تأثیر مصرف فرآورده‌های نفتی بر رشد اقتصادی در استان های کشور

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

کیومرث شهبازی ¹ , حسین اصغرپور ² , کریم محرم زاده ³

1 - استادیار دانشگاه ارومیه
2 - دانشیار دانشگاه تبریز
3 - کارشناس ارشد اقتصاد

تاریخ دریافت : 1394/01/30 تاریخ پذیرش : 1394/01/30 تاریخ انتشار : 1390/01/12

کلید واژه: داده‌های تابلویی, رشد اقتصادی, مصرف فرآورده‌های نفتی, استان های کشور,

چکیده مقاله :

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین مصرف فرآورده‌های نفتی و رشد اقتصادی در استان های کشور می‌باشد. در این راستا از روش داده‌های تابلویی و داده‌های فصلی دوره زمانی 1385-1379 در سطح استانی استفاده شده است. نتایج حاکی از این است که مصرف بنزین و نفت گاز تأثیر مثبت و معنی‌داری بر رشد اقتصادی استان های کشور داشته است و کشش تولید استان های کشور نسبت به بنزین و نفت گاز به ترتیب (22/0) و (19/0) بوده است. همچنین نتایج نشان می‌دهد که مخارج عمرانی دولت و جمعیت استان ها تأثیر مثبت و معنا‌داری بر رشد اقتصادی داشته‌اند و کشش تولید نسبت به جمعیت بیشتر از کشش تولید نسبت به مخارج عمرانی دولت بوده است. با توجه به نتایج تحقیق، تحدید مصرف فرآورده‌های نفتی می‌تواند منجر به کندی رشد اقتصادی در استان های کشور شود.

چکیده انگلیسی:

The main objective of this study is to investigate the relationship between different oil products consumption and economic growth in Iran provinces. The basic question is whether the reduction of different oil products consumption caused by subsidy reform plan decelerates the economic growth or not? To answer this question, we use Panel Data model and quarterly data during 2000Q1-2006Q4 at provincial level. The results indicate that gasoline and gasoil consumption have positive and significant effect on economic growth of the provinces, such that the elasticity of provinces products compared to the gasoline and gasoil consumption is 0.22 and 0.19 respectively. The results also represent that the development expenditures of government and population have positive and significant effect on economic growth. The ratio of population elasticity to the production is larger than the ratio of the production elasticity to the development expenditures of government. According to this research, it can be argued that the limitation of oil products consumption can decelerate the economic growth in Iran provinces.

منابع و مأخذ:

منابع

- آرمن، سید عزیز و زارع، روح الله (1384). رابطه ی علّیت گرنجری بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران طی سال های 1381- 1346 با استفاده از روش تودا و یاماماتو (2000 ) ، فصلنامه ی پژوهشهای اقتصادی ایران، سال هفتم، شماره 24: 143-117.

- ابریشمی، حمید و مصطفائی (1380)، بررسی رابطه مصرف فرآورده ها ی نفتی با رشد اقتصادی ایران، مجله دانش و توسعه، شماره14: 46-11.

- اصغرپور، حسین و بهبودی، داود و قزوینیان، محمد حسن (1388). شکست ساختاری، مصرف برق و رشد اقتصادی در ایران، نامه اقتصادی مفید، شماره 72 : 100- 75.

- اصغرپور، حسین و بهبودی، داود و قزوینیان، محمد حسن (1387). شکست ساختاری، مصرف گاز طبیعی و رشد اقتصادی در ایران، مطالعات اقتصاد انرژی، شماره19: 122- 105.

- بهبودی داوود و متفکرآزاد، محمدعلی و خلیل پور، افشین (1385). بررسی رابطه تقاضای نهایی و واسطه ای انرژی با رشد اقتصادی در ایران در دوره 1346-1383. پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، 6 (22 (ویژه اقتصاد)):13-36.

- محمدزاده، پرویز و ممی­پور و فشاری، مجید (1389)، کاربرد نرم افزار Stata در اقتصادسنجی، چاپ اول، انتشارات نور علم و دانشکده علوم اقتصادی، تهران.

- نجارزاده، رضا و عباس محسن، اعظم (1383). رابطه بین مصرف حاملهای انرژی و رشد بخشهای اقتصادی در ایران، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال اول، شماره 2: 80-61.

- قزوینیان، حسن(1386). بررسی شکست ساختاری در رابطه مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی.

- Altinay, G. & Karagol, E. (2005). Electricity consumption and economic growth: Evidence from Turkey, Energy Economics, 27(6): 849–856.

- Apergis, N.,& James E.P. (2010). Renewable energy consumption and economic growth: Evidence from a panel of OECD countries, Energy Policy, 38 (1): 656–660

- Baltagi, B. (2005). Econometric Analysis of Panel Data, 3th edition, John Wiley.

-Belloumi, M. (2009). Energy consumption and GDP in Tunisia: Cointegration and causality analysis. Energy Policy, 37(7):2745–2753.

-Binh P. T. (2011). Energy Consumption and Economic Growth in Vietnam: Threshold Cointegration and Causality Analysis. International Journal of Energy Economics and Policy, 1(1): 1-17.

- Fatai, K. et al. (2004). Modeling the causal relationship between energy consumption and gdp in new zealand, Australia, India, Indonesia, the Philippines and Thailand,  Mathematics and Computer in Simulation. 64 (3-4): 431-445.

-  Hariss R. & Sollis R., (2003). Applied time series modeling and forecasting, Wiley.

- Lee, Ch. & Chang Ch. (2005). Structural Breaks, Energy Consumption and Economic Growth Revisited: Evidence from Taiwan, Energy Economics, 27 (6): 857-872.

- Narayan, P.K., Smyth, R., (2005). Electricity consumption, employment and real income in Australia: evidence from multivariate Granger causality tests, Energy Policy, 33 (9): 1109-1116.

- Narayan P. K.,& Narayan S.,& P. S., (2010), Does electricity consumption panel Granger cause GDP? A new global evidence, Applied Energy, 87(10): 3294–3298.

- Ozturk, I.,( 2010). A literature survey on energy–growth nexus, Energy Policy, 38 (1): 340–349.

- Ozturk, I., Acaravci, A. (2010). The causal relationship between energy consumption and GDP in Albania, Bulgaria, Hungary and Romania: Evidence from ADRL bound testing approach, Applied Energy, 87 (6): 1938-1943.

- Stern, D. I.& Cleveland C.J. (2004). Energy and Economic Growth, Rensselaer, Working Papers, No. 0410.

- Tsani, Stela Z. (2010). Energy consumption and economic growth: A causality analysis for Greece, Energy Economics, 32 (3): 582–590

- Zamani, M., (2007). Energy consumption and economic activity in Iran. Energy Economics, 29(6): 1135-1140.

- Yoo, S.H.,& Ku, S.J(2009). Causal relationship between nuclear energy consumption and economic growth: A multi-country analysis, Energy Policy, 37 (5): 1905-1913.