تأثیر میزان و روش مصرف هورمون تری اکانتانول بر عملکرد و اجزای عملکرد دو توده محلی نخود
محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعیعلی باقرزاده چهارجویی 1 , مصطفی حجتیان فر 2
1 - گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، مشهد، ایران
2 - پژوهشگر ارشد، مدیر عامل شرکت زیست فناوری شب تاب و دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه بیوتکنولوژی کشاورزی و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
کلید واژه: عملکرد زیستی, تنظیم کننده‌ی رشد, توده کرمانشاهی, محلول پاشی,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی تأثیر هورمون محرک رشد تری اکانتانول بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه نخود، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایشی شامل میزان مصرف هورمون در چهار سطح صفر، 5، 10 و 15 میلی گرم در لیتر، روش مصرف در دو سطح مصرف برگی و خاکی و دو توده محلی نخود ( توده مشهد و توده کرمانشاهی)، هر یک در 24 گلدان می باشند. در این پژوهش صفاتی مانند ارتفاع بوته، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام، وزن صد دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک نخود بررسی گردید. نتایج نشان داد که تأثیر اثرات ساده میزان مصرف هورمون تری اکانتانول و روش مصرف بر اکثر صفات، اثر معنی داری نداشتند. همچنین، اثر ساده نوع توده نخود در هیچکدام از صفات معنی دار نشد. در بررسی اثرات متقابل دوگانه میزان مصرف هورمون، روش مصرف و نوع توده نخود، تقریبا تمامی صفات به استثنای تعداد دانه در نیام (تمام اثرات متقابل دوگانه) و وزن صد دانه (اثر متقابل روش مصرف × نوع توده نخود) معنی دار شدند. در بررسی برهمکنش سه گانه اثرات متقابل، تمامی صفات دارای اثر معنی دار بودند که بیشترین عملکرد در تیمار مصرف 15 میلی گرم در لیتر و روش مصرف برگی و در شرایط استفاده از توده نخود مشهد بدست آمد که در مقایسه با تیمار شاهد، 45% افزایش عملکرد صورت گرفت. این افزایش عملکرد در اثر مصرف هورمون به ویژه در غلظت بالا بوده و اثر مستقیمی بر اندام های هوایی داشته که عمدتاً به دلیل کاهش ریزش گل ها، غلاف ها و برگ ها موجب افزایش اجزای عملکرد می شود. نتایج پژوهش نشان داد که استفاده از هورمون تری اکانتانول از طریق اثرات مثبت بر فعالیت های متابولیکی، موجب افزایش عملکرد گیاه شده که می توان با انتخاب رقم مناسب کشت با توجه به مناطق آب و هوایی مناطق مختلف، انتظار عملکرد حداکثری محصول مورد نظر را داشت.
To investigate the effect of triacontanol on the yield and yield components of the two chickpea Landraces, a completely randomized factorial design was conducted with three replications. The treatments were designed at four levels of hormone consumption including 0, 5, 10 and 15 mg/L in the form of leaf and soil applications on two chickpea Landrace of Mashhad and Kermanshah. The total treatments included 24 pots for each Landrace. In this experiment, traits such as grain yield, biological yield, number of pods per plant, number of grains per pod, height of plant, 100-grain weight, and total biomass of chickpeas were examined. The results revealed that the effects of triacontanol application and method of application on chickpea Landraces were not significant. The results also showed no significant effect for biomass. Moreover, analyzing the effects of interaction between the amount of hormone consumption and method of consumption and type of chickpea mass on the yield and yield components showed that all properties were significantly different with an exception of the number of grains per pod and 100-grain weight. Increasing the doses of hormone by leaf application on Mashhad Landrace resulted in significant improvement of yield and yield components of the chickpea. The triple interaction effects of triacontanol application, method of application and chickpea Landrace on the measured traits were significant in all treatments. In the triple interaction, the highest yield was observed in 15 mg/L triacontanol application on the leaves of Mashhad Landrace chickpea, which increased the yield by 45% compared to control treatment. It was concluded that the increase of yield and yield components by increasing doses of triacontanol application on leaves was mainly due to their effects on aerial parts of the plant through decreased rates of flowers, pods and falling leaves. On the whole, application of biochemical triacontanol hormone resulted in increasing chickpea yield by its positive effect on the metabolism activities of the plant.
_||_