نقش و جایگاه تیسفون در معادلات سیاسی و اقتصادی دوره ساسانی

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

سلطانعلی کریمی ¹ (گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.)
فیض اله بوشاسب گوشه ² (گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.)
احمد کامرانی فر ³ (گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.)

تاریخ دریافت : 1400/11/06 تاریخ پذیرش : 1401/03/23 تاریخ انتشار : 1402/05/01

کلید واژه: ساسانیان, اقتصادی, پایتخت, تیسفون, معادلات سیاسی,

چکیده مقاله :

اردشیر بابکان تیسفون را به عنوان پایتخت توسط دولت ساسانی انتخاب کرد. این شهرنقش بسیار مهمی در ایجاد وحدت سیاسی کشور ایفا کرد و به مرکز سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مبدل گردید. تیسفون به جهت اینکه بر سر راه‌های مهم بازرگانی و تجاری از جمله جاده‌ی ابریشم و راه دریایی خلیج فارس به اقیانوس هند واقع شده بود به لحاظ سیاسی و سوق-الجیشی در منطقه‌ی بین‌النهرین اهمیت ویژه‌ای داشت. تیسفون در اواخر دولت ساسانی به دلیل اوضاع آشفته سیاسی، اقتصادی و اجتماعی رونق اولیه‌اش را از دست داد. پایتخت ساسانی از نظر بازرگانی و امور تجاری نقش مهمی در ارتباطات بین‌المللی بازی می‌کرد؛ زیرا شهرهای ایران در دوره‌ی ساسانیان مرکز تجارت و صنعت بود. بی‌ثباتی سیاسی و نظامی در تیسفون که ناشی از آمدن و رفتن‌های مکرر شاهان در سال‌های پایانی حکومت ساسانی بود، باعث متزلزل شدن اوضاع پایتخت و سایر ایالت‌های تابعه و شورش سرداران و حاکمان ایالت‌ها در نقاط مختلف کشور شد. روش تحقیق، در این مقاله ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻧﻈﺮی آن، روش تحقیق تاریخی و به شیوه‌ی تبیینی ـ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ اﺳـﺖ و در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای استفاده شده است. هدف مقاله تبیین و تشریح نقش و جایگاه تیسفون در معادلات سیاسی و اقتصادی دوره‌ی ساسانی می‌باشد

چکیده انگلیسی:

By the Sassanid government, Ardeshir Babakan chose Ctesiphon as the capital. This city played a significant role in creation of the country’s political unity and turned it into a political, economic, and social center. Due to locating on important commercial and trade routes, such as the Silk Road and the Persian Gulf Sea to the Indian Ocean, Ctesiphon was politically and strategically of particular importance in Mesopotamia. At the end of the Sassanid government, given the turbulent political, economic, and social situation, Ctesiphon lost its initial prosperity. In terms of trade and commerce, the Sassanid capital played the key role in international relations since the Iranian cities were the trade and industry center during the Sassanid era. Given the kings’ frequent comings and goings in the last years of the Sassanid government, political and military instability in Ctesiphon led to turmoil in the capital and other subordinate states as well as revolts of the states’ governors and rulers in various parts of the country. Research method: In the present paper, based on its theoretical nature, the historical, explanatory, and analytical research method is employed and library method is used for collecting data. The present paper is aimed at explaining the Ctesiphon’s role and position in the political and economic equations of the Sassanid era.