نوستالژی دوران حماسی در شعر بختیاری

محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات لری

حاتم طایی سمیرمی ¹ (دانش آموختۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران)
اطهر تجلی اردکانی ² (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران)
علی علیزاده ³ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/11/16 تاریخ پذیرش : 1399/01/11 تاریخ انتشار : 1399/08/01

کلید واژه: حماسه, نوستالژی, یل بختیاری, حماسه‌سازان,

چکیده مقاله :

بخش مهمی از دیدگاه‌ها و احساسات و عواطف اقوام و ایل‌های ایران از جمله بختیاری‌ها، از طریق فرهنگ شفاهی به نسل حاضر انتقال یافته است. در این میان، شعر و ترانه های حماسی بختیاری، پژواکی از نوستالژی دوران شکوه ایل است که با دلاوری سلحشوران قوم، رقم خورده است. نام این مبارزان در شعرها و داستان های عامیانه جاودانه گشته، با تاریخ شفاهی پیوند م ی یابد. اغلب حماسه ها در پی جنگ های میان ایل‌ها و عشایر، درگیری با حکومت مرکزی و گاه رویارویی با بیگانگان پدید آمده است. از میان اسباب و آلات جنگ، بیش از همه نام تفنگ برنو دیده می شود؛ به گونه ای که گویی ارزشمندترین دارایی قهرمان، همان است. از آنجا که اغلب قهرمانان ایل در جنگ با دشمن جان می بازند اشعار حماسی این قوم، مانند اکثر حماسه ها جنبه ای تراژیک دارند. در شعر حماسی بختیاری، علاوه بر بیان حسرت دوران گذشته، می‌توان اطلاعات متنوع دیگری همچون مردم شناسی، روان شناسی، اقلیم شناسی و ... را نیز کسب کرد.

چکیده انگلیسی:

An important part of the views, feelings and emotion of the tribes in Iran, including Bakhtiari, has been transmitted through the oral culture to the present generation. Meanwhile, Bakhtiari’s epic poems and songs are echoed the nostalgia of the glory of Bakhtiari tribe, which has been completed with promise of the warriors.  The names of these fighters who are immortalized in poetry and folk tales are linked to oral history. Often the epic is the result of wars between tribes, conflicts with the central government and sometimes confrontation with foreigners. Among the machines and weapons of war, the name of the gun Berno is mostly often seen as the supreme valuable asset of the hero. Because most of the tribe heroes are dying in front of the enemy in war, the epic poems of this people like most epics have tragic aspect. In addition to expressing the regret of the past in bakhtiari’s epic poetry, it can be studied by reviewing various information from various aspects such as anthropology, psychology, and climatology, etc.

منابع و مأخذ:

ــ افسر، داراب(1388)، داراب افسر و شعرای معاصر، تهران: انتشارات دنیای کتاب

ــ اوژن بختیاری، ابوالفتح(1365)، تاریخ بختیاری، تهران: انتشارات تمتی

ــ پور بختیار، غفار(1384)، بختیاری نامه، چاپ اول، تهران: انشارات پازی تیگر

ــ حاجی­ پور، جهانگیر(1386)، تاریخ­ سازان ایل بختیاری، تهران: انتشارات معتبر

ــ شمیسا، سیروس(1373)، انواع ادبی، تهران: سخن

ــ صیفوری‌آرپناهی، میرزا لطفعلی(1380)، دیوان میرزای بختیاری،به کوشش فرجی­فر، تهران: انتشارات سیم­رو

ــ طهماسبی کهیانی، ساسان(1390)، لردگان در مسیر تاریخ، چاپ اول، قم: انتشارات آوای منجی

ــ عیدیوندی، حافظ(1376)، نگرشی بر ایل بختیاری، چاپ اول، اهواز: انتشارات مؤسسه فرهنگی آیات

ــ قنبری‌عُدیوی، عبّاس(1390)، جستاری در فرهنگ و هنر بختیاری، شهرکرد: انتشارات نیوشه

ــ محمدی، مرید(1393)، دیوان ملازلف­علی کرانی، شهرکرد: انتشارات مرید