ادبیات اقلیمی در رمان «اهل غرق» اثر منیرو روانی‌پور

محورهای موضوعی : سایر زبان ها، گویش ها و ادبیات حاضر در ایران

زینب رحمانیان ¹ , لیلا عدل پرور ²

1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران.

تاریخ دریافت : 1398/11/06 تاریخ پذیرش : 1399/03/20 تاریخ انتشار : 1399/11/01

کلید واژه: ادبیات اقلیمی, منیرو روانی‌پور, اهل غرق, اقلیم روستایی جنوب,

چکیده مقاله :

داستان های اقلیمی غالباً بازتاب‌دهندۀ ویژگی ها و عناصر مشترکی چون زبان، فرهنگ، باورها، آداب و رسوم یک منطقۀ جغرافیایی اند. دهه‌های پنجاه و شصت، دوران رونق ادبیات اقلیمی و ظهور نویسندگان متعددی است که نوشته‌هایشان رنگ و بویی محلی دارد و بر ادبیات مناطق روستایی متکی است. رماناهل غرق اثر منیرو روانی پور را می توان در زمرۀ آثار ادبیات اقلیمی روستایی دانست. نویسندۀ داستان به دلیل آشنایی عمیق با فرهنگ ساکنان سواحل دریایی خلیج فارس و بهره گیری از عناصر بومی و محلی سرزمینن های جنوب به روایت داستان می پردازد. در این پژوهش کوشش شده است تا با روش تحلیلی- توصیفی، شاخص های ادبیات اقلیمی رماناهل غرق؛ از جمله موقعیت جغرافیایی، زبان و لهجه، پوشاک، آداب و رسوم، باورها، اعتقادات و سرودهای محلی بررسی شود. نتایج حاصل‌شده، علاوه بر اینکه از تسلط عمیق نویسنده بر جنبه های بومی این منطقه حکایت می کند؛ لایه های پنهان روحیات و خلقیّات و اعتقادات مردم جنوب را که در مقاومت، دلاوری و استعمارستیزی، خلاصه می شود از دیدگاه یک روایتگر عیان می سازد.

چکیده انگلیسی:

Situational stories often reflect common features and elements such as the language, culture, beliefs, and customs of a geographical zone. The 50s and 60s are the period of the flourishing of Situational literature and the emergence of numerous writers whose writings have a local flavor and rely on the literature of rural areas. The novel "Ahl-e Gharq" by Moniro Ravanipour can be considered among the works of rural situational literature. The author narrates the story due to his deep acquaintance with the culture of the inhabitants of the Persian Gulf coasts and using the native and local elements of the southern lands. In this research, the analytical-descriptive method of the situational literature indicators of the novel is used in "Ahl-eGharq". Like, the geographical location, language and dialect, clothing, customs, beliefs, views and local songs are examined. The results, in addition to showing the author's deep mastery of the indigenous aspects of this region; It reveals the hidden layers of the spirits, natures and beliefs of the people of the South, summed up in resistance, bravery and anti-colonialism, from the narrator’s viewpoint.

منابع و مأخذ:

کتاب‌ها

- آرین‌‌پور، یحیی(1374)، از نیما تا روزگار ما، تهران: انتشارات زوار.

- احمدی ریشهری، عبدالحسین(1381)، سنگستان(عقاید و رسوم عامه بوشهر)، شیراز: نوید شیراز.

-افشار سیستانی، ایرج(1366)، نگاهی به خوزستان، تهران: نشر هنر.

- تسلیمی، علی(1388)، گزاره‌هایی در ادبیات معاصر (داستان)، تهران: کتاب آمه.

- تمیم­ داری،احمد(1393)، فرهنگ عامه،انتشارات تهران:کامه، چاپ چهارم.

- جعفری قنواتی، محمد(1381)، ادبیات اقلیمی، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، تهران: نشرآینه

-حمیدی،سیدجعفر(1380)، فرهنگ‌نامۀ بوشهر،تهران:وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

- دهخدا،علی اکبر(1377)، لغت‌نامۀ دهخدا، چاپ هفتم، تهران: سمت.

- روانی‌پور، منیرو (1368)، اهل غرق، تهران: خانه آفتاب

- شیری، قهرمان(1387)، مکتب­ های داستان ­نویسی در ایران، چاپ اول، تهران: چشمه.

- معین، محمد(1382)، فرهنگ فارسی معین، انتشارات: نشر سی گل.

- میرصادقی، جمال(1376)، عناصر داستان، تهران: انتشارات شفا.

- میرعابدینی، حسن(1377)، صد سال داستان‌نویسی، دو جلد،تهران: نشر چشمه.

- مهویزانی،الهام(1376)، آینه­ ها(نقد و بررسی ادبیات امروز ایران)، جلد دوم، تهران: روشنگران

- یاوری، حورا (1388)، داستان فارسی و سرگذشت مدرنیته در ایران (گفتارهایی در نقد ادبی)، چاپ اول، تهران: انتشارات سخن.

مجلات

- اسدی، حسن(۱۳۵۸)، «درآمدی بر ادبیات جنوب و نقدی بر دو کتاب از نسیم خاکسار»، مجلۀ نگین، مرداد، شماره ۱۶۹، صص 47-49.