معرفی ضریرنامه ملانورعلی و رمزیاری

محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات کردی و لکی

خلیل بیگ زاده ¹ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی کرمانشاه)
سمیه عرفانی ² (کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام)

تاریخ دریافت : 1393/07/02 تاریخ پذیرش : 1393/09/27 تاریخ انتشار : 1393/12/28

کلید واژه: ملانورعلی ورمزیاری, ضریرنامه, کردی گورانی, حماسه‌های دینی, عاشورا,

چکیده مقاله :

حماسۀ ‌دینی ضریرنامه، سرودۀ ملانورعلی ورمزیاری به گویش کردی گورانی است. این منظومه که از حماسه‌های دینی و تاریخی ادب محلی کردی به‌شمار می رود، حادثۀ عظیم عاشورا را از آغاز تا انجام و نیز، قیام ضریر را به زبان حماسی و در قالب مثنوی به نظم کشیده است که برگردانی آزاد از ضریرنامۀ خزائی است. چنان‌که نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد، زبان روایی و لحن حماسی و فاخر این منظومه از ویژگی‌های برجستۀ آن به‌حساب می‌آید و انتقام و خون‌خواهی مهم‌ترین اندیشۀ حاکم بر آن است. شاعر در شخصیت‌پردازی و کاربرد دیگر عناصر داستانی، بیش از هر چیز، سعی کرده رویدادهای داستان را پیش ببرد و زمینه‌ای محکم، باورپذیر، قابل‌ارائه و مخاطب‌پسند در روند حوادث به‌وجود آورده است. ویژگی‌های داستانی حماسی بر ساختار و موضوع و درون‌مایۀ‌ این داستان حاکم است و آن را در ردیف داستان‌های حماسی‌مذهبی بومی و محلی قرار می‌دهد

چکیده انگلیسی:

Molla Nour Ali Varmazyari, composed the religious and epic poem of “Zarirnameh” or the story of Zarir in Gouranian Kurdish dialect. This poem which is considered one of the religious and historical works of Kurdish local literature, narrates the important event of Ashoura from the beginning to the end as well as the rising of Zarir using an epic style in heroic couplet. It is a free adaptation of Khazaee‟s Zarirname. As the results of this study show some of the most prominent characteristics of this poem are the narrative language and the epic style. The main theme of this poem is revenge. The poet, regarding the character building and the usage of other plot elements tries to advance the stories and he managed to build a solid, believable, and presentable context in the chronology of events

منابع و مأخذ:

1. باباچاهی، علی، 1377، گزاره‌های منفرد، چ۱، تهران: نارنج.

2. باباچاهی، علی، 1375، نم‌نم بارانم، چ۱، تهران: دارینوش.

3. بخشوده، حبیب‌الله، 1384، به‌رنگ هنوز، چ۱، تهران: نسیم حیات.

4. براهنی، رضا، 1358، طلا در مس، چ۳، تهران: زمان.

5. تجلیل، جلیل، 1385، معانی و بیان، چ۱، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

6. داد، سیما، 1378، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چ۳، تهران: مروارید.

7. سارایی، ظاهر، 1382،«وزن عددی در شعر کردی»، فصلنامۀ فرهنگ ایلام، ش۱۳و۱۴، بهار و تابستان۱۳۸۲، ص۱۱۹تا۱۲۶.

8. سرامی، قدمعلی، 1388، از رنگ گل تا رنج خار، چ۵، تهران: علمی فرهنگی.

9.  شمیسا، سیروس، 1366، آشنایی با عروض و قافیه، چ۱، تهران: فردوسی.

10. شفیعی کدکنی، محمدرضا، 1383، ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقط سلطنت، ج۲، تهران: سخن.

11. عرفانی، سمیه، 1391، تصحیح، آوانگاری، گزارشروایی و شرح دشواری‌های منظومۀ ضریرنامه: پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، ایلام: دانشگاه ایلام.

12. میرصادقی، جمال، 1385، عناصر داستان، چ۵، تهران: سخن.

13. ناتل خانلری، پرویز، 1376، وزن شعر فارسی، چ۱، تهران: توس.

14. وحیدیان کامیار، تقی، 1379، بدیع: از دیدگاه زیبایی‌شناسی،چ۱، تهران: دوستان