دوره بحرانی کنترل علف های هرز در مزرعه آفتابگردان (Helianthus anuus L.)

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

حسین قلی‎پور ¹ , بهرام میرشکاری ² , امیر هوشنگ حسین زاده مقبلی ³ , شهرام حنیفیان ⁴

1 - فرحیخته کارشناس ارشد گرایش زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
2 - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
3 - مربی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد کلیبر.
4 - استادیار گروه صنایع غذایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

تاریخ دریافت : 1387/08/13 تاریخ پذیرش : 1388/07/08 تاریخ انتشار : 1388/11/01

کلید واژه: عملکرد, آفتابگردان, دوره بحرانی, تداخل علف&rlm, های هرز,

چکیده مقاله :

به منظور تعیین دوره بحرانی کنترل علف‎های هرز در مزرعه آفتابگردان رقم آلستار، آزمایشی در سال 1386 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی تبریز به صورت بلوک‎های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا در آمد. تیمارها شامل دوره آلودگی به علف هرز در شش سطح 2، 4، 6، 8 و 10 هفته پس از سبز شدن آفتابگردان و کل دوره رشد و دوره عاری از علف هرز در شش سطح 2، 4، 6، 8 و 10 هفته پس از سبز شدن آفتابگردان و کل دوره رشد و صفات اندازه‎گیری شده شامل نسبت وزن پوسته به وزن دانه، وزن صد دانه، عملکرد دانه، درصد روغن و عملکرد روغن بودند. نتایج نشان داد که بین تیمارهای مختلف از نظر تأثیر بر روی اکثر صفات اختلاف معنی‎داری وجود داشت. میزان کاهش عملکردهای دانه و روغن تیمار تداخل تمام فصل علف هرز نسبت به شاهد عاری از علف هرز به ترتیب 5/27 و 43 درصد بود. براساس معادلات درجه سه برازش داده شده اجزای دوره بحرانی یعنی دوره آلودگی به علف هرز و دوره عاری از علف هرز، یک دوره بحرانی کنترل علف هرز با حداکثر 5% و 10% افت عملکرد دانه به ترتیب در 7 تا 66 و 17 تا 52 روز پس از سبز شدن آفتابگردان به دست آمد.

چکیده انگلیسی:

 In order to determine the critical period of weeds control in Allstar cultivar of sunflower, an experiment was conducted in experimental farm of Islamic Azad University of Tabriz, Iran, in 2007. The experimental design was a randomized complete block with three replications. The treatments were weed – infested and weed – free at 0, 2, 4, 6, 8, 10 and 14 weeks after sunflower emergence. Studied traits were hull weight to brain weight ratio, 100 grains weight, grain yield, oil percentage and oil yield. Results indicated the significant differences among treatments in most studied traits. Full season weed – infested treatment decreased up to 27.5% and 43% grain and oil yield in comparison to full season weed–free treatment, respectively. Based on fitted equations for weed–infested and weed – free plots, 1 to 9.5 weeks and 2.5 to 7.5 weeks after sunflower emergence were determined as critical periods of weed control with 5% and 10% yield loss, respectively.

منابع و مأخذ:

1- اصغری، ج. و چراغی، غ. 1379. دوره بحرانی کنترل علف‎های هرز ذرت دانه‎ای در شرایط استان کرمانشاه. ششمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بابلسر، ص. 579.

2- حجازی، ا.، رحیمیان مشهدی، ح.، ترکمانی، ع. و شاهوردی، م. 1379. تعیین دوره بحرانی کنترل علف‎های هرز در آفتابگردان. ششمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بابلسر، ص. 572.

3- عبدالهی، ع.، احمدی، غ.، محمدی، ر.، بهرامی، ن.، و حق پرست، د. 1383. تعیین دوره بحرانی کنترل علف‎های هرز در زراعت نخود معمولی پاییزه (Cicer arietinum). هشتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان.

4- کوچکی، ع.، ظریف کتابی، خ. و نخ فروش، ع. 1380. رهیافت‎های اکولوژیکی مدیریت علف‎های هرز (ترجمه). انتشارات دانشگاهی فردوسی مشهد، 156 ص.

5- میرشکاری، ب.، دباغ محمدی نسب، ع. و بیرون آرا، ع. 1385. تعیین دوره بحرانی کنترل تاج‎خروس (Amaranthus retroflexus) در مزرعه لوبیا سبز. مجله دانش کشاورزی دانشگاه تبریز، جلد 16، شماره 4، ص. 127-136.

6- یدوی، ع.، آقاعلیخانی، م. و ثانوی، ع. م. 1383. دوره بحرانی کنترل علف‎های هرز لوبیا چیتی در لردگان. هشتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان.

7. Aldrich, R. J. 1987. Predicting of crop yield reduction from weeds. Weed Technology 1: 199–206.

8. Bensch, C. N., Horak, M. J., and Peterson, D. E. 2000. Amaranthus competition in sunflower. Proc. North Cent. Weed Science Society 55: 81.

9. Bosnic, A. C., and Swanton, C. J. 1997. Influence of barnyard grass (Echinochloa crus-galli) time of emergence and density on corn (Zea mays). Weed Science 43: 276 – 282.

10. Dieleman, A., Hamill, A. S., Weise, S. F., and Swanton, C. J. 1995. Empirical models of pigweed (Amaranthus spp.) interference in soybean (Glycine max L .). Weed Science 43: 612–618.

11. Ghosheh, H. Z., Holshouser, D. L., and chandler, J. M. 1996. Influence of density on Johnson grass (Sorghum halepense) interference in field corn (Zea mays). Weed Science 44: 879–883.

12. Gupta, O. P. 2000. Modern Weed Management. Agrobios publisher, India., 433 Pp.

13. Hager, A. G., Wax, L. M. S., Edward, W., and Bollero, G. A. 2002. Common water hemp (Amaranthus rudis) interference in soybean. Weed Science 50: 607-610.

14. Knezevic, S. Z., Horak, M. J., and Vanderlip, R. L. 1997. Relative time of redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L.) emergence is critical in pigweed sorghum (Sorghum bicolor (L.) Moench ) competition. Weed Science 45: 502–505.

15. Knezevic, S. Z., Weise, S. F., and Swanton, C. J. 1998. Competition of empirical models depiting density of Amaranthus retroflexus L. and relative leaf area as predictors of yield loss in maize (Zea mays L.).  Weed Science 14 (3). 111-120.

16. Nelson, D. C., and Thoreson, M. C. 1981. Competition potatoes (Solanum tuberosum) and weeds. Weed Science 29: 627-677.

17. Nieto, J. H., Brando, M. A., and Gonzales, J. T. 1968. Critical period of the crop growth cycle for competition from weeds. Pest Artic. News Summary 14, 159.

18. Park, J. K., and Kim, D. S. 1971. Distribution of weeds and their competition with rice in Korea.  Proceeding of  3rd. Asian Pacific Weed Science Society Conference, Kuala Lampur.

19. Rafael, A. M., Randall, S. C., Michael, J. H., and John, B. J. 2001. Interference of palmer amaranth in corn. Weed Science 49: 202-208.

20. Shurteff, G. L., and Coble, H. D. 1985. Interference of certain broad leaf weed species in soybeans (Glycine max). Weed Science 33: 645–657.

21. Stoller, E. W., Harrison, S. K., Wax, L. M., Regnier, E. E., and Nafziger, E. D. 1987. Weed interference in soybean (Glycine max). Weed Science 3: 155–181.

22. Swanton, C. J., Weaver, T. S., Cowan, P., Van Aker, R., Deen, W., and Shreshta, A. 1999. Weed Thresholds: Theory and Applicability. Journal of Crop Production 2: 9–29.

23. Zimdahl, R. L. 1980. Weed crop competition. a review. Plant Protection Center. Oregon State University.