یکی از رویکردهای تحلیل متون ادبی، نشانهشناسی است. متون ادب فارسی از جنبه های مختلف نشانهشناسی مثل زیباییشناسی، روابط بینامتنی، فرم و نشانه های بومی _ محلّی، قابلیت بررسی دارند. شعرا و نویسندگان از محیط پیرامون خود تأثیر می پذیرند و نشانه های این اثرپذیری در آثار چکیده کامل
یکی از رویکردهای تحلیل متون ادبی، نشانهشناسی است. متون ادب فارسی از جنبه های مختلف نشانهشناسی مثل زیباییشناسی، روابط بینامتنی، فرم و نشانه های بومی _ محلّی، قابلیت بررسی دارند. شعرا و نویسندگان از محیط پیرامون خود تأثیر می پذیرند و نشانه های این اثرپذیری در آثار ایشان انعکاس می یابد. هوشنگ جعفری از شعرای آذریزبان زنجان است که با توصیف عناصر اقلیمی، تأثیر این عناصر را در ذهن و زبان خود با نشانه های بومی _ محلّی بازتاب داده است. به خاطر گستردگی دامنۀ نشانه شناسی، هدف این تحقیق، تحلیل نشانه های خالق اثر، نشانه های طبیعت و محیط بومی و نشانه های اجتماعی و فرهنگی، در اشعار ترکی هوشنگ جعفری است. فرض بر این است که این شاعر، مایه های محتوایی اشعار خود را از صبغۀ بومی _ محلّی کسب کرده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که اشعار هوشنگ جعفری ، گنجینه ای از عناصر اقلیمی در قالب طبیعت بومی، باورها، اعتقادات، آداب و سنن، ضرب المثل ها و کنایات است. در این مقاله به روش توصیفی _ تحلیلی، به واکاوی نشانه های بومی _ محلّی در اشعار وی پرداخته شده است.
پرونده مقاله
اسطوره شناسی بیش از آن که شیوه ای در بررسی و تحلیل داستان ها و آیین های باستانی باشد، گونه ای مکتب فکری است که هستی و حضور انسان اسطوره ای را در متون توضیح می دهد، متونی که تا امروز نشانه هایی از آیین های اسطوره ای را در خود حفظ کرده اند. این که این نشانه ها کدامند و چ چکیده کامل
اسطوره شناسی بیش از آن که شیوه ای در بررسی و تحلیل داستان ها و آیین های باستانی باشد، گونه ای مکتب فکری است که هستی و حضور انسان اسطوره ای را در متون توضیح می دهد، متونی که تا امروز نشانه هایی از آیین های اسطوره ای را در خود حفظ کرده اند. این که این نشانه ها کدامند و چگونه به سفر قهرمان اشاره می کنند، پرسش اصلی این مقاله است. آوازها و سروده های بختیاری در راستای فرهنگ ایرانی در طول حیات خود راهی دراز طی کرده اند تا امروز به دست ما رسیده اند. رازآموزی و تشرّف آیینی که در پژوهشهای اسطوره شناسان بزرگی مانند میرچا الیاده و جوزف کمپبل طرح شده اند، در آوازهای بختیاری با تفاوتهایی درخور تأمل، خود را نشان میدهند. در دیدگاه این دو اسطورهپژوه، رازآموزی از نظمی ساختاری حکایت میکند، در حالی که در خردهروایتهای سروده های بختیاری چنین نظمی آشکار نیست بلکه پژوهشگر باید نشانههای پراکندۀ رازآموزی و سفر قهرمان عاشق را دریابد و در کنار هم بچیند. وضعیت وجودی و تجربۀ زیستۀ عاشق در آوازهای خنیاگر بختیاری پیوسته دچار تعلیق و بیسرانجامی است و این تعلیق که گویی از ضمیر ناخودآگاه جمعی سرچشمه میگیرد، دغدغۀ اصلی قهرمان است. در این مقاله آوازها و سروده هایی که قابلیت و ظرفیت نقد اسطوره شناختی داشتند مورد تحلیل قرار گرفتند، اغلب این آوازها سرودۀ بهمن علاءالدین هستند جز چند مورد که بهمن علاء الدین آن ها را از فولکلور بختیاری گرفته است.
پرونده مقاله
حرف نشانۀ را در زبان فارسی و برخی زبان های ایرانی در منابع مختلف و از جنبه های گوناگون مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. برخی از زبان شناسان به بررسی تحول تاریخی این حرف نشانه از فارسی باستان تا امروز پرداخته اند. زبان مازندرانی از جمله زبان های ایرانی است که بسیاری چکیده کامل
حرف نشانۀ را در زبان فارسی و برخی زبان های ایرانی در منابع مختلف و از جنبه های گوناگون مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. برخی از زبان شناسان به بررسی تحول تاریخی این حرف نشانه از فارسی باستان تا امروز پرداخته اند. زبان مازندرانی از جمله زبان های ایرانی است که بسیاری از ویژگی های ساختواژی و نحوی زبان های ایرانی دورۀ میانه و باستان را در خود حفظ کرده است. در این نوشتار، رفتار نحوی حرف نشانۀ را در این زبان مورد بررسی قرار گرفته و مقایسه ای بین نقش های گوناگون را در مازندانی معاصر و تحول تاریخی آن در زبان فارسی صورت پذیرفته است. داده های پژوهش، از برخی منابع مکتوب قدیم و جدید مازندرانی و همچنین به شیوۀ میدانی از برخی گویشوران مازندرانی و یا با مراجعه به شمّ زبانی نگارنده به عنوان گویشور مازندرانی استخراج شده است. بررسی دادههای مازندرانی نشان میدهد که امروزه حرف نشانۀ را در مازندرانی به عنوان نقشنمای مفعول بهرهور، متمم ازی، متمم بهای و مفعول صریح به کار می رود. رفتار نحویِ را در مازندرانی، تأییدکنندۀ نظریۀ موجود در مورد تحول تاریخی را در فارسی است. با وجود این، در مازندرانی امروز، در بسیاری موارد (āĵ-) و اَشکال مختلف آن جایگزین را به عنوان نقشنمای متممی شده است و را در مقام نقش نمای مفعول بهره ور هم در مازندرانی بسامد کمی دارد. بنابراین می توان پیش بینی کرد که در آیندۀ نه چندان دور، را در مازندرانی هم در مقام نقش نمای مفعول صریح تثبیت شود.
پرونده مقاله
چکیدهگونۀ طبسی گونۀ رایج در طبس، یکی از شهرستانهای استان خراسان جنوبی است. در مقالۀ حاضر، هدف بررسی برخی فرایندهای واجی در این گونه است. دادههای پژوهش به دو روش میدانی و کتابخانهای و از طریق مصاحبه با ده گویشور ساکن در این شهرستان در محدودۀ سنی30 تا 80 سال گردآوری شد چکیده کامل
چکیدهگونۀ طبسی گونۀ رایج در طبس، یکی از شهرستانهای استان خراسان جنوبی است. در مقالۀ حاضر، هدف بررسی برخی فرایندهای واجی در این گونه است. دادههای پژوهش به دو روش میدانی و کتابخانهای و از طریق مصاحبه با ده گویشور ساکن در این شهرستان در محدودۀ سنی30 تا 80 سال گردآوری شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که بهطورکلی فرایندهای حذف، ابدال، قلب و اضافه از جمله فرایندهای واجی در این گونه است. همچنین سایر فرایندهای واجی از جمله همگونی نیز در این گونه نیز مشاهده شد. در گونۀ طبسی حذف صامتهای پایانی /d/، /m/، /n/،/t/،/k/، /z، حذف مصوت پایانی y]]، آوردن یک مصوّت در ابتدای خوشۀ صامت، ابدال گروه آوایی ān]] و ām]] به u(n)]] و um]]، ابدال دو واج āb]] و ab]] و af]] و āy]] و āv]] به مصوّت مرکّب əw]] ازجمله فرایندهای واجی است. بدون شک بررسی و توصیف گونهها و گویشهای ایرانی به شناخت هرچه بیشتر ما از آن ها خواهد انجامید.
پرونده مقاله
بنمایههای اساطیری در قصههای عامیانۀ مردم بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد نمود بارزی دارند. در این پژوهش و با توجه به اهمیت موضوع و جایگاه فرهنگ و ادبیات عامه در پژوهشها، به بررسی و تحلیل بنمایههای اساطیری در منتخبی از قصههای عامیانۀ مکتوب در بین مردم بختیاری و کهگ چکیده کامل
بنمایههای اساطیری در قصههای عامیانۀ مردم بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد نمود بارزی دارند. در این پژوهش و با توجه به اهمیت موضوع و جایگاه فرهنگ و ادبیات عامه در پژوهشها، به بررسی و تحلیل بنمایههای اساطیری در منتخبی از قصههای عامیانۀ مکتوب در بین مردم بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد پرداخته شده است. این پژوهش به شکل بنیادی، بر پایۀ مطالعات کتابخانهای و به روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. در این پژوهش، سی قصه از قصههای محلی این اقوام؛ از جمله اُوسانههای لردگان، افسانههای چهارمحال و بختیاری، افسانههای بختیاری، بخارای من ایل من و طنز و حماسۀ بویراحمدی انتخاب گردیده و بررسی و تحلیل شده است. نتیجۀ این پژوهش نشان میدهد که مهمترین بنمایههای اساطیری در این قصهها، موضوعاتی چون حضور دیوان و پریان، اسب بالدار، کوه، پیکرگردانی انسان به حیوان، توصیف، موجودات خارقالعاده و ... است. همچنین بسیاری از بنمایههای اساطیری رایج در قصههای این اقوام، بازمانده از اساطیر ایران باستان است که نمونههای مشابهی نیز در شاهنامۀ فردوسی دارد.
پرونده مقاله
شعر و ادبیات هر ملت، به عنوان یکی از شاخصههای اصلی فرهنگ و تمدن، میتواند آیینـۀ جامعـه و تاریخ روزگار خود باشد. شعر گویشی لری ممسنی نیز به راحتی توانسته بسیاری از نشانههای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی این قوم را، ترسیم نماید. مؤلفههای اقتصادی که از زیرمجموعههای چکیده کامل
شعر و ادبیات هر ملت، به عنوان یکی از شاخصههای اصلی فرهنگ و تمدن، میتواند آیینـۀ جامعـه و تاریخ روزگار خود باشد. شعر گویشی لری ممسنی نیز به راحتی توانسته بسیاری از نشانههای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی این قوم را، ترسیم نماید. مؤلفههای اقتصادی که از زیرمجموعههای مهم هویّت اجتماعی یک ملّت است، به دلیل نقش بسیار مهم و انکارناپذیری که در زیست معیشتی مردم ممسنی دارد، توانسته است به شکلی گسترده و واقعی،امّا در پوششی ادبی، در شعر بومی بازتاب یابد و زوایای پنهانی از هویّت اجتماعی این منطقه را واکاوی و تبیین نماید. این پژوهش با تأکید بر اشعار احمد انصاری فهلیانی، بر اساس انتخاب ابیات وابسته به مؤلفههای اقتصادی، همراه با آوانگاری و معنی فارسی آنها، به تحلیل این عناصر بومی و نشاندادن جایگاه آنها در شعر بومی ممسنی میپردازد.
پرونده مقاله