. Essential oils of these plants could be considered as a natural pesticide for chemical pesticides replacement.