بررسی کاربرد واژگان اصیل گویش لری در شهر یاسوج (بر حسب متغیرهای سن و جنسیت)

محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات لری

آرزو امیدواری ¹ (مربی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد سالامی واحد یاسوج)

تاریخ دریافت : 1390/07/02 تاریخ پذیرش : 1390/10/17 تاریخ انتشار : 1390/12/28

کلید واژه: جنسیت, سن, واژگان اصیل لُری,

چکیده مقاله :

این تحقیق در راستای توجه به فرهنگ و ادب محلّی در شهر یاسوج و با هدف بررسی چگونگی کاربرد و استفاده از واژگان اصیل و قدیمی ‌زبان لُری به منظور حفظ منابع ادبی و گفتمانی انجام شده‌است. میزان کاربرد واژگان قدیمی ‌و اصیل لُری در منطقة بویراحمد و در شهر یاسوج بر اساس دو متغیّر سنّ و جنسیت نشان داد که هرچه سنّ افراد کمتر شود، کاربرد واژگان مذکور در گفتار آنان کمتر می‌شود و به غیر از گروه زنانِ بیش از پنجاه سال، در ارتباط با جنسیت نیز، این گویشوران زن هستند که برای کسب اعتبار اجتماعی بالاتر، گفتار خود را به زبان فارسی معیار نزدیک‌تر کرده و ازاین‌رو کاربرد واژگان قدیمی ‌را در گفتار خود محدود نموده‌اند.

چکیده انگلیسی:

This study has been done with due attention to local literature and culture in Yasuj and with aim of the study the quality of using the Lori noble and old words in order to keep the literary and discourse sources. On the basis of the age and sexuality variables , in Boyer Ahmad area and in Yasuj, the rate of using the Lori noble and old words shows that when the age of people is less, the use of these words becomes less in their speech. In case of sexuality , unlike women speakers at age 50and up ,young women preferably speak in standard Persian for acquiring social validity and therefore they limit the use of old words in their speech.

منابع و مأخذ:

۱. ارانسکی‌، ای‌.ام (۱۳۵۸). فقه اللغة ایرانی، ترجمة کریم کشاورز، تهران: پیام.

۲. امان‌اللهی بهاروند‌، سکندر (۱۳۷۰). قوم لر، تهران: آگاه.  

۳. باطنی، محمدرضا (۱۳۷۴). مسائل زبان‌شناسی نوین، تهران: آگاه.

۴. ترادگیل، پیتر (۱۳۷۶). زبان‌شناسی اجتماعی، درآمدی بر زبان و جامعه، ترجمة محمد طباطبایی، تهران: آگاه.

۵. زمردیان‌، رضا (۱۳۷۹). راهنمای گردآوری و توصیف گویش‌‌ها، مشهد: دانشگاه فردوسی.

۶. مدرسی، یحیی (۱۳۶۸). درآمدی بر جامعه‌شناسی زبان، تهران: مؤسسة مطالعات فرهنگی.

۷. مهدی‌پور، مرجان (۱۳۷۸). بررسی قدرت در گفتار زنان و مردان فارسی زبان، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.

8- Cheshire، J. 1987. "Age and Generation، Specific use of language". London: Edward Arnold.

9- Hudson، R. 1980." Sociolinguistics". London: Cambrodge University press.

10- Jespersen، O.1922."Language: It's nature، development and origin". London: George Allen and Uhwin.

11- Labov، W. 1972." Sociolinguistics patterns". Philadelphia: University of Pensylvania press.

12- Trudgill، P.1972."Sex، covert prestige and linguistic change in the urban British of Norwich". Cambridge University press.

13- Wardhaugh، R.1992. "An introduction to Sociolinguistics". Oxford: Blackwell.

14- Wolfram، W.1969."A Sociolinguistics is description of Detroit negro speech". Washington D.C: Center for applied linguistics.