بررسی تاریخی حقوق شهروندی در ایران دوره مشروطه در رمان شمس و طغرا محمد باقر خسروی

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

مریم جعفری ¹ (زبان و ادبیات فارسی، ادبیات علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب ، ایران)
آرش مشفقی ² (زبان و ادبیات فارسی، ادبیات علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب ، ایران)
عزیز حجاجی کهجوق ³ (زبان و ادبیات فارسی، ادبیات علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب ، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/02/26 تاریخ پذیرش : 1401/03/20 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: حقوق شهروندی, مشروطه, رمان شمس, طغرا, محمدباقر خسروی,

چکیده مقاله :

مفاهیمی چون حقوق شهروندی از مصادیق تجدد و نوگرایی در عصر حاضر محسوب می شود که بیشتر متاثر از اندیشه های غربی و به تاسی از زمینه های ذهنی، تحولات سیاسی و اجتماعی و تحولات دموکراتیک در اروپا در اندیشه و فرهنگ ایرانیان هم وارد شد و روشنفکران و نویسندگان ایرانی از این مفهوم در اثار و نوشته های خود استفاده کردند و بیش از هر چیز در اثار منثور معاصر نمود یافت. اداب اجتماعی با توجه به تعامل ادبیات با جامعه بخشی از درونمایه اثار منثور را به خود اختصاص داده اند. نتایج ویافته های این تحقیق نشان می دهد محمد باقر خسروی انسانی وطن پرست و مشروطه خواهی معتدل بود و در اشعار خود نیز از این مضامین سخن به میان اورده است. اثار منثور معاصر بیشتر بر جنبه واقع گرایی نوشته شده و سعی داشته اند بیان واقعیت های جامعه را سرلوحه کار خود قرار دهند، نویسندگان دوره مشروطه بسیار به بیان آداب اجتماعی در داستانهایشان پرداخته و حجم بیان این اداب در اثار آنان بسیار زیاد است، اما هر چه به دوره انقلاب نزدیکتر می شویم.این حجم از اداب اجتماعی در رمان های فارسی رنگ می بازد و جایگاه کمتری دارد. حقوق شهروندی و اداب اجتماعی از جمله موضوعاتی است که با توجه به بافت اثار منثور در مضامین این نوع نوشته ها قرار می گیرند.

چکیده انگلیسی:

Concepts such as citizenship rights are among the instances of modernism and modernism in the present age Most influenced by Western ideas and in the context of the mental contexts, political and social developments, and democratic developments in Europe in Iranian thought and culture. And Iranian intellectuals and writers used this concept in their writings and writings And most of all, it appeared in contemporary prose. Social literature has been part of the prose effect due to the interaction of literature with society. The results of this study show that Mohammad Bagher Khosravi was a patriotic human being and a moderate constitution, and in his poems he has spoken of these themes. Contemporary prose effects have been written more on realism and have tried to make the realities of society at the forefront of their work, The authors of the constitutional era have expressed a great deal of social customs in their stories, and the volume of expression of these practices in their effects is enormous, But the closer we get to the revolution, the more of the social practice in Persian novels, and the less place.