مسئله وجود از منظر شیخ اشراق
محورهای موضوعی : پژوهشهای معرفت شناختی
عزیزاله افشار کرمانی
1
(استادیار گروه فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)
کلید واژه: هویت, وجود, ماهیت, وجود بحت, کمال مطلق, صفات تحلیلی, صفات تصویری, تشکیک در وجود,
چکیده مقاله :
سهروردی آنچه را در خارج تحقق دارد هویت می نامد. این هویت عین تشخص و فرد بودن است. ذهن پس از یافتن این امر خارجی آن را به دو مفهوم عقلانی وجود و ماهیت تحلیل می کند. سهروردی وجود و ماهیت و سایر مفاهیم فلسفی را انتزاعی عقلانی و یا اعتبار ذهن می داند. و معتقد است ، این مفاهیم فلسفی در جهان واقع هیچ گونه زیادت و مغایرتی با آن هویت ندارند. و همه مفاهیم فلسفی ابزارهای تحلیل عقلانی واقعیت اند و زیادت آن ها بر واقعیت خارجی موجب تسلسل در مفاهیم فلسفی می شود. بنابراین سهروردی به اصالت واقع یا اصالت هویت معتقد است . و ماهیت را هم همانند وجود اعتباری می داند.
From Suhrawardī’s viewpoint, what is actualized in the external reality is called ipseity (huwiyya). The ipseity is the same as individuation. When these things come to mind they will be divided into two intellectual concepts, i.e. existence (wudjūd) and quiddity (māhiyya). Suhrawardī believes that existence, quiddity and other philosophical concepts are intellectual abstractions. In the actual world there is no otherness or distinction between these philosophical concepts and ipseity, and all of these philosophical concepts are the means of intellectual analysis of reality, so any distinction leads to infinite regress. Therefore, Suhrawardī believes in realism or fundamental reality of ipseity and from his viewpoint ipseity is a relative concept, just like existence.
1- ابن کمونه ، عزالدوله سعد بن منصور ، شرح التلویحات اللوحیة و العرشیة ، ج سوم ، الالهیات ، تحقیق نجفقلی حبیبی ، میراث مکتوب ، تهران ، 1387 ش.
2- سهروردی ، شهاب الدین یحیی ، الواح عمادیه ، مجموعه مصنفات ، ج 4 ، تصحیح نجفقلی حبیبی ، پژوهشگاه علوم انسانی ، تهران ، 1380 ش.
3- سهروردی ، شهاب الدین یحیی ، پرتونامه ، مجموعه مصنفات ، ج 3 ، تصحیح سید حسین نصر ، پژوهشگاه علوم انسانی ، تهران ، 1380 ش.
4- سهروردی ، شهاب الدین یحیی ، التلویحات اللوحیة و العرشیة ، تصحیح نجفقلی حبیبی ، موسسه حکمت و فلسفه ایران ، تهران ، 1388 ش.
5- سهروردی ، شهاب الدین یحیی ، حکمة الاشراق ، مجموعه مصنفات ، ج2 ، تصحیح هانری کربن ، پژوهشگاه علوم انسانی ، تهران ، 1373 ش.
6- سهروردی ، شهاب الدین یحیی ، اللمحات ، مجموعه مصنفات ، ج4 ، تصحیح نجفقلی حبیبی ، پژوهشگاه علوم انسانی ، تهران ، 1373 ش.
7- سهروردی ، شهاب الدین یحیی ، کلمة التصوف ، مجموعه مصنفات ، ج 4 ، تصحیح نجفقلی حبیبی ، پژوهشگاه علوم انسانی ، تهران ، 1380ش.
8- سهروردی ، شهاب الدین یحیی ، المشارع و المطارحات ، مجموعه مصنفات ، ج2 ، تصحیح هانری کربن ، پژوهشگاه علوم انسانی ، تهران ، 1373 ش.
9- سهروردی ، شهاب الدین یحیی ، هیاکل النور ، تصحیح محمد کریمی ، نقطه ، تهران ، 1379 ش.
10-شهرزوری ، شمس الدین محمد ، الشجرة الالهیه فی علوم الحقایق الربانیة ، ج 3 ، تصحیح نجفقلی حبیبی ، میراث مکتوب ، تهران ، 1385 ش.
11-شهرزوری ، شمس الدین محمد ، شرح حکمةالاشراق ، تصحیح حسین ضیایی ، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی ، تهران ، 1372ش.