حضور و عالمداری در ملاصدرا و هایدگر

محورهای موضوعی :  پژوهشهای معرفت شناختی

فاطمه قوانلو ¹ (دانشجو دکترا فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه آزاد واحد خوراسگان)
حامد ناجی اصفهانی ² (استادیار دانشگاه اصفهان.)

تاریخ دریافت : 1395/11/02 تاریخ پذیرش : 1395/12/23 تاریخ انتشار : 1396/01/01

کلید واژه: ملاصدرا, علم حضوری, هایدگر, حضور, عالمداری,

چکیده مقاله :

علم حضوری انسان به خودش، بنیان حضور وی نزد خود و شهود مستقیم هستی است. ملاصدرا با تکیه بر نفس به عنوان هستی که عین شناسایی و قلمرو تلاقی وجود و علم است، آدمی را از ورطه‌ تقابل غیرقابل رفع ذهن و عین نجات می دهد. آدمی با حضور نزد خود، هستی خویش را متصل به عالم خارج می‌یابد. یافتن خود در میان موجودات و داشتن نسبت خاصی با هستی، به معنای داشتن عالم است. هایدگر نیز با تکیه بر نسبت خاص انسان با هستی و توانایی انسان بر تفسیر و ارزیابی هستی و فرارفتن از هستی، مسئله‌ حضور و عالمداری را مطرح می‌کند. بنابراین می‌توان گفت حضور آدمی نزد خود، بنیان عالمداری اوست و از این لحاظ، ملاصدرا و هایدگر مشابهت بسیاری به یکدیگر دارند.

چکیده انگلیسی:

Human’s knowledge by presence to himself is the foundation of his presence in his sight and direct intuition of the being. Mulla Sadra has rescued human being from the insurmountable gap of contradiction between subject and object relying on the self as a being which identifies the being and knowledge. The mankind by his presence finds his existence connected to the external world. Finding the self in the midst of creatures and having a specific relation with the world means being in the world. Heidegger also raises the issue of presence and being in the world regarding human’s specific relation with the world and his ability to interpret and evaluate the existence and being beyond-existence. Therefore, it can be said that human’s presence in itself is the basis of his being in the world. By this consideration, there are many similarities between Sadra and Heidegger’s doctrine.

منابع و مأخذ:

ابن سینا.(1400ق). رسائل، بخش النص، قم: انتشارات بیدار.

احمدی، بابک.(1390). هایدگرو پرسش بنیادین، تهران: نشر مرکز.

اکبریان، رضا. (1378). «تبیین وجودی زمان در نظام فلسفی صدرالمتألهین»، خردنامه صدرا، ش 17.

بیمل، والتر. (1381). بررسی روشنگرانه اندیشه های مارتین هایدگر، ترجمه بیژن عبدالکریمی، تهران: انتشارات سروش.

خاتمی، محمود. (1384). جهان در اندیشه هایدگر، تهران: نشر مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.

سهروردی، شهاب­الدین. (1375). مجموعه مصنّفات، ج1، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

طوسی، نصیرالدین. (1375). شرح الاشارات و التنبیهات، ج2، قم: انتشارات بلاغه.

مک کوآری، جان. (1376). هایدگر، تهران: نشر گردش.

ملاصدرا. (1981). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، ج 1 و 8، بیروت: داراحیاء التراث العربی.

همو.(1382). شرح و تعلیقات صدرالمتألهین بر الهیات شفاء،  ج1، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.

همو. (1360). الشواهد الربوبیه، تصحیح و تعلیق و مقدمه سید جلال­الدین آشتیانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

همو. (1381). المبدأ و المعاد،  ج 1، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.

همو. (1302ق). مجموعه الرسائل التسعه،قم: مکتبه المصطفوی.

همو. (1375). مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین، به­اهتمام حامد ناجی، بخش شواهد­الربوبیه، تهران: انتشارات حکمت.

همو. (1363 الف). مفاتیح الغیب، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

همو. (1363ب). المشاعر، تهران: کتابخانه طهوری.

ناجی اصفهانی، حامد.(1375). مقدمه بر «مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین»، تهران: انتشارات حکمت

وال، ژان. (1380). بحث در مابعدالطبیعه، ترجمه یحیی مهدوی و همکاران، تهران: انتشارات خوارزمی.

هایدگر، مارتین. (1381). شعر زبان و اندیشه رهایی، ترجمه عباس منوچهری، تهران: انتشارات مولی.

همو. (1382). سرآغاز کار هنری، ترجمه پرویز ضیاءشهابی، تهران: نشر هرمس.

همو. (1385). متافیزیک چیست؟، ترجمه سیاوش جمادی، تهران: انتشارات ققنوس.

همو. (1391). وجود و زمان، ترجمه محمود نوالی، تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.

Hidegger, ­­­Martin, (1979) nitzsche by David Farrell krell, NewYork, Harperand row.

-----------------, (1996) letter on humanism in: basic writtings, by David Farrell krell.

----------------,(1988) being and time, translatade by J. Macquarrie and E. Rabinson, Basil: Black well.

-----------------, (1965) kant and the problem of metaphysics, by james Churchill, Bloomington, Indian university press, second printing.

----------------,(1982) The basic problem of phenomenology, translated by A. Hofstadter, Bloomington and Indiana polis: Indiana university press.

Lafont, christins, Hermeneutics, 2005,  in: A companion to Heidegger, by Huberth L. Dreyfus and Mark A. Wrathall, Oxford, Black well.

Pattison, George, (2000) The later Heidegger, London, Routledge.

Sheehan, Thomas, (2005) dasein, article published in a companion to Heidegger, 193- 213- USA, Black well.