تحلیل ساختاری و محتوایی «حَدا» (لالایی منطقۀ سـرکویر)
محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات مناطق مرکزی (اصفهان، فارس، تهران، سمنان و غیره))سید حسین طباطبایی 1 * , سمیه سادات طباطبایی 2
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران.
2 - عضو هیات علمی دانشگاه کوثر بجنورد.
کلید واژه: فرهنگ عامه, لالایی, سرکویر, ادبیات کودک, حَدا,
چکیده مقاله :
یکی از کهن ترین جنبه های ادب شفاهی هر سرزمین، ترانه های کودکان و به ویژه لالایی است. این سروده ها نمایان گر بخشی از آرمان های جمعی و عواطف ملی است که از گذشته های دور ریشه دوانیده، نسل به نسل ادامه یافته و تا زمان ما دوام یافته و جایگاه خود را حفظ کرده است. استفاده از سه هنر شعر و موسیقی و رقص، به همراه چاشنی عاطفه و مهر مادرانه، به این سنت بومی جنبه هایی شگفت بخشیده است. در تداول مردم سرکویر استان سمنان ، به لالایی مادر برای فرزند به منظور خوابانیدن وی، حَدا می گویند. این نوشتار می کوشد با گردآوری و جمع بندی مهم ترین حَداهای رایج و شنیده شده در این منطقۀ کویری، به تحلیل و بررسی ساختار و مضامین به کار رفته در آن و پیوند این سروده ها با زندگی اجتماعی، وضعیت معیشتی، عقاید مذهبی و بافت فرهنگی گویشوران بپردازد و از این رهگذر، افزون بر شناساندن گوشه ای از ادبیات نانوشتاری ایران، برای نخستین بار به معرفی و بررسی درون مایۀ حَدا بپردازد.
One of the oldest aspects of oral literature of each country is children songs and especially lullaby. These sayings indicate a part of community ideals and national feelings rooted from long ago and kept on generation to generation up to now and then maintain their positions. The use of three arts of poetry, music and dancing as well as motherly affection and compassion added extraordinary aspects to this local tradition. In Sarkavir of Semnan Province, lullabies for children to make him/her sleep is called "Hadaa". This paper tries to compile and collect the most popular and heard Hadaas of this area and then it analyses the syntactical and semantically arranged features of these songs regarding the societal and living status and religious beilefs and cultural level of speakers and thereby introduces a type of written literature of Hadaa.