بررسی عوامل سقوط و قتل عبدالحسین تیمورتاش
محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ
سیدحمید فخر جعفری
1
,
امید سپهری راد
2
,
ابوالحسن مبین
3
1 - گروه تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
2 - استادیار،واحدبجنورد ، دانشگاه آزاد اسلامی ،بجنورد،ایران
3 - گروه تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران.
کلید واژه: رضا شاه پهلوی, وزیر دربار, عوامل داخلی و خارجی, فرضیه ها, قتل تیمورتاش.,
چکیده مقاله :
تاریخ معاصر ایران شاهد ظهور و سقوط چهره های سیاسی همچون عبدالحسین خان تیمورتاش بوده است . پهلوی اول بعد از مسلط شدن بر اوضاع، تصمیم به برکناری و حذف نخبگان سیاسی از عرصه ی قدرت گرفت. یکی از این نخبگان تیمورتاش وزیر دربار بود، که به عنوان شخص دوم مملکت، نقش بسیار موثری در تأسیس سلسله ی پهلوی داشت. رضا شاه فرمان عزل و در نهایت قتل او را صادر کرد. موضوع قتل تیمورتاش پس از سالها هنوز قابل بررسی است. مجموعه ای از علل باعث عزل و قتل تیمورتاش گردید، که می توان به بدخواهی و حسادت افرادی همچون: تقی زاده و فروغی و ... که با افزایش روز افزون قدرت وزیر دربار دچار مخالفت بودند. همچنین موضوع رشوه، سخن چینی و پرونده سازی شهربانی، اتهام جاسوسی برای شوروی ها و توطئه ی انگلیسیها، نگاه تیمورتاش به شرق، در مجموع باعث سقوط و قتل تیمورتاش شد. نقش بعضی از عوامل نسبت به برخی دیگر، برجسته تر است و اهمیت هر یک از این عوامل، قابل چشم پوشی نیست. نگارنده این پژوهش در صدد است که با استفاده از روش تحقیق تاریخی که میتنی بر توصیف و تحلیل رویدادها است و با بهره گیری از منابع تاریخی دوره پهلوی، عوامل سقوط و قتل تیمورتاش را واکاوی نماید.
The history of Iran has witnessed the rise and fall political figures, including Abdolhossein Teymourtash,whose fall was one of the most significant and painful events of Fist Pahlavi era. After dominating the affairs, Reza khan decided to remove the elite politicians from power one of whom being Teyimourtash, the powerful Minister of Court, who was the second influential person in the court and had a big role in the establishment of Pahlavi dynasty. The reward of his endevour was responded by Shah's dismissal and finally murder of him. After so many years the murder of Teymourtash is still a mystery. The present study has tried to discover some of the mysteries of this historical event by investigating the books and firsthand sources and unveil some mysteries of domestic and foreign factors on Teymourtash's dismissal and murder. Contrary to most of researchers' viewpoints, only one factor cannot be considered as the cause of dismissal and murder of Teymourtash rather, a series of factors together has caused such an occurance including: jealousy of hypocrite eminent politicians such as Taghizadeh and Foroughi and others who became envious of him especially after witnessing the increasing power of the Minister of Court, the issue of bribery, slander, police file fabrication, accusation of espionage for Russians, the English conspiracy and Teymourtash's eye on east. It can be said that some of the factors are more significant than others but none of them can be ignored.
